Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Нұрлан Әбдіров Парламент Мәжілісі және мәслихаттар депутаттарының кезектен тыс сайлауын әзірлеу мен өткізу шеңберінде Маңғыстау облысына инспекциялық сапармен барды. Аймаққа сапарға комиссия мүшесі Шавқат Өтемісов пен Ортсайлауком аппаратының қызметкерлері де қатысты.
Іс-шара аясында жергілікті атқарушы органдар, облыстық прокуратура өкілдері, аумақтық сайлау комиссияларының мүшелері, кандидаттардың сайлауалды штабтары өкілдері ЕҚЫҰ ДИАҚБ сайлауды байқау жөніндегі ұзақмерзімді миссиясының мүшелері Симоне Брокки мен Адам Древновский, сондай-ақ БАҚ өкілдерінің қатысуымен кеңес өтті.
Нұрлан Әбдіровтің төрағалығымен өткен кеңесте уәкілетті мемлекеттік органдар мен облыстық аумақтық сайлау комиссиясы өңірде сайлаушылар тізімдері бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар, сайлауды ұйымдастырушылық, материалдық-техникалық қамтамасыз ету, мүгедектігі бар азаматтар үшін сайлау учаскелерінің физикалық қолжетімділігі үшін қажетті жағдайлар жасау, сайлау бюллетеньдерін учаскелерге уақтылы жеткізу және басқа да мәселелер туралы баяндады.
Облыс әкімінің орынбасары Ұлықбек Тналиев облыста барлығы 247 сайлау учаскесі бар екенін, оның ішінде 4 жаңадан құрылған, 52 шекарасы өзгергенін хабарлады. Барлық сайлау округі мен учаскесі материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етілген. Сайлау комиссиялары мүшелерінің 81,2% сайлау өткізу тәжірибесі бар. Сонымен қатар Президент жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының өңірлік филиалының базасында сайлау комиссияларының 650 қызметкерін оқыту жоспарланған.
Сайлаушылардың белсенділігін арттыру мақсатында облыстың қалалары мен аудандарында 100 ақпараттық билборд, 3 LED-экран және 6 лайтбокс пайдаланылады. Сонымен қатар облыста халықты ақпараттандыру үшін екі тілде мотивациялық және ақпараттық бейне, аудио-роликтер көрсетілімі ұйымдастырылды. Сондай-ақ әлеуметтік желілерде белсенді ақпараттық жұмыс жүргізіліп, барлық жерде Call-орталықтар жұмыс істейді. Онлайн-сервис және жеделхат-бот іске қосылды, онда тұрғындар сайлаушылар тізімінде өздерін тексере алады.
Сондай-ақ кеңесте атқарылған жұмыстар туралы облсайлауком төрағасы Елубай Әбілов баяндап, облыста 8 аумақтық, 121 аудандық және 247 учаскелік сайлау комиссиясы жұмыс істейтінін хабарлады. Барлығы 2291 комиссия мүшесі жұмылдырылды. Облыста сайлаушылар саны 418 330 адамды құрады.
Облыс бойынша сайлау округтерінің тізімі, олардың шекаралары мен орналасқан жерлері, сайлау учаскелерінің шекаралары және сайлау комиссияларының құрамы туралы мәліметтер облыстық газеттерде жарияланды, тиісті сайлау комиссияларының интернет-ресурстарында орналастырылды.
Аудандар мен қалалардың әкімдіктерімен бірлесіп үгіттік баспа материалдарын орналастыру үшін 122 орын белгіленді, олардың барлығы стендтермен және қалқандармен жабдықталған. Сондай-ақ кандидаттардың сайлаушылармен кездесулерін өткізу үшін 57 үй-жай дайындалды. Сондай-ақ Елубай Әбілов 26 ақпанда әрбір сайлау учаскесі бойынша сайлаушылар тізімі учаскелік сайлау комиссияларына берілетінін хабарлады.
Кеңес барысында Нұрлан Әбдіров әкімдік пен аумақтық сайлау комиссиясының қызметкерлеріне үгіт материалдарын орналастыру үшін орындардың резервтік санын қамтамасыз етуді тапсырды және кандидаттарға үгіт жұмысы үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етудің маңыздылығын атап өтті.
Сондай-ақ жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы басшысының орынбасары Жайсангүл Досполова өңірде сайлауға қатысатын мүгедектігі бар 20 579 азамат тіркелгенін атап өтті. Ерекше қажеттіліктері бар азаматтардың саны 4 бағыт бойынша 7 174 адамды құрайды. Оның айтуынша, 247 сайлау учаскесі 190 ғимаратта орналасқан. Сайлау күні 15 «Инватакси» және 13 ым тілі мамандары жұмыс істейтін болады.
Жиында Нұрлан Әбдіров мүгедектігі бар барлық адам үшін дауыс беру мүмкіндігі мен шарттарын қамтамасыз ету маңызды екенін атап өтті. Қажет болса, оларды ақпараттандыруға жеке қарау керек. Сондай-ақ егер жекелеген сайлаушылар денсаулық жағдайына байланысты сайлау учаскесіне келе алмаса, учаскелік сайлау комиссиясы жазбаша өтініш бойынша осы сайлаушылардың орналасқан жері бойынша дауыс беруді ұйымдастыруы тиіс екенін атап өтті. Мүгедектігі бар адамдарға да осы құқық туралы хабарлау қажет.
Сондай-ақ семинар-кеңес аясында облыс прокуроры Руфат Құттықов сайлау үдерісіне қатысушылардың барлығының заңнаманы сақтауын қадағалауды жүзеге асыру туралы хабардар етті.
Полиция департаментінің өкіліне жолдаған сөзінде Ортсайлауком басшысы сайлау науқаны кезінде құқықтық тәртіп пен заңдылықты сақтаудың маңыздылығын атап өтті. Комиссия төрағасы дауыс беру күні полиция қызметкерлері сайлау учаскелерінде себепсіз болмауға тиіс екенін ескертті.
Семинар аясында Ортсайлауком басшысы ЕҚЫҰ ДИАҚБ-ның сайлауды байқау жөніндегі ұзақмерзімді миссиясының өкілдері Симоне Брокки (Италия) және Адам Дрновскиймен (Чехия Республикасы) кездесіп, конституциялық реформа мен заңнаманың өзгеруіне байланысты ағымдағы науқанның ерекшеліктерін талқылады. Ол Парламент сайлауына әзірлік пен оны өткізу барысында халықаралық байқаудың маңыздылығын атап өтті.
Семинар-кеңестің соңында ОСК төрағасы сайлау комиссиялары Парламент Мәжілісі және мәслихаттар депутаттарының кезектен тыс сайлауын әзірлеу мен өткізу жөніндегі барлық негізгі іс-шараны бақылауда ұстауы және ел үшін маңызды және жауапты осы науқанды заңға қатаң сәйкес жүргізуге дайын болуы тиіс екенін атап өтті. Семинар аясында аумақтық сайлау комиссиялары үшін іскерлік ойын түрінде үш оқыту тренингі өткізілді.
Іскерлік ойыннан кейін Нұрлан Мәжитұлы Ақтау қаласы мен облыстың Түпқараған ауданындағы 6 округтік сайлау комиссиясына барды. Округтік сайлау комиссияларында ол ағымдағы науқан аясында кандидаттарды ұсыну және тіркеу кезеңдерінде туындаған проблемалық мәселелерге қызығушылық танытты.
Комиссия мүшелерімен кездесу барысында ОСК төрағасы еліміздің сайлау заңнамасы айтарлықтай жаңарғанын, сондықтан комиссия мүшелерін сапалы, толыққанды және үздіксіз оқыту қажеттілігі туындағанын ерекше атап өтті. Ол сайлаушылардың сайлауалды бағдарламаларын орындамауына байланысты депутаттың мандатын қайтарып алу құқығына ие болуына дайын болуға шақырды. Бұл жағдайда заңға сәйкес жаңа сайлау тағайындалады.
Инспекциялық сапар барысында мүгедектігі бар адамдардың сайлау құқықтарын қамтамасыз етуге, оларды қолдаудың әртүрлі нысандарының – компьютермен, аудио және бейне контентпен, құлаққаптармен, қосымша жарықтандырумен, ұлғайтқыштармен жабдықталған дауыс беруге арналған үй-жайда бұрыштардың болуына ерекше назар аударылды.
Ол сондай-ақ сайлау науқаны, ең алдымен, елдің өкілді органдарына алдағы сайлаудың ашықтығын қамтамасыз етуге тиіс сайлау комиссияларының барлық мүшесінен жоғары кәсібилік пен жауапкершілікті талап ететінін атап өтті.
Өткізілген кездесулер қорытындысы бойынша Нұрлан Әбдіров аумақтық және округтік сайлау комиссияларының төрағаларына бірқатар тапсырма берді.
Маңғыстау облысы