Ұлт ұстазы атындағы әуежай

Биылғы 26 маусымда «Еге­мен­де» жарияланған «Ұлт ұстазын қалай ардақтап жүрміз?» атты мақалада Ақаң­ның 150 жылдық мерейтойы­на орай қабыл­данған игі шешімдер­дің орындалуы кешеуілдеп кет­кенін жазған едік.

Мақалада Ахмет Байтұрсынұлы атындағы әуежайға келіп-кетіп жатқан ұшақтардың ұшар-қонар хабарламаларында Ақаң есімінің мүлде аталмайтыны, әуежайдың ресми сайтындағы ақпараттың бәрі тек орыс тілінде ғана берілгені, әуежай ғимаратына әлі күнге дейін ұлт ұстазының есімі ілінбегені, сондай-ақ өңірлік университеттің бас ғимаратының маңдайындағы Байтұрсынұлы «Байтұрсынов» болып тұрғаны, қаладағы тоғыз қабат зәулім үйге ілінген мұралдың ұлт ұстазын мазақ еткендей әсер қалдыратыны турасындағы елдің өкпе-реніші айтылған.

Артынша мақалада көтерілген мәселелердің шешім табуына «Amanat» партиясының жа­нын­дағы «Мирас» қоғамдық кеңе­сінің төрайымы, облыстық мә­сли­хаттың депутаты Қырмызы Жаң­­быршина араласып, біраз ша­руаны ілгерілетіп тастағанын ризашылықпен атап өткен жөн. Облыстық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бас­қармасына сауал жолдаған қа­зақтың намысқой қызы басқарма басшысы Олжас Нұр­ғалиевтен «Ел Үкіметінің «Қостанай» ха­лықаралық әуе­жайы» АҚ-ға

Ах­мет Байтұрсын­ұлы есімін беру ту­ралы 2022 жылдың 24 мау­сымындағы №424 қаулысына сәйкес, әуежайдың жарғысы, мем­лекеттік тіркеу туралы куәлігі, мөрі, т.б. құқықтық құжаттарының бәрі реттелді. Әуе­жайдың жаңа атауы аэропорт терминалын қайта жаңғырту жұмыстары аяқталған соң ілі­неді», деген жауап алыпты.

– Әуежай басшысы «Жөн­деу жұмыстары күзге қарай аяқталады. Соны күтіп отырмыз. Ал ұшақ ішін­дегі хабар­ламаны дұрыстау туралы барлық бағыттағы әуе компа­ниясына хат жолдадық. Бұдан былай қонған ұшақтың бәрі «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Қостанай халықаралық әуе­жайына келіп қондық» деп хабар­лайтын болады» деген. Одан кейін әуе­жай басшысы ауысып кетті ғой. Жаңа басшыға да бірнеше рет хат жазып, сіздер «FlyArystan», «Air Astana», «Qazag Air» сияқты әуе компанияларының бәріне қайтадан ресми хат жолдап, ұшып бара жатқанда, қонғанда Ахмет атамыздың аты айтылсын деп қайтадан ескертіңіздер дегенмін. Содан кейін біраз адамдардан сұрастырып білдім, қазір келімді-кетімді ұшақтың бәрі әуежай атауын дұрыс айтып жатыр. Мұны таяуда Астанадан келген қызым да айтып келді. Әуежай басшысы уәдесінде тұрды. Әуежайдың жарқырап тұрған жаңа атауын өз көзімізбен көріп, қуанып жатырмыз. Облыс бюджетінен арнайы қаражат бөлгізіп, осы істі аяғына дейін жет­кізген әкімге де, әуежай бас­шысы Асқар Құралұлына да рақ­мет, – деді мәслихат депутаты.

Қырмызы Сапарқызы Ах­мет Байтұрсынұлы атындағы халық­аралық әуежайдың басшысы Асқар Бекбосыновқа әуежай ал­дындағы ашық алаңға ұлт ұс­тазы­ның ескерткішін орнатып, айналасын гүлзар ету туралы ұсыныс ай­тыпты. «Ол күнге де же­терміз, ұлт ұстазының есімі, тіпті әуежай ма­ңындағы «Аэропорт» шағын ауданына берілсе де ар­тық болмайды. Бұл енді алдағы күннің еншісіндегі шаруа», деді Қырмызы Сапарқызы.

Әуежайдың ресми сайты да қа­зақшаланыпты. Сайттың бас бе­тіне ірі әріптермен әдіптелген «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы «Қос­танай» халықаралық әуе­жайы» акционерлік қоғамы» деген жазу да бірден көзге жылы ұшырай кетеді.

Өкінішке қарай, жаңа оқу жылын ресми түрде «Ахмет Бай­тұр­сынұлы атындағы Қоста­най өңірлік университеті» болып бастаған білім ордасы әлі күнге дейін бас ғимара­тының маң­дай­шасындағы «А.Байтұр­сынов» деген жазуды өзгерте алмай отыр.

«Аэропорт» шағын ауда­нындағы 25-үйдің қабыр­ғасына салынған ұлт ұстазының мұралы да сол қалпында. Қырмызы Са­пар­қызының айтуынша, қала әкімдігі көп қабатты зәулім үйді салған мердігер компанияның басшысымен сөйлесіп, мұралды үстінен бояп тастауды немесе Ахмет бейнесін дұрыстап қайта салуды сұраған екен, алайда компания басшысы бұған көне қоймапты.

Мұралды салдырған KBS құ­ры­­­­лыс компаниясының бас дирек­­­то­­ры Бауыржан Сәбитұлына қо­ңы­рау шалып, өзіміз де сөйлесіп көрдік.

– Мен бұл мұралды Алматыдан арнайы суретші алдыртып, 3 жарым млн теңгеге салдырдым. Сол кездегі облыс басшысы Архимед Мұхамбетов келіп көріп, ұнағанын айтып, риза болып кеткен. Ахмет атамыздың бейнесі жұрттың көз алдында жарқырап тұрсыншы деген таза ниетпен, шынайы жүрек­пен соншама қаржы жұмсап жасалған дүние еді. Мыңдаған адам осы мұралдың алдында суретке түсіп, маған алғыс айтып жатыр. Сондықтан бір-екі адамға ұнамады екен деп, мен бұл мұралды алып тастай алмаймын. Рас, көзілдірігінде кішкене кемшілік бар шығар. Бірақ ең бас­тысы, қарапайым халыққа ұнайды. Енді маған хабарласып әуре болмаңыз. Менің жауабым – осы, – деді Бауыржан Сәбитұлы.

Бұдан кейін шарадай болған шақша басқа еріксізден-еріксіз осы біз әп-әдемі суретке қиянат жасап, жұртты бостан-бос дау­рық­тырып жүрген жоқпыз ба деген күмән келеді екен. Ақыры әлгі суретті әр нәрсеге әділ баға бере алатын азамат әрі Ахметті әкем деп сөйлейтін аталас ұрпағы ғой деп журналист Дәуренбек Әбдібекке көрсеттік.

– Сурет өте сапасыз салынған. Ахмет Байтұрсынұлына ұқ­са­майды. Кәдімгі бір мульт­фильм кейіп­кері сияқты. Көзі ақиып кеткен. Аузы бұртиып, ерні шүр­­тиіп тұр. Ахмет қазір көзі тірі жүрген танымал әртістер сияқты жеңіл әзілді көтере біле­тін адам болса – дұрыс. Ал өзінің халқына өлшеусіз еңбек еткен, бар ғұмырын сол ұлтқа қызмет етуге сарп еткен адамның суретін осындай етіп салып, оны көпе-көрнеу іліп қою – меніңше, дұ­рыс емес. Қазақ ұлтының пер­зенттері үшін, жалпы адамзат ізгі­лігіне қызмет еткен тұлғаны сыйлайтын адамзаттың ұрпағы үшін бұл – ар-намысқа тиетін нәрсе. Мынадай етіп көзін ақитып, аузын бұртитып, көзін шүртитіп салып қойып, соны елемей жүре беру – азаматтыққа сын. Әсіреқызыл патриот адам емеспін, бірақ мына суретті кө­ріп тұрып, қасынан үнсіз өтіп кете алмайсың. Құрылыс ком­паниясының басшысы «жұртқа ұнап жатыр» дегенді қан­дай оймен, қандай парасат-пайымның биігінен қарап айтып тұр­ғанын білмеймін. Ол кісінің тү­сінігіне мен баға бере алмаймын. Бұл мұрал көп адамға ұнамайды, деді.

Қала әкімдігінің өкілдерінен «Сіздер не дейсіздер?» деп сұрап көріп едік, оны бояп тастау керек шығар деген дүдәмалдау жауап­ алдық. Ұлт ұстазының мұ­ра­сын зерттеп жүрген Ибрахим Ағы­тай ағамызды апарып, әлгі мұрал­ды көрсетіп едік, өңі бірден сұр­ланып сала берді. Ақсақал «Сотқа беремін!» деген сөзді сыбырлап қайталай берді.

Таяуда Шығыс Қазақстан өңі­­ріндегі әріптесіміз Мерей Қай­­нар­ұлы Өскемендегі Әлихан Бө­кейханның мұралын салып жіберіпті. Ұлт көсемінің бейнесіне қарай бергің келеді. Көз тойып, көңіл тоғаяды. «Ұлтына, жұртына қызмет қылу – білімнен емес, мінезден» деген сөзінен рух оя­нады. Кім салды екен?

Қостанай облысы