Әлеуметтік қызметтерді дамыту өзекті

Конференцияны Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі ТМД-ға қаты­сушы мемлекеттердің Еңбек, жұмыс­пен қамту және халықты әлеуметтік қор­ғау жөніндегі консультативтік кеңесінде төра­ғалық етуші орган ретінде ТМД-ның Кон­­суль­тативтік Кеңесі мен Атқарушы ко­ми­тетінің қолдауымен ұйымдас­тырды. Іс-ша­раға Әзербайжан, Армения, Бе­ла­русь, Тә­жікстан, Өзбекстан және Ресей­дің Мем­лекеттік әлеуметтік-еңбек сала­сының өкілдері, сондай-ақ ТМД-ға қаты­сушы мемлекеттердің Парламентаралық Ассам­блея­сының, Еуразиялық экономикалық комис­сияның, жалпы кәсіподақтар конфеде­ра­циясының, Машеров атындағы Витебск мем­ле­кеттік университетінің және ТМД Атқа­рушы комитетінің сарапшылары қа­тыс­ты.

Т.Дүйсенова әлеуметтік қызметтерді дамыту, оның ішінде мүгедек адамдарды оңалту саласында іс жүзінде қолданылуы мүмкін инновациялық тәжірибемен алмасу алаңы сияқты іс-шараны өткізудің ма­ңызын атап өтті. Министр негізгі мақсаты әр қазақстандық отбасының әл-ауқатын жақ­сарту болып саналатын Әлеуметтік кодекс жобасын әзірлеу аяқталғанын айтты. Құжатты биыл қазан айында ел Парла­мен­тінің қарауына енгізу жоспарлануда. Әлеуметтік кодекс жобасында қарас­тырылған оң өзгерістерді іске асырудың негізгі құралдарының бірі – отбасының цифрлық картасы.

«Отбасының цифрлық картасы – қазақ­стандық отбасылардың кепілдік түр­лері бойынша дербестендірілген базасы. Бұл –  Мемлекет басшысының тапсыр­масы бо­йынша ағымдағы жылдың 1 қыр­күйе­гінен бас­тап іске қосылған мемлекет­тік көрсе­ті­летін қызметтерді көрсетудің проак­тивті фор­ма­тының жаңа құралы. Осы жа­ңалықтың нәти­жесінде мемлекет ақпарат­тық жүйе арқылы азаматқа құжаттар топтамасын жинау және тиісті мемлекеттік орган­дарға жүгіну қажеттілігінсіз мемлекеттік қолдаудың қандай да бір түрін анықтап, алуға ұсыныс жасай алады», деді Т.Дүйсенова.

2023 жылдан бастап Отбасының цифр­лық картасы әлеуметтік-еңбек саласындағы бар­лық қызметті проактивті форматта қам­туға мүмкіндік береді.

Сондай-ақ министр медициналық ұйым­дардың ақпараттық жүйелерінен келіп түскен деректер негізінде проактивті сырттай форматта медициналық-әлеуметтік сараптаманы пилоттық енгізу туралы хабардар етті. Бүгінгі таңда осы форматта 37 мыңнан астам іс немесе осы саладағы мем­лекеттік қызметтердің жалпы санының 22,4%-ы қаралды.

Сонымен қатар мүгедектігі бар адам­дарға мемлекеттік қызметтерді алуға қол­же­тім­ділікті арттыратын әлеуметтік қыз­меттер порталы туралы айтылды.

«Әлеуметтік қызметтер порталы – мүгедек адамдарға қызмет көрсететін тауар­лардың, қызметтер мен ұйымдардың элек­трондық витринасы. Жеке кабинетке кіріп, адам қандай оңалту құралдары немесе арнайы қызметтер оған енетінін бірден көре алады. Және ол жет­кізушіні өзі таңдайды. Егер қызмет немесе техникалық құрал үшін жиынтық со­ма кепілдік берілген сомаға сәйкес келсе, алу­шы­ға оны мемлекет өтейді. Егер бұл сома асып кетсе, қосымша қаржыландырылады», деп түсіндірді ол.

Т.Дүйсенова мүгедектігі бар адамдар тұратын өңірлерде ашылатын сыйымдылығы аз медициналық-әлеуметтік мекемелерді құру бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар туралы да хабардар етті.

Сонымен қатар тағы бір енгізілген цифрлық құрал – Электрондық еңбек биржасы. ЭЕБ-да адамдардың шамамен 70-80%-ы жұмыс іздейді және табады, сондай-ақ платформада онлайн оқыту және еңбек шарттарын тіркеу жүзеге асырылады.

«Электрондық еңбек биржасында мүге­дектігі бар адамдарды қолдау тұрғысы­нан екі модуль жұмыс істейді – МБА үшін жұмыс орындары және қолжетім­ді­ліктің интерактивті картасы. Сол арқылы әлеу­меттік нысандардың қолжетімділігін, соның ішінде Халықтық бақылау шараларының кө­ме­гімен бақылауға болады», деді Т.Дүй­сенова.

Министр цифрлық технологияларды пайдалану көрсетілетін әлеуметтік қыз­мет­тер сапасының өсуіне әкелетінін атап өтті.

Өз кезегінде, вице-министр Ербол Оспанов Қа­зақстандағы әлеуметтік қызмет көрсету жүйе­сінің даму кезеңдері туралы, сондай-ақ оны жаңғыртудың алдағы жоспарлары, оның ішін­де Әлеуметтік кодекс жобасы шеңберінде жос­парлары туралы егжей-тегжейлі айтып берді.

Ол құжатта халықты әлеуметтік қор­ғау­дың адам құқықтарын шектеуге тең құқық­тық және жол бермеу, мемлекеттік әлеу­меттік қолдау шараларының алдын алу, олардың атаулылығы, қолжетімділігі мен сараланған көзқарас, мемлекет, жұмыс беру­шілер мен азаматтардың әлеу­меттік қамсыз­дандыру жүйесіндегі ынты­мақ­тастығы мен ұжымдық жауапкершілігі және т.б. негізгі қағидаттар көрініс тапқанын атап өтті.

«Әлеуметтік кодекс жобасында мем­лекеттің, жеке сектордың, үкіметтік емес ұйымдардың және азаматтардың ынты­мақты қатысуына назар аудара отырып, әлеу­меттік қызмет көрсету жүйесін одан әрі жаң­ғырту көзделеді», деп хабарлады вице-министр.

Ол әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін жаң­ғырту аясында жос­пар­ланған қайта құру­лардың негізгі бірнеше аспектісін көрсетті. Осылайша, арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету жауапты форматқа көшіріледі. Бұған жұмыспен қамтылмаған отбасы мүшелері тартылады, жалпы тарифтердің және т.б. орнына арнаулы әлеуметтік қызметтерді жан басына қаржыландыру қағидаты енгізіледі.

Сондай-ақ конференцияда ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің әлеуметтік қыз­мет көрсету жүйесіндегі жаңа әдістер мен тәсілдер, мүгедек адамдардың құқық­тарын оңалту және сақтау мәселелері және т.б. қаралды. Іс-шара соңында қаты­су­шы­лар әлеуметтік қызметтерді дамыту, оның ішінде мүгедек адамдарды оңал­ту бойынша қарар қабылдады, оның шең­берінде ТМД-ға қатысушы мемлекет­тер әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін одан әрі дамытуға және мүгедек адамдар­ды қолдау жүйесін жаңғыртуға, оның ішінде күш-жігер мен халықаралық ынтымақ­тастықты шоғырландыру арқылы өздерінің әзірліктерін растады.