• RUB:
    4.91
  • USD:
    494.87
  • EUR:
    520.65
Басты сайтқа өту
Ауыл 26 Сәуір, 2023

Ауылдың табысы артса игі

226 рет
көрсетілді

Биыл мемлекеттік деңгейде қолға алынып жатқан ең ірі маңызды жобалардың бірі – ауылды қолдау, ауыл халқының табысын арттыру, сол арқылы жергілікті тұрғындардың әл-ауқатын жақсартуға бағытталған бағдарлама. Елімізде ауыл халқының саны 7,7 миллионнан асқан. Олардың табыс көзі қаладағыларға қарағанда 38 пайызға төмен екен. Қала халқы табысының 65,6 пайызы жалдамалы жұмыстан және 7,4 пайызы өзін-өзі жұмыспен қамтыған кәсіпкерлік қызметтен түссе, ауыл тұрғындарының 60,8 пайызы жалдамалы жұмыстан және 13,7 пайызы өзін-өзі жұмыспен қамту арқылы табыс табады екен.

Мемлекет басшысының «ҚР ауылдық аумақтарын дамытудың 2023-2027 жылдарға арналған тұжы­рым­дамасы туралы» Жарлығы аясында іске асырылатын басты жобалардың бірі – «Ауыл ама­наты» ауыл азаматтары үшін жаңа мүмкіндіктерге жол ашары сөз­сіз. Жоба­ның негізгі мақсаты – ауыл шар­уашылығы тауарын өндіру­ші­лерді жан-жақты қолдау, ауыл тұрғындарын аграрлық бизнеске барынша тарту, азық-түлік қауіп­сіз­ді­гіне және азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға байланысты мәселелерді шешу.

Биыл ауылдық елді мекендерде және шағын қалаларда бизнес жобаларды іске асыру үшін 17 мыңнан аса шағын несие беру жоспарымен бюджеттен 100 млрд теңге бөлінген. Сөйтіп, «Ауыл аманаты» жобасы бойынша ауыл тұрғындарына жұмыс істеп тұрған бизнестерін дамытуға, жаңа кәсіп түрлерін ашуға немесе кооперативтерге бірігу арқылы жеңілдетілген несие алуға мүмкіндік туды. Берілетін шағын несие мерзімі – 5 жылға дейін, ал мал шаруашылығы саласындағы жоба­лар үшін – 7 жылға дейін. Атал­ған жоба аясында несие алу­дың тиімділігі – оның жылдық сыйақы мөлшерлемесінің 2,5%-дан аспайтындығы. Мұндай шарттармен несие алу ауыл тұр­ғын­дарында бұрын-соңды бол­ма­ған мүмкіндік, өйткені бірде-бір коммерциялық банк осындай сыйақы мөлшерлемесімен несие бермейді.

Шағын несиенің ең жоғары сомасы – ауылдық елді мекендерде (олардың әкімшілік бағы­ныс­ты­лы­ғына қарамастан) және шағын қалаларда 2,5 мың айлық есептік көрсеткішке дейін (2023 жылы – 8,6 млн теңге), кооперацияны дамытуда 8,0 мың айлық есептік көрсеткішке дейін (2023 жылы 27,6 млн теңге) белгіленген.

Аталған несиені алу үшін тұр­­ғын­ның кез келген қаржы инсти­­тутында берешегі болмауы ке­рек. Салық органдарында, басқа да бюджеттік мекемелерде қарызы болса ұсынған жоба кері қайтарылады. Сонымен қатар  кепілге қоятындай заңдастырылған үй-жайының болуы, жеке кәсіпкер ретінде тіркелуі міндетті. Несие берілген соң 1 жылға дейін каникул қарастырылған, яғни несие алушы азамат бір жылға дейін банкке ешқандай төлем жасамай, бизнесін аяққа тұрғызу үшін жақсы мүмкіндіктерге ие болады. Жоба шеңберінде ауыл шаруашылығы кооперативтеріне бірігу арқылы жеңілдетілген несие алу да ауыл азаматтарына  тиімді болар еді, бұл ретте жабдықтар мен техниканы сатып алуға субсидиялар беру көзделген. Осы мақсаттарға шамамен 1 трлн теңге бөлінбек. Алайда кооперативтерге бірігуге  көпшіліктің жүрегі дау­ламайды. Өйткені көптеген ауыл адамының ойында кооперативке өткізген жерінен, мүлкінен айырылып қалам ба деген қорқыныш та жоқ емес.

Бағдарлама аясында барлық қыз­мет саласы бойынша ауылдық жерде  бизнесті кеңейту немесе жаңа кәсіп түрін ашу ауылдар мен шағын қала­ларды дамытатыны сөзсіз. Бұл бо­лашақта жұмыссыздықтың төмен­де­уіне, ауылда кәсіпкерліктің дамуына, атаулы әлеуметтік көмек алушылар санының азаюына  әкеледі. Өңірлік деңгейде азық-түлікпен қа­мтамасыз ету мәселелерін де ше­ше­ді деп күтіліп отыр. Бағдарлама шеңберінде микрокредиттеу облыс әкімдіктерінің мемлекеттік сатып алуды жүргізу арқылы ай­қын­­дайтын сенім білдірілген өкі­лі арқылы жүзеге асырылады. Осы­­ған сәйкес, микрокредиттер беру тәртібі, микрокредитті қамта­ма­сыз етудің негізгі шарттары, тәсілдері, үміткерлердің санаттары, қарыздардың мерзімі мен сомасы сенім білдірілген өкілдің шешімімен белгіленеді және кредиттік шартта көрсетіледі.