Үздіктер көшіне қосыла алмады

Десек те Елдос өз салмағын­дағы еліміздің тағы бір танымал дзюдошысы Мағжан Шам­­­шадинге әлі де жете ал­ған жоқ. Мағжан өткен аймен са­лыс­тырғанда үш сатыға тө­мен­де­генімен, бұл күндері ол 12 орынды иеленуде. Бұл – отан­дас­тарымыздың арасындағы әзірге ең жақсы көрсеткіш! Осы сал­мақтағы Бауыржан Нарбаев 23 орынды еншілеуде. Десек те 60 кило салмақтағы нағыз тартыс әлі алда. Себебі үш балуанымыз бір-бірінен қатты ұзап кете алған жоқ. Ал Олимпия ойындарына бір салмақта бір ғана дзюдошының өнер көрсететіні белгілі. Сол себепті де алдағы рейтингтік тур­нирлерде, әлемдік және құр­лық­тық додаларда Елдостан бөлек, Мағжан мен Бауыржан да барын салатындары анық.

66 кило салмақтағы Ғұсман Қырғызбаев әлем чемпионатының екінші кезеңінде сүрінгенімен, дүниежүзілік рейтингте төрт сатыға жоғарылады. Бүгінгі таң­да ол 25 орынды иемденуде. 73 кило салмақтағы жағдай да дәл солай. Ташкенттегі жарыс Данияр Шамшаев үшін сәт­сіз аяқт­ал­ғанымен, жас дарын 39 орыннан 35 орынға көтерілді. Десек те отандық дзюдошыларымыздың ара­сынан бұл салмақтағы ең тәуір нәтиже Жансай Смағұловқа тиесілі. Сақа спортшы рейтингте 14 орынды иеленуде.

Өкіншке қарай, өзге татами шеберлеріміздің көрсеткішіне көңіл толмайды. Өзге салмақтағы ең мықты балуандардың нәтижесі мынадай: Абылайхан Жұбаназар (81 кило) – 63 орын, Ерсұлтан Мұзапаров (90 кило) – 38 орын, Дидар Хамза (90 кило) – 42 орын, Нұрлыхан Шархан (100 кило) – 46 орын, Ислам Бозбаев (100 кило) – 48 орын, Әділ Оразбаев (+100 кило) – 40 орын және Ғалымжан Қырықбай (+100 кило) – 46 орын.

ТОП-10 дзюдошы жайында айтар болсақ, бұл ретте Гру­зияның апайтөстері әлі де алдарына жан салар емес. Бір кереметі, аталған елдің өрендері барлық салмақ дәрежелерінде алдыңғы лектен көрінуде. Мәсе­лен, 90 кило салмақтың озық он­дығы қатарында үш грузин (Бека Гвиниашвили – 4 орын, Лука Майсурадзе – 5 орын, Лаша Бекаури 7 орын) еніп отыр. 60 кило (Лухуми Чхвимиани – 7 орын, Темур Носадзе – 8 орын), 73 кило (Лаша Шавдатуашвили – 2 орын, Георгий Терашвили – 10 орын), 100 кило (Илья Су­ла­манидзе – 5 орын, Варлам Ли­партелиани – 10 орын) және +100 кило (Гурам Тушишвили – 2 орын, Гела Заалишвили – 6 орын) салмақтарда аталған мемлекеттің қос саңлағы иық тіресіп келеді. Ал 66 кило (Важа Маргвелашвили – 2 орын) және 81 кило (Тото Григалашвили – 1 орын) салмақ дәрежелерінде Грузияның бір-бірден өкілдері бар. Барлығы – 13 дзюдошы. Расында да, бұл көр­сеткіше таңданбау және тамсанбау мүмкін емес.

Көршілерінен Әзербайжанның өр мінезді жігіттері де қалыспауға тырысуда. Қап тауы бөктерінде орналасқан бұл мемлекеттің жеті татами шебері ТОП-10-дық­­­тың санатында. Үшінші орында – Жапония. Күн шығыс елінің алты өрені дәл сондай құр­метке бөленуде. Сондай-ақ озық ондықтың қатарында мына мемлекеттердің де өкілдері бар: Ресей – 5, Бельгия, Моңғолия, Өзбекстан – 4, Оңтүстік Корея, Израиль, Бразилия, Нидерланд – 3, Италия, Куба, Испания – 2, Тайпей, Молдова, Украина, Аустрия, Түркия, Мажарстан, Португалия, Канада және Тәжікстан – 1 бал­уаннан. Өкіншке қарай, қазіргі кезде сол саңлақтардың санатына Қазақстанның бірде-бір дзюдошысы ене алмай отыр.

Әлемдік рейтингтің үздіктері

(ТОП-5)

60 кило: 1. Янг Юн Вей (Тай­пей), 2. Наохисо Такато (Жа­пония), 3. Рюдзю Нагаяма (Жа­пония), 4. Йорре Ферстрэтен (Бель­гия) және 5. Энхтайвани Ариунболд (Моңғолия).

66 кило: 1. Денис Виеру (Мол­дова), 2. Хифуми Абе (Жа­пония), 3. Ендонперенлей Басху (Моңғолия), 4. Ан Баул (Оңтүстік Корея) және 5. Важа Маргве­лашвили (Грузия).

73 кило: 1. Цэнд-Очирын Цогтбаатар (Моңғолия), 2. Лаша Шавдатуашвили (Грузия), 3. Хидаят Гейдаров (Әзербайжан), 4. Тохар Бутбуль (Израиль) және 5. Сойши Хашимото (Жапония).

81 кило: 1. Тото Григалашвили (Грузия), 2. Маттиас Кассе (Бель­гия), 3. Ведат Албайрак (Түр­кия), 4. Гильерме Шмидт (Бразилия) және 5. Саейд Маллаей (Әзербайжан).

90 кило: 1. Давлат Бобонов (Өзбекстан), 2. Маммадали Мех­диев (Әзербайжан), 3. Иван Филиппе Сильва Моралес (Куба), 4. Бека Гвиниашвили (Грузия) және Лука Майсурадзе (Грузия).

100 кило: 1. Жорж Фонсека (Португалия), 2. Майкл Коррел (Нидерланд), 3. Шади Элнахас (Канада), 4. Тома Никифров (Бра­зилия) және 5. Илья Сула­манидзе (Грузия).

+100 кило: 1. Темур Рахимов (Тәжікстан), 2. Гурам Тушишвили (Грузия), 3. Энди Гранда (Куба), 4. Одхуу Цэцэнсенгэл (Моң­ғолия) және 5. Рафаэль Сильва (Бразилия).

Әйелдер дзюдосы жайында әңгімелейтін болсақ, кезінде Отгонцэцэг Галбадрахтың салып кеткен сара жолын Әбиба Әбужақынова мақтанарлықтай жалғастыруда. Биыл ол екі бір­дей байрақты бәсекеде та­быс­ты өнер көрсетті. Атап айт­сақ, Нұр-Сұлтандағы Азия бірін­шілігінде күміс алса, Таш­кент­тегі әлем чемпионатында қола медальді мойнында жар­қырат­ты. Соның арқасында Әби­ба IJF рейтингінде 17 орынға жай­­ғасты. Бұл – қазақстандық бұ­рымдылар арасындағы ең үз­дік көрсеткіш. Өзге салмақ дәре­же­сіндегі еліміздің ең мықты ба­луан­дарының нәтижелері мына­дай: Гауһар Ирмағамбетова (52 кило) – 58 орын, Севара Ны­шанбаева (57 кило) – 37 орын, Мөлдір Нарынова (63 кило) – 64 орын, Анастасия Маякова (70 кило) – 81 орын, Аруна Жан­кел­дина (78 кило) – 38 орын және Ка­мила Берліқаш (+78 кило) – 19 орын. Өздеріңіз байқап отыр­ғандай, жерлестеріміздің арасынан тек Әбужақынова мен Бер­лік­қаштың ғана нәтижелері кө­ңіл көншітерлік. Ал басқа қызда­рымыздың қарқыны тым баяу.

Бұрымдылар арасында Фран­цияның екі өкілі әлемдік рейтингте көш бастап тұр. Олар – Аманди Бушар (52 кило) мен Романа Дикко (+78 кило). Сондай құрметке канадалық Джессика Климкайт (57 кило) пен Катерин Бошемен-Пинар (63 кило) да бөленуде. Ал басқа салмақтарда жапониялық Нацуми Цунода (48 кило), хорватиялық Бар­бара Матич (70 кило) және брази­лия­лық Майра Агияр (78 кило) алдарына жан салмақ емес.