Трансплантация көмегімен тәуір болды

Бекболат – Батыс Қазақстан облысы Шыңғырлау ауданы­ның тумасы. Қазір Астанада тұрады. Көзінің қара­шығын­дай үш перзенті бар. Үлкені – жеті­де, кенжесі – үште. Күнделікті тұрмыс-тіршіліктің қамымен жүрген ол 2020 жылы ақпанда жағдайы нашарлай бастаған соң емханаға барып, бүйрегі ас­қынғанын біледі. Аурудың емі – трансплантация. Оған дейін гемодиализ алуға тура келеді.

– 2020 жылдан бері гемо­диализ ала бастадым. Уақыт өте аптасына үш мәрте қабылдап жүрдім. Әр барғанда төрт сағат жатамыз. Бірақ гемодиализден бірде өзімді жақсы, кейде өте нашар сезініп шығатынмын. Алғашында гемодиализдің тек бір ғана түрі бар, оны бір ғана фирма тасымалдайды деп ойлайтынмын. Сөйтсем, түрі көп екен. Оның бизнеске айналып кеткенін кейін білдім. Менің ағзама жақсы әсер еткен гемодиализге тоқталып, тек соны алатын болдым. Көп ұзамай Астанадағы Ұлттық онкология орталығына барып, онда Мэлс Асықбаев есімді тәжіри­белі транспалантолог дәрігер­мен жо­­лықтым. Трансплантология, до­­норлық туралы ақпарат сұрай бас­­тадым. Олар транспланта­ция мәйіттік донор немесе туыс­тық донордың көмегімен жасалатынын айтты. Мәйіттік до­норға «күту парағына» кезекке тұрдым. Емделіп жүргенде көптеген адаммен таныстым. Гемодиализге 15, 17 жыл қаты­на­ғандар бар екен. Елде мәйіт­тік донор аз екенін сол сәтте түсіндім, – дейді Бекболат.

Содан кейіпкеріміз елдегі мә­йіттік донордың тапшылы­ғы­на нендей мәселе әсер ететі­нін анық­тағысы келіп, ізденген. Мәйіттік донорлыққа қарсы от­ба­сылардың көп екенін білген. Діни тұрғыда қайшылықтар бар дегенді естіген. Бірақ кейін осы сауалды қаладағы бір мешіттің имамына қойса, ол қайтып ба­ра жатқан адам екінші адамды құтқарғаны сауапты іс екенін жеткізіпті. Қысқасы, дінде қар­сылық жоғын түсінген. Бұл мез­гілде Бекболаттың отбасы да ге­мо­диализде жүрудің қиын­­дығын көріп, біліп қалған. Дәрі­­герлер жіті тексеруден ке­йін науқастың жұбайының ағ­засы транс­план­тацияға келетінін біліп, ерлі-зайыптылар операцияға қам­дана бастаған.

– Трансплантациядан ал­дын дәрігерлер жұбайымыз екеу­­міздің денсаулығымызды мұ­­қият бақылады. Донор болу – әри­­не, оңай дүние емес. Бұл ер­­лікпен парапар іс дер едім. Ұлт­­тық онкология орталығының транс­­плантологі Мэлс Асықбаев бас­­таған дәрігерлер қауымына алғысым шексіз. Бізге трансплантациядан қорқып, сары уайым­­ға салынудың қажеті жоғын ба­йыппен түсіндірді. Күн-түн демей пациенттердің жағдайын бақылап жүретін. Жаңылма­сам, операция 5 сағатқа созылса керек, одан кейін де біраз уақыт ауруханада жаттық. Қазір үйге шығып, дәрі-дәрмектерімізді үзбей уақтылы ішіп жүрміз. Бұйырса, жағдайымыз әбден жақ­­­сарып жатса, донорлық тура­лы ақ­параттандыру жұмыста­ры­на да белсенді аралассақ деген ойымыз бар. Өйткені мен секілді бүйрегі ауырып, гемодиа­лизге таңылғандардың ахуалын жақсы түсінемін. Елде мәйіттік донор дамығанда жағдайы мүшкіл нау­қастар азаяр ма еді деп ойлаймын, – дейді Б.Шерниязов. 

Елімізде трансплантация туыс­тық немесе мәйіттік донордан жа­салады. Алайда туыс­тық до­нор­лыққа келісім беруге де ә де­ген­нен екінің-бірінің батылы бара қоймас. Кейіпкері­міз донор­лықты ерлікке балайтынын айтып, ерлік жасаған­­дар­ға қоғам болып құрмет көр­сетуге шақырып отыр. Ол ет жа­­қынына ағзасын бе­ріп, аман алып қалған жандарға арнайы төсбелгі табыстап, үлгі етуіміз керек деп санайды. Үкі­мет қол­даса, қоғамдық орындарда же­ңілдіктер қарастырыл­са, ха­лық­­тың донорлыққа көз­қара­­сы өзгерер еді деген ойын ашып айтты. Әлеуметтік желі­де ерлі-зайыптыларға ха­барла­­сып, до­нор­лық туралы кеңес сұрай­тын­дар көбейген.

Иә, елде трансплантология саласы тәп-тәуір дамып ке­ле­ді. Білікті дәрі­герлер де бар­шы­лық. Туыстық до­нордың кө­мегімен жасалатын операция­лар жылдан-жылға кө­бейе түсті. Өкініштісі, мәйіттік до­нор­дың әлі де болса, ақсап тұр­ғаны. Мұны басқа-басқа Бек­болат Шерниязов жақсы біле­ді. Ауыр жағдайда жатқан науқас­тар­дың талайын көрген ол үгіт-наси­хатқа көмектесуге әр кез да­йын екенін жеткізді. Біз де ерлі-за­йыптылардың емі шипалы болсын десіп, трансплантология саласын дамытуға демеу боларлық игі істеріне табыс тіледік.