Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылы бизнес өкілдерімен кездесуінде бизнеспен жұмыс істеу кезінде ескі тәсілдерге жол берілмеуі керек екенін атап өтіп, құқық қорғау органдары қызметіндегі кемшіліктерді сынға алды. Олар кейде артық қыламын деп тыртық қылатынын, тіпті рейдерлік әрекеттерге жол беретінін айтты.
«Науқаншылыққа салынып, асыра сілтеуге мүлде болмайды. Егер мұндай оқиғалар анықталса, арнайы тексеру жүргізіледі. Тиісті баға беріледі. 2019 жылы өз Жолдауымда бизнеске заңсыз кедергі келтіру мемлекет мүддесіне қарсы бағытталған қылмыс ретінде қарастырылатынын айттым», деді Президент.
Осыған орай бүгінде Әділетті Қазақстан құру жолындағы негізгі міндеттердің бірі – бизнесті қорғау, кәсіпкерлерге барынша қолдау көрсету. Президент атап өткендей, алаяқтардың тайраңдауына жол берілмеуге тиіс, алайда құқық қорғау органдарының және тиісті қадағалаушы мекемелердің әрекеттерінен бизнес субъектілері де жапа шекпеуі керек.
Соның бір мысалы – жуырда Жоғарғы сотта кассациялық шағым бойынша азаматтық іс қаралып, бизнес өкілінің құқығы қорғалды. Бізге берілген мәліметке қарағанда, Алматыда Қала құрылысын бақылау басқармасы «Альянс-Газ» ЖШС автогаз құю стансасын өз бетінше рұқсатсыз салып алған және жауапкер өз қаражаты есебінен оны бұзуға тиіс деп сотқа жүгінеді.
Бірінші сатыдағы сот нысанды рұқсатсыз салынған құрылыс деп тану талаптары бойынша іс жүргізуді тоқтатқан, өйткені заңда мұндай мазмұндағы талапты қарау көзделмеген. Бірақ жауапкердің өз қаражаты есебінен нысанды бұзуға тиіс деген талапты қанағаттандырған. Өйткені серіктестік Азаматтық кодекстің 244-бабы 1-тармағына сәйкес рұқсат етілмеген құрылысқа қатысты ғимарат құрылысының заңдылығын растайтын дәлелдемелерді ұсынбағанын негізге алған. Сонымен қатар сот талап қоюшыға және Қалалық жоспарлау және урбанистика басқармасына қатысты мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау саласында өздеріне жүктелген функцияларды тиісінше орындамауына байланысты жеке ұйғарым шығарған.
Апелляциялық сатыдағы сот бұл қорытындылармен және қабылданған сот шешімдерімен келіскен. Алайда Жоғарғы сот аталған шешімдердің күшін жойып, жаңа шешім шығарды. Осылайша «Альянс-Газ» ЖШС-ның өтінішхаты қанағаттандырылды.
Кеңірек айта кетсек, кассациялық сатыдағы сот мына жайттарды назарға алды. Бұл ЖШС 2016 жылғы 9 желтоқсандағы сатып алу-сату шарты негізінде жанармай құю стансасының иесі болып саналады. Қала құрылысын бақылау басқармасы тарапынан 2019 жылдың қыркүйегінде жүргізілген тексеру барысында ЖШС қолданыстағы жанар-жағармай құю стансасының ғимаратында қайта жөндеу жұмыстарын жүргізгені анықталған. Алайда бақылаушы орган рұқсат етілмеген құрылыс ретінде ғимаратты түгелдей сот арқылы бұзуды талап еткен. Бірақ үй-жайлар бұлай бұзуға жатпайды, себебі ЖШС-та құқық белгілейтін құжаттар бар.
Серіктестікке 600 мың теңгеден астам айыппұл түріндегі әкімшілік жауапкершілік белгіленді. Өйткені біріншіден, автогаз үшін цистернаны реконструкциялау үшін құрылыс-монтаждау жұмыстарының (ҚМЖ) басталғаны туралы хабарламасыз және шаруашылық жүргізу құқығымен жобалық-сметалық құжаттамасыз жанар-жағармай құю стансасының тұрғын емес үй-жайларында ҚМЖ жүргізген. Екіншіден, бұзушылықтарды жою туралы ұйғарымды уақытылы орындамаған.
Осы істі қарау кезінде төрағалық етуші Н.Шәріпов бұл серіктестік аталған жер телімінің иесі екенін атап өтті. 1999 жылдан бері жұмыс істеп тұрған жанар-жағармай құю бекеті өз шегінен шықпаған. Меншік иесінің құқығын ешкім жоймаған.