Бейсенбінің таңы жайсыз хабармен басталды. Алматыдағы Әди Шәріпов көшесі, 86 мекен-жайында орналасқан ғимараттың жертөлесінен шыққан өрт салдарынан 13 адам қайтыс болды. Төменгі қабаты мен жертөлесі жатақханаға айналған 3 қабатты тұрғын үйдің басқа да тұрғындары қауіпсіз жерге эвакуацияланып, 2 азамат қалалық шұғыл көмек көрсету ауруханасына жеткізілді.
Зардап шеккендер – тұрғын үйдің бірінші қабатында орналасқан «Almaty Hostel» жатақжайының қонақтары. Алматы қалалық Полиция департаментінің хабарлауынша, қайтыс болған 13 адамның төртеуі шетелдік, қалған 9 адам – Қазақстан Республикасының азаматтары. Алдын ала мәлімет бойынша олар көміртегі тотығынан уланып қайтыс болған. Ал ауруханаға жеткізілгендердің өміріне қауіп төніп тұрған жоқ.
Қалалық денсаулық сақтау басқармасының мәліметіне сәйкес, науқастың біріне көмірқышқыл газынан улану диагнозы қойылды. «Оның жағдайы орташа ауыр тұрақты деп бағаланып отыр. Қалған төрт науқас барлық тексеруден кейін ұсыныстармен амбулаторлық емделуге жіберілді», деп хабарлады сала өкілдері.
Алматы қалалық Төтенше жағдайлар департаментінің мәліметінше, оқыс оқиға туралы хабар жедел желіге таңғы сағат 05:33-те келіп түскен. Оқиға орнына жеті минутта жеткен өрт сөндірушілер көлемі 30 шаршы метр аумақты шарпыған қызыл жалынды 06:22-де толық ауыздықтаған.
Жергілікті әкімдік эвакуацияланғандарды жақын маңдағы мектептердің біріне уақытша орналастырып, азаматтарға қажетті медициналық және психологиялық көмек көрсетілді. Тосын жағдайға байланысты Премьер-министр Әлихан Смайыловтың өкімімен хостелде болған өрттің себептерін тексеру және оның салдарын жою жөніндегі Үкіметтік комиссия құрылды. Кейінірек өрт фактісі бойынша Қылмыстық кодекстің 292-бабына сәйкес қылмыстық іс қозғалды.
Төтенше жағдайлар министрі Сырым Шәріпхановтың басшылығымен ТЖМ-ның жедел тобы оқиға орнына арнайы келіп, өрттің шығу себептерін тексерді. Алдын ала деректер бойынша өрт ошағы жертөленің дәлізінде басталған болуы мүмкін. Алматы қаласы ТЖД өрт сынау зертханасының анықтаушылары мен мамандары жан-жақты тексеру жұмыстарын жүргізіп жатыр.
Желі қолданушылары өрт болған жатақжай басшылығын сынға алған. Олардың пікірінше, аядай бөлмеге ондаған адамды орналастыру қауіпсіздік талаптарына қайшы. Дегенмен бұған дейін жарияланған пікірлерде хостелдің рейтингі жоғары көрсеткішпен бағаланыпты. Жарнамалық хабарландыруда бір кісілік орынның құны айына 25 мың теңге деп көрсетілген. Бір жарым ай бұрын хостел ретінде қайта жабдықталған нысан «Халық банктің» иелігінде. Ұйым оны кепілмүлік ретінде жалға берген.
Оқиға орнына жеткен қала әкімі Ерболат Досаев құжаттардың тексерілетінін, апаттың мән-жайы анықталып, зардап шеккендерге қала билігі тарапынан жан-жақты көмек көрсетілетінін жеткізді.
«Жалпы, жертөлені санитарлық талаптарға сәйкес жабдықтауға болады. Бірақ осыншама көп адамды орналастыруға рұқсат бар ма? Заң шеңберінде анықтаймыз, арнайы тергеу жүреді», деді Е.Досаев.
Алматы әкімінің баспасөз қызметі түстен кейін таратқан ақпаратта бұл хостел санитарлық-эпидемиологиялық, құрылыс талаптары мен өрт қауіпсіздігі ережелерін бұза отырып, заңсыз орналасқандығы хабарланды.
«Жер учаскесінің нысаналы мақсаты – дүкенді пайдалану және қызмет көрсетуге арналған. Бұл нысан бір жарым ай бұрын хостелге айналды. Хостел алаңы 457 шаршы метрді құрайды. Айта кетерлігі, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» заңға сәйкес үй-жайларды қайта жабдықтау кезінде рұқсат құжаттарын алу керек. Оның үстіне Алматының қалалық жоспарлау және урбанистика басқармасы қайта жабдықтауға арналған бастапқы рұқсат құжаттарын (АПЗ, шешім) бермеген. Дүкеннің хостел болып функционалдық мақсаты өзгерген кезде санитарлық-эпидемиологиялық, құрылыс талаптары мен өрт қауіпсіздігі ережелері орындалуы қажет. Хостелді жертөле және жертөле қабаттарында орналастыруға санитарлық-эпидемиологиялық талаптардың 23-тармағына сәйкес тыйым салынады», деп хабарлады Алматы қаласы әкімінің баспасөз қызметі.
«Қауіп төнгенде қарбаласпай, қала құрылысындағы қауіпсіздік талаптарын тексеру жай кезде неге жүзеге аспаған?» деген сауал туындайды. Мегаполисте екі күннің бірінде өрт фактісі тіркеліп жатады. Тамыз айында салғырттықтың салдарынан «Ақкент» тұрғын үй кешенінде адам шығынымен аяқталған оқиғаны сарапшылар сынға алған еді. Төтеннен төнген тілсіз жау заң талаптары мен қарапайым ережелерді ескеруге, құзырлы орындар тарапынан оларды тексеруге лайықты мән берілмейтінін тағы да бір көрсетіп отыр. Бұл оқиғадан да Алматының өрт қауіпсіздігін қадағалау ісіне кешенді көзқарас қажет екенін байқаймыз.
АЛМАТЫ