• RUB:
    4.62
  • USD:
    499.51
  • EUR:
    525.83
Басты сайтқа өту
Басылым 10 Қаңтар, 2024

Ғалымның бес томдығы

362 рет
көрсетілді

Таяуда Алматының «Алгорифм» баспасынан ҰҒА академигі, тарих ғылымдарының докторы, профессор Хангелді Әбжановтың 5 томдық қазақ және орыс тілдеріндегі еңбектерінің жинағы жарық көрді. Көптомдықты баспаға ұсынған – Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты (директоры – ҰҒА корреспондент-мүшесі З.Е.Қабылдинов). Демеушісі – меценат, дәрігер Ғани Смаханұлы.

Бес томдықтың ерекшелігі сол – әр том­ның атауы бар. Бірінші том «Та­балдырық» деп аталады. Мұнда ға­лымның 1979-1991 жылдары жаз­ған еңбектері топтастырылған. Бұ­ларда тарихи тұрғыдан Қазақстан мә­дениеті, ұлт интеллигенциясының рөлі, республикадағы ауыл-аймақ тағ­дыры, демографиясы зерделенген.

Екінші том «Тағдыр» деп аталады. Бұл томда Қазақстан тарихының өзекті тақырыптары, соның ішінде ХІХ-ХХ ғасырлардағы елеулі оқи­ғалар мен тұлғалар еңбегі талданады.

Үшінші томның атауы – «Тұлға». Мұнда Ұлы даланың қырыққа жуық тұлғасының мұрасы мен ұлттық та­рихтағы орны байыпталады. Қы­зық деректер мен тың пайым-тұ­жырымдар Отан тарихындағы «ақтаңдақ» кезең­дерді аша түседі. Ай­талық, бізге заңгер ретінде осы том­дағы Салық Зиманов туралы ма­қаласы ерекше ұнады.

Төртінші «Тарту» аталатын томда автордың Тәуелсіздік тұсындағы зерт­теулері топтастырылған. Ұлт тарихындағы бетбұрысты оқиғалар мен өзгерістер алғышарты мен нәтижесі баяндалады.

Ғалым жинағының бесінші томы  ертеңгі ғалымдар үшін пайдалы құрал дерлік. Мұны «Хангелді Әбжановтың шеберлік мектебі» десе де болады. Бұл томға автордың еңбектері мен естеліктеріне қоса замандастарының ол туралы әр жылдары жазған ой-пайымы, ықылас-ниеті енген.

Белгілі тарихшы-профессор Гүл­нар Кәкенова Хангелді Махмұдұлы туралы: «Оның ұстанымынан, зерт­теуінен, адамшылығынан на­ғыз интеллигент екені байқалып тұрады. Ол өз-өзімен үйлесімдікте өмір сүреді», деп жазған екен. Көптомдықпен та­нысқан оқырман осы пікірдің ақи­қатына көз жеткізеді.

 

Еркебұлан Нұғыман,

заң ғылымдарының кандидаты