Катонқарағай ауданында «Қонақжай отбасы» жобасы биыл екінші жыл қатарынан жүзеге асып отыр. Глубокое, Риддер, Алтай, Шемонаиха секілді орыс ұлты көп шоғырланған аудандардың оқушылары он бес күнге Катонқарағай ауданына келіп, ауылдың тыныс-тіршілігімен танысады, ең бастысы қазақ тілін үйренеді.
Оқушылардың әр күніне құрылған арнайы бағдарлама бар. Күнделікті оқу-жаттығудан бөлек Катонқарағайдың киелі жерлерімен танысады. Оларды қабылдап алған отбасылар алдын ала жан-жақты курстан өтіп, бағыт-бағдар алған педагогтер. Жазғы лагерьге келген балаларға ас-суын әзірлеп барлық жағдайды жасайды. Былтыр қанатқақты жоба ретінде басталған «Қонақжай отбасы» лагері биыл жалғасын тапты. Алыс аудандардан келген оқушылар Төр Алтайдың тұмса табиғатын армансыз аралап жүр. Күні кеше Берел қорық-музейінде болып, сонау сақтар мен түркілер заманынан ақпарат беретін көне жәдігерлерді көрді. Шыңғыстай аулындағы Оралхан Бөкейдің музейіне кіріп, жазушының өмірбаянымен танысты, шығармаларына үңілді. Жолай қымыз баптайтын ауылдарға тоқтап, бие байлаудың қыр-сырымен таныс болды. Қазақтың нағыз рухани ортасы олар үшін таңсық еді.
– Биыл Катонқарағай ауданында 4 мектеп мұғалімі өз үйлеріне орыстілді балаларға қазақ тілін үйрету үшін қабылдап отыр. Соның ішінде Жамбыл орта мектебінің мұғалімдері 28 баланы қабылдады. Оларға он отбасы қызмет көрсетіп жүрміз. Келген күннен оларды топ-топқа бөліп тастадық. Ел-жермен танысып, мәз. Қазақ тілін үйренуге де құлшыныстары жақсы. Көздеген мақсатымыз, қазақ отбасының тәрбиесін көрсету, ауданның тыныс-тіршілігімен таныстыру. Сондықтан балалардың күнделікті бағдарламасы тығыз. Бос уақыты жоқ. Мәселен, Берел қорық-музейіндегі ат әбзелдерін көрген оларға жүген түю сынды қолөнерімізді де көрсеттік. Атпен серуендеді. Сондай-ақ бір-бір қоржын сыйладық. Сол қоржынға қазақша сөз жазып қоямыз. Соны күні бойы жаттайды, кешкісін сұраймыз. Үй шаруашылығына да араластырдық. Аз уақыт ішінде бір отбасындай болып кеттік, – дейді Қонақжай отбасының жетекшісі Роза Ауғанбаева.
Бұл жобаға мұғалімдер бар білімі мен тәжірибесін салып-ақ жатыр. Он бес күн ішінде оқушылар қаншалықты қазақша үйренеді, уақыт көрсетеді. Қазынадан қыруар қаржы бөлініп, жасалған жоба болғандықтан, нәтижелі болғаны жөн. Айта кетейік, «Қонақжай отбасы» жобасы үшін 23 млн 940 мың теңге қаржы бөлінген. Аз қаражат емес. Мұның бәрі орыстілді оқушылардың қазақша үйренулері үшін жасалып жатыр. Демек, оқушы да, ата-ана да, мұғалім де жауапкершілік танытқандары абзал.
Әмбеге арман Алтайды аралап жүрген оқушылар бақытты. Ойын түріндегі бағдарламалардың үйретері мол.
– «Қонақжай отбасы» жобасына келгеніме қуандым. Бізді автобустан түсе сала құшақ жайып қарсы алды. Әр күніміз қызықты өтіп жатыр. Шығыс Қазақстанда тұрып жатқанымызбен, Катонқарағайдың табиғаты мұншалықты сұлу екенін білмеппін, – дейді Глубокое ауданынан келген оқушының бірі Анна Школдина.
Топ-топқа бөлінген оқушылар Катонқарағай аулындағы «Жас турист» орталығында болып, қызыққа кенелді. Жарысты, сайысты. Жасанды шыңға өрмелеп, альпинизмнің не екенін білді. Сөз жүзінде ғана емес, мұнда практикаға зор көңіл бөлінген.
Бірден айтайық, орыстілді сыныптар үшін мектеп бағдарламасында қазақ тілі болғанымен, оқушылардың қазақ тілін біліп тұрғандары шамалы. Екі сөздің басын құраулары мұң. Он бес күн ішінде сайрап кетпесе де тұрмыстық жағдайда пайдаланатын сөздері біліп шықса, еңбектің жемісі дер едік. Ауылдағы үйренумен ғана шектелмей, ниет қойып, әрі қарай да өз беттерінше үйренер ме еді?
Шығыс Қазақстан облысы,
Катонқарағай ауданы