«Bolashaq» Халықаралық стипендиясы стипендиаттарының қауымдастығы 20 жылдан астам тарихы бар еліміздегі ең табысты қоғамдық ұйымдардың бірі және әлемнің жетекші жоғары оқу орындарын президенттік стипендиямен бітірген 14 мыңнан астам стипендиаттың мүддесін қорғайды.
2001 жылдан бастап Қауымдастық мүшелері Қазақстан Республикасында білім беру, кәсіпкерлікті қолдау, қазақ тілін дамыту саласында 150-ден астам ірі әлеуметтік жобаларды іске асырды. Алғаш рет 2021 жылы қауымдастық төрағасы мемлекеттік қызметшілер қатарынан сайланған жоқ, ал Қауымдастық Кеңесіне жеке бизнес пен академия өкілдерінен құралған жаңа команда келді.
Қазір «Болашақ» бағдарламасының түлектері әртүрлі салалардан және әртүрлі жас санаттарынан құралады, сондықтан түлектерді біріктіру мақсатында қызығушылық клубтарын құру идеясы пайда болды. 10-нан астам клуб құрылып, олар өз жобалары мен командасы бар шағын ұйымдар ретінде жұмыс істей бастады. Мәселен, «Bolashaq Medicine Club» медициналық клубтың үздік өкілдері демалыс күндері шалғай ауылдарды аралап, науқастарды тегін қабылдайды.
Өзге қоғамдық бірлестіктерден айырмашылығы, Қауымдастық хатшылығы fulltime режимде жұмыс істейді, ал Кеңес мүшелері, Қауымдастық мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстар мен гранттар есебінен қаржыландырылмауы керек деп шешті, бұған 2021 жылдың соңынан бастап қол жеткізілді. Гарвард түлектерінің қауымдастығы жақсы үлгі, мысалы, Бостон филиалы 100 жылдан астам жұмыс істейді. Гарвард бизнес мектебінің түлектері жыл сайынғы венчурлық капитал байқауын өткізеді, оған жүздеген жобалар қатысады.
Біз жаңа стратегия қабылдадық, оның негізгі бағыттарының бірі – кәсіпкерлікті дамытуды қолдау.
Осы жылы Бизнес-клуб құрылды, оның төрағасы болып белгілі кәсіпкер Максим Божко сайланды, ол үнемі кездесулер, брейнстормингтер және Bolashaq Business Forum өткізеді.
Қауымдастық алты бизнес форумды сәтті өткізді, оған Эльдар Әбдіразақов, Арманжан Байтасов, Қанат Көпбаев, Айдан Кәрібжанов сынды белгілі бизнесмендер қатысты. Олар жетістікке жетудің қыр-сырына тоқталып, кәсіпкерлік тәжірибелерімен бөлісіп, жастарға өз ісін ашуға кеңес берді.
Бірақ қауымдастықтың бизнес саласындағы ең қызықты әрі танымал жобасы – 2015 жылдан бері жүзеге асырылып келе жатқан алғашқы қазақстандық бизнес-идеялар жобасы – Startup Bolashaq стартап жобалар байқауы.
Startup Bolashaq байқауының барлық кезеңінде 15 мыңға жуық өтінім жиналды. 1000-ға жуық жартылай финалистер үздік бизнес-жаттықтырушылармен, акселерация бағдарламасымен және тәлімгерлердің көмегімен оқу сабақтарын аяқтады. 100-ден астам жобаға 600 млн теңге инвестиция тартылды.
Соның бір жарқын үлгісі – Startup Bolashaq байқауының бірінші маусымының финалисті Елдос Баялышбаев Алакөл көлі маңында мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған «Асар» пансионатын ашуға 8 миллион теңге грант ұтып алды. Қазір «Асар» пансионатына Қазақстанның, Қырғызстаннан, Өзбекстаннан емделуге адамдар келеді.
Диас Тастанбеков байқаудың екі маусымына қатысты, бірақ екінші маусым ол үшін сәтті болды, ол өзінің «Zertis Agro» Экоферма 4.0» жобасына грант ұтып алды.
«Екінші маусымда мен ең соңғы күні өтініш бердім, тағы бір рет қайталап көру керек деп шештім. Мен жобаны тұжырымдамалық түрде өзгерткен жоқпын, бірақ оны егжей-тегжейлі әзірледім. Бұл аэропоника әдісімен өсімдіктерді топырақсыз өсіру туралы жоба», дейді Диас.
2021 жылы «Bolashaq» Қауымдастығының 20 жылдығына орай, бас серіктесі «Alawar Partners» компаниясымен бірлесіп Startup Bolashaq бизнес-жобалар байқауының бесінші маусымын бастайтынын жариялады.
Байқауға қатысуға Қазақстанның түкпір-түкпірінен 5000-ға жуық өтінім қабылданып, оның ішінде 21 бизнес-жоба іріктеліп, жартылай финалға өтті. Өтінімдерді іріктеудің бастапқы кезеңін құрамында белгілі бизнесмендер, тәуелсіз сарапшылар, қаржы және бизнес құрылымдарының өкілдері бар конкурстық комиссия жүргізді.
Мемлекет кәсіпкерлікті дамытуға белсенді түрде көмектеседі және гранттар түріндегі мемлекеттік қолдау бизнесті құру мен дамытуға ықпал етеді, бірақ екінші жағынан, өнімді еңбекке, бастамашылық пен дербестік танытуға деген ынтасын төмендетеді. Сондықтан Startup Bolashaq байқауының бесінші маусымынан бастап гранттардан бас тарту туралы шешім қабылданды.
Startup Bolashaq байқауының бесінші маусымы британдық Dragons`Den және америкалық Shark Tank реалити-шоуларына ұқсас өтті. Оның инвесторларының бірі атақты миллиардер Марк Кьюбан. Бұл шоуларда стартаперлер бизнес-періштелер алдында өздерінің жобасын ұсынып, инвестициялауды сұрайды.
Финалистер нақты уақыт режимінде питч-сессиялар жасап, шоу қатысушылары жобаға қосылу принциптерін, жобадағы үлестің пайызына және инвестиция көлемін келісіп алды. Финалға он бизнес-жоба өтті.
Жобаның бизнес - періштелері ретінде белгілі кәсіпкерлер болды. Freedom Holding Corp инвестициялық тобының негізін қалаушы Тимур Турлов EasyTap стартапына 50 000 доллардан астам, BOBO стартапына 12 миллион теңге және QazTracker стартапына 50 000 доллар инвестициялады; Ordamed негізін қалаушы Еркін Ділімбетов Medical Software стартапына 10 миллион теңге инвестициялады; Kusto Group компаниясының тең иесі Қанат Көпбаев Eco Cash back стартапына 10 миллион теңге инвестициялады; «ISS Corporation LLP» холдингінің акционері Ерлан Исекешев FocusEDnow стартапына 50 000 доллар инвестициялады; Нұрғиса Жұмағұлов, кәсіпкер және K7 Group директоры Smartestprep стартапына 150 000 доллар инвестициялады; Alawwal Partners серіктесі Қаныш Тулеушин The Winner стартапына 10 миллион теңге инвестициялады; Core Capital басқарушы серіктесі Нұрлан Әсілбеков пен «ITspace» ЖШС бас директоры Нұржан Нұралбаев Medical Software стартапына 10 миллион теңге инвестициялады.
Startup Bolashaq байқауының бесінші маусымының финалистері 200 миллион теңгеге жуық инвестиция тартты. Реалити-шоу Қазақстанның жетекші телеарналары мен Telegram желісінде көрсетіліп келеді.
Алмас Құдайберген,
«Bolashaq» Қауымдастығының Кеңес Төрағасы,
Centrasia Group Басқармасының Төрағасы