Әділет министрлігінің ресми өкілі Талғат Уәлидің мәлімдеуінше, биыл аумақтық әділет органдары, құқық иелерінің өтініштері негізінде елімізде қорғалатын тауар белгілерін заңсыз пайдалану бойынша жоспардан тыс 115 тексеру жүргізілді.
Еске салсақ, Мемлекет басшысының Жарлығына сәйкес кәсіпкерлікті тексеруге мораторий мерзімі аяқталған еді. Нәтижесінде, Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 158-бабы бойынша 110 іс қозғалып, 86 тұлға жауапкершілікке тартылған. Айыппұлдардың жалпы сомасы 7 млн теңгеден асып жығылады. Шамамен 102 мың контрафактілік өнім заңсыз айналымнан алыныпты.
– 2024 жылдың 31 мамыры мен 1 маусымы аралығында Алматы қаласының Әділет департаменті контрафактілік өнімдермен күрес бойынша ірі операцияны сәтті аяқтады. Танымал ауа баптағыш (кондиционер) өндірушісінің тауар белгісін заңсыз пайдалана отырып, ірі көлемде контрафактілік тауарды сатпақ болғандардың жолы кесілді. «Almacom» тауар белгісі құқық иесінің арызы бойынша жүргізілген тексеріс 15 сағатқа созылды. Әділет департаменті қызметкерлерінің үйлескен іс-қимылдарының нәтижесінде 5 млн теңгеден астам сомаға 91 (тұрмыстық кондиционерлер) контрафактілік өнім заңсыз айналымнан алынды. Тәркіленген тауардың сапасы үлкен күмән тудырады және оның шығу тегі белгісіз. Арнайы операция барысында заң бұзушылар Әділет департаментінің қызметкерлеріне қоймаға кіруге бөгет жасаған. Олар құқық бұзушылық іздерін жасыру мақсатында контрафактілік тауарды белгісіз бағытқа әкетуге тырысқан. Әділет департаменті қызметкерлерінің жедел әрекеттері нәтижесінде заттай дәлелдемелері бар автокөлік тоқтатылып, ізін жасыруға тырысқан құқық бұзушылар ұсталды. Қарсылық көрсеткен үш адамға қатысты ӘҚБтК-тың 462-бабымен хаттама толтырылды, – дейді Әділет министрлігінің ресми өкілі.
Елімізде педофилдерге химиялық кастрация тағайындайтын сараптама енгізіледі. Халықаралық тәжірибені ескерсек, кейінгі кездері сексуалдық сипаттағы қылмыстар саны артқан. Осыған орай республика бойынша зерттеудің жаңа түрі іске қосылады.
Қарапайым тілмен айтқанда, сараптама тексерілушінің жыныстық не психосексуалдық дамуында қандай да бір ауытқулардың бар-жоғын анықтайды. Яғни күдікке ілінген азаматқа құқық қорғау органдарының өтінішімен психологиялық портрет түзіледі. Бұл педофилдерді дер уағында анықтауға көмектеседі.
– Мұндай тәжірибе біздің көрші елдерде бар. Сондықтан Астана қаласы Сот сараптамалары ғылыми-практикалық орталығының 3 сарапшысы Беларусь Республикасында оқудан өтті. Нақты қашан енгізілетіні белгісіз. Әзірге «Сот-сексологиялық сараптама» түрі бойынша әдістеме әзірленіп жатыр. Сараптама кезінде азаматқа түрлі сұрақтар қойылады, қандай да бір психологиялық ауытқушылығы бар-жоғы, педофилияға бейімдігі айқындалады. Ондай белгілер анықталған жағдайда соттың шешімімен оған химиялық кастрация жасау керек пе деген көрсеткішті де анықтайды. Жалпы, жыл аяғына дейін енгізу жоспарда бар, – дейді Т.Уәли.
Сондай-ақ «Зағиптардың және көру қабілеті бұзылған немесе баспа ақпаратын қабылдауға өзге де қабілеттері шектеулі адамдардың жарияланған туындыларға қол жеткізуін жеңілдету туралы Марракеш шартын ратификациялау туралы» заң жобасы Парламент Мәжілісінің қарауына енгізілген. Бұл олардың кітаптарға, журналдарға және оқу материалдарына қолжетімділігін арттыруға сеп болады. Әрі қоғамның мәдени және әлеуметтік өміріне өзгелермен тең қол жеткізеді.
Әділет министрлігі әділет органдары салаларын цифрландыру мақсатында «Жылжымайтын мүлік объектілері бойынша мәмілелерді онлайн жасау» мүмкіндігін іске қосты. Енді тұрғын үйді халыққа қызмет көрсету орталығына және нотариусқа бармай-ақ онлайн режімде сатып алады не сатады. Мәміленің нәтижесі 8 сағаттан аспай келеді, ал тіркеу небәрі 10 минутты құрайды. Мәміле үдерісі биометриялық аутентификация арқылы сатушы мен сатып алушының жеке басын бейне сәйкестендіруден басталады.
Былтыр сәуір айынан бастап, елімізде «Цифрлық нотариат» жобасы іске қосылған. Ілкімді жоба игілігімен сенімхаттар, кеңестер мен ерлі-зайыптылардың келісімі сияқты бірқатар нотариаттық қызмет онлайн форматқа көшірілді. Демек азаматтар бұл қызметтерді нотариусқа бармай-ақ бейне қоңырау арқылы онлайн түрде алады. Күні бүгінге дейін 74 мыңнан астам цифрлық сенімхат және ерлі-зайыптылардың 20 мыңға жуық келісімі рәсімделген.
– Бұған қоса енді тауар белгілеріне өтінім беруге сараптама жүргізудің жеделдетілген рәсімі іске қосылды. Енді өтінім берілген күннен бастап он жұмыс күн ішінде алдын ала сараптаманы жүргізуді және үш ай ішінде толық сараптаманы жеделдетіп жүргізуге мүмкіндік туып отыр. Еліміздің патенттік жүйесінің құрылғанынан бері барлығы жалпы 1 145 селекциялық жетістік тіркелген. Оның ішінде мал тұқымына – 168, өсімдіктер сортына – 977. Ал кейінгі 3 жылда селекциялық жетістіктерге берілген патенттер саны – 199, соның ішінде мал тұқымы – 21, өсімдік сортына – 178. Алма сорттары бойынша да жақсы жетістіктер бар. Күріштің де 15-ке жуық жаңа сорттары зерттеліп шығарылып келеді. Сондай-ақ соңғы үш жылда тіркелген өнертабыс саны 1 954-ті құрайды. Оның ішінде биыл 226 өнертабыс тіркелді. Арасынан шеміршек тінін қалпына келтіру үшін адамның синовиальды мембранасының жасушаларынан үлгі алу бойынша отандық технологиясын атап өткен жөн. Бұл өнертабыс Ұлттық биотехнология орталығының бір топ ғалымдарының көп жылғы еңбегінің нәтижесі. Келесі өнертабыс – «Көзі көрмейтін мүгедектерге арналған ультрадыбыстық таяқ». Осы жылы тіркелді, – дейді Әділет министрлігінің ресми өкілі.
Оған қоса патенттеуге ұсынылғандардың тағы бірі – «Жылжымалы өрт сөндіру қондырғысы». Мұны шалғайдағы шахта учаскелерін тілсіз жау жалмаған кезде пайдалануға болады. Арамшөптерді жоюға жасанды интеллектті қолдануға мүмкіндік бар. Енді арнайы тіркелген робот көмегімен өсімдіктердің түрін ажыратып, олардың орналасуын анықтайды. Кейін тік және көлденең пышақтарды қолдана отырып, өсімдіктерді кеспей, тамырымен қоса барлық арамшөпті жояды.