Ынтымақтастық ықпалы

Отырысқа қатысқан Қазақстанның Сауда және интеграция вице-министрі Қайрат Төребаев екі елдің экспорттық әлеуеті және экспорттаушыларды қолдау шаралары туралы баяндады.

– Қазақстан мен Канада арасындағы ынтымақтастықтың жаңа және қолда­ныстағы салаларын кеңейту маңызды. Сонымен қатар Жаһандық энергия тасымалдаушылардың біріне айналатын жасыл сутегі және әлемдік эко­но­миканың жаңа бейнесі болатын жаңа энергия көздерін қарастыру керек. Қазақстан Канадамен ауыл шаруа­шылығы саласында белсенді әріп­тес­тікті дамытуға мүдделі, – деді Қ.Төребаев.

Сонымен қатар вице-министр Қазақ­станда отандық тауар өндіру­шілер­ді қолдаудың толыққанды эко­жүйесі қалыптасқанын атап өтті.

– Қазақстанда экспорттаушыларды қолдаудың қаржылық және қаржылық емес шаралары қарастырылған. Мәсе­лен, биыл Alibaba.com-нан Қазақ­стан­ның ұлттық павильоны ашылды. Бүгін­де оған 7,5 мыңнан астам тауар шы­ға­ратын 130 отандық компания кіріп отыр. Сервистік қолдау аясында өзара тауар айналымын арттыруға көмекте­сет­ін сауда-экономикалық миссиялар, көр­мелер, ұлттық стендтер ұйымдас­ты­рылуда. Аталған іс-шараларға 157 қазақ­стандық өңдеуші компания қатысып, 335,6 млн долларға 60-тан астам экспорттық келісімшарт жасалды. Экс­порт­таушыларды қолдау­дың қаржылық шараларына келетін болсақ, тәуекелдерді сақтан­дыру, экспорттық операцияларға кепілдік беру және субсидиялау арқылы сырт­қы нарықтарда отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету қарастырылған, – деді вице-министр.

Еске сала кетейік, Іскерлік кеңесті Қазақстан тарапынан «Қазато­мөнер­кәсіп» ұлттық атом ком­пания­сының басқарма төрағасы Ержан Мұқанов бас­қарады. Ал Канада тарапынан Cameco Cor­poration президенті Тим Гитцель төр­аға­лық етеді. Е.Мұқановтың пікіріне ден қой­сақ, Қазақстан мен Канаданың өзара тиім­ді ынтымақтастығы екі ел үшін мұнай және тау-кен металлургия өнеркәсібі, ауыл шар­уа­шылығы, энергетика сияқты маңызды бағыттарда белсенді дамып келеді.

– Екі ел арасындағы тауар айналымы үнемі өсіп келеді. Бұл біздің мүм­кіндіктерімізді іске асыруда айтар­лықтай әлеуеттің барын көрсетеді. «Қазатомөнеркәсіп» пен Cameco екі­жақты диалог алаңын басқару құр­ме­тіне ие болды. Екі компанияны 1996 жылы «Инкай» бірлескен кәсіп­орны­ның құрылуынан басталған көпжыл­дық жемісті ынтымақтастық байланыстырады. Содан бері ол жемісті ынтымақтастықтың жарқын мысалына айналды. Компания қауіпсіздік пен корпоративтік мәдениеттің ең үздік стандарттарын сақтай отырып, корпоративтік әлеуметтік жауап­кершіліктің жоғары деңгейін көрсетіп келеді. Уран өндіру өзара тиімді ынты­мақтастықтың жалғыз бағыты емес екенін атап өткен дұрыс. Іскерлік кеңес ынтымақтастық бағыттарын одан әрі әртараптандыруға ықпал ететініне және екі елдің экономикасының дамуына елеулі серпін беретініне сенімдімін, – деді Е.Мұқанов.

Қазақстанның Канададағы елшісі Ақылбек Камалдиновтің пікіріне қара­ғанда, екі ел арасындағы тауар айна­лымы барынша жемісті әрі жедел дамып келеді.

– Өкінішке қарай, 2020 жылғы көрсеткіштер пандемия салдарынан құлдырағанын атап өтуге тиіспіз. Былтырғы жыл жаман болмаған секілді. 2021 жылы Канададан 380 млн доллар көлемінде тікелей инвестиция тарттық. Ал тауар айналымы 700 млн доллардан асты. Атап өтерлігі, біз былтырғы жылдың межесін осы жылдың қаңтар-тамызында басып оздық. Демек жыл қорытындысы бойынша тауар айналымын 1 млрд долларға жеткізетін мүмкіндік бар. Елдер арасындағы бай­ланыстың бағыттары сан алуан. Атап айтқанда, ауыл шаруашылығынан бас­талып, ғарыштық технологияларға дейін жалғасады, – деді А.Камалдинов.

Қазақстаннан Канадаға бағытталған экспорт көрсеткіші де жаман емес. Осы жылдың қаңтар-тамызында аталған көрсеткіш бір жыл бұрынғы деңгеймен салыстырғанда 3,6 есеге өсіп, 609,2 млн долларды құраған. Қазақстан Канада нарығына уран жеткізетін маңызды серіктес саналады. Бізде өндірілген уран Канадада одан әрі өңделеді.

Сонымен қатар Іскерлік кеңестің оты­рысы барысында тараптар екіжақ­ты сауданың әлеуетін талқылап, өн­діру, авиация, ауыл шаруашылығы, бі­лім беру және денсаулық сақтау секторлары бо­йынша жұмыс топтары отырыстарының есептерін қарады.