Елімізде зейнетақы жинақтары ұзақмерзімді инвестициялар ретінде саналып, кем дегенде бір жыл мерзімге инвестициялық кіріс сомасы талданады. Негізінен зейнетақы активтерін басқарушы және Бірыңғай зейнетақы қоры арасында жасалатын шарт салымшылардың мүддесін қорғайтын ұйым тұрғысынан есептеліп, шарттың үлгілік нысанын Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің нормативтік-құқықтық актісі анықтайды.
Аталған агенттік басқарушы компаниялардың қызметін реттеу шеңберінде зейнетақы активтерін, кредиттік сапасы мен инвестициялай алатын қаржы құралдарының тізбесін белгілеп, БЖЗҚ-ның активтерін сенімгерлік басқаруды Ұлттық банк пен салымшының таңдауындағы инвестициялық портфельді басқарушылар жүзеге асырады. Зейнетақы ақшасына сатып алуға болатын қаржы құралдарының тізімін Үкімет бекітеді. Басқару тиімділігін арттыру және инвестициялық бағыттар бойынша ұсыныстарды Ұлттық қордың басқару кеңесі әзірлейді.
Сонымен биыл мамыр айында елімізде зейнетақы активтерінің жалпы сомасы 15 677,57 млрд теңгені құраған. Ұлттық банктің сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері 15 668,2 млрд теңге, инвестициялық портфелін басқару 9,37 млрд теңгеге жетті. Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 47,38%, квазимемлекеттік компаниялардың облигациялары – 10,86%, екінші деңгейлі банктердің облигациялары мен депозиттері – 6,98%, шетелдердің мемлекеттік бағалы қағаздары – 4,60%, халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары – 2,43% және біздегі эмитенттердің мемлекеттік емес облигациялары – 0,10%-ды құраған.
Зейнетақы активтерімен сатып алынған қаржы құралдары номинацияланған валюталардың инвестициялық портфелі жөнінде ұлттық валютадағы инвестициялар – 70,89%, АҚШ долларында – 29,06%, басқа валюталарда – зейнетақы активтері портфелінің 0,05% болып отыр. Бағалы қағаздар бойынша сыйақы түріндегі кірістер, оның ішінде депозиттер мен кері РЕПО операциялары және бағалы қағаздарды нарықтық қайта бағалаудан түскен кірістер 508,96 млрд теңгені, сыртқы басқарудағы активтер – 25,43 млрд теңгені құрады, өзге кірістер 1,59 млрд теңге болды.
Бүгінгі күні ел азаматтарының зейнетақы активтері мемлекеттік бағалы қағаздарға, квазимемлекеттік сектордағы компаниялардың бағалы қағаздарына, корпоративтік облигациялар мен еліміздегі эмитенттерінің акцияларына, екінші деңгейлі банктердің және шетелдік банктердің депозиттеріне, сенімді шетелдік эмитенттердің құралдарына инвестицияланады.
Бұл ретте шетел валютасын қайта бағалау 54,16 млрд теңге көлемінде шығын әкелген. Зейнетақы активтері инвестициялық портфелінің құралдары, оған қажетті салалар мен валюталар бойынша әртараптандыруға байланысты осы жылдың сәуіріндегі жиынтық кірістілігі оң көрсеткіште болды. Инвестициялау қызметінде валюта бағамының тұрақсыздығы мен қаржы құралдарының нарықтық құнының өзгеруі жыл басынан бері есептелген инвестициялық кіріс сомасы 481,82 млрд теңге шамасында. Салымшылардың шоттарына бөлінген зейнетақы активтерінің кірісі осы жылдың басында 3,13% болса, инфляция кезінде 4,20%-ды құрады. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының салымшылары үшін өткен жылдың мамырынан биылғы сәуірге дейінгі аралықта зейнетақы активтерінің кірісі – 8,93%.
Инвестициялық портфельді басқару жөнінде биылғы жылы «Jusan Invest» сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері 4,13 млрд теңгені құрады. Компанияның ең қомақты инвестициялары Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 35,29%, биржаның сауда қорларының акциялары – 32,73%, Ұлттық банк ноталары – 21,87%, шетелдердің мемлекеттік бағалы қағаздары – портфельдің 8,80%-ы Портфельдің 58,40%-ы теңгемен ұсынылғанын ескере отырып, 41,60%-ы АҚШ долларымен болған. Инвестициялық қызмет нәтижесінде, сондай-ақ валюта бағамының тұрақсыздығына және қаржы құралдарының нарықтық құнының өзгеруіне орай, осы жылға есептелген инвестициялық кіріс сомасы 222,61 млн теңге, зейнетақы активтерінің табыстылығы – 5,10%.
«Halyk Global Markets» сенімді басқаруындағы зейнетақы активтері 2,56 млрд теңгені құрады. Портфельдік құрылымдағы негізгі инвестициялары – кері РЕПО (күнтізбелік 90 күннен аспайтын) 32,65%-ды, квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары – 19,65%, шетелдік эмитенттердің үлестік құралдары (ETF бірліктері) – 14,84%, микроқаржы ұйымының облигациялары – 9,92%, Ұлттық банк ноталары – 9,23%, шетелдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздары – 6,94%, ұлттық валютадағы инвестиция портфельдің 78,19%-ын, АҚШ долларымен – 21,81%-ын құрады. Сонымен жыл басынан бері есептелген инвестициялық кіріс сомасы 115,26 млн теңге болды. Зейнетақы активтерінің табыстылығы – 4,09%-ды құраған. «BCC Invest» сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері 1,44 млрд теңгені, инвестицияның негізгі бағыттарының ішінде мемлекеттік облигациялар – 27,46%, квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары – 16,11%, акциялар (индекс бойынша ETF) – 10,42%, микроқаржы ұйымы – 5,91%, еліміздің резидент-эмитенттерінің корпоративтік облигациялары – 5,29%, шетелдік эмитенттердің акциялары мен депозитарлық қолхаттары – портфельдің 4,36%, инвестициялық шоттардағы ақшалай қаражат 28,53%,портфельдің 76,91%-ы ұлттық валютадағы құралдарға, 23,09%-ы АҚШ долларында салынған. Инвестициялық қызмет нәтижесінде жыл басынан бері есептелген инвестициялық кіріс сомасы 56,76 млн теңгені құрап, зейнетақы активтерінің табыстылығы – 3,47% болды. Есептелген инвестициялық кірістің біршама бөлігі бағалы қағаздарды, оның ішінде депозиттер мен кері РЕПО операциялары сыйақыға ие болған.
«Сентрас Секьюритиз» сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері 994,32 млн теңгені құрады. Активтердің 61,81%-ы Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздарына салынған. Инвестициялық шоттардағы қолма-қол ақша 11,52% болды. Еліміздің ұйымдары шығарған акциялар мен депозитарлық қолхаттар – 8,76%, квазимемлекеттік ұйымдардың облигациялары – 8,66%. Портфельдің 77,99%-ы ұлттық валютадағы құралдарға, 22,01%-ы АҚШ долларында салынған. Инвестициялық қызмет және қаржы құралдарының нарықтық құнының өзгеруі нәтижесінде есептелген инвестициялық кіріс 32,12 млн теңгені құрап, зейнетақы активтерінің табыстылығы – 2,98% болды.
«Halyk Finance» сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері – 248,53 млн теңге. Портфельдік құрылымдағы инвестициялар, кері РЕПО (күнтізбелік 90 күннен аспайтын) 60,85%, инвестициялық шоттардағы қаражат – 12,00%, микроқаржы ұйымы – 6,81%, Ұлттық банк ноталары – 6,81%, квазимемлекеттік ұйымдардың облигациялары – 4,91%, портфельдің 100%-ы ұлттық валютадағы құралдарға салынған.
Инвестициялық қызмет нәтижесінде жыл басынан бері есептелген инвестициялық кіріс сомасы 6,16 млн теңгені,зейнетақы активтерінің табыстылығы – 4,81%-ды құраған.