Елімізде «Жасыл ел» жалпы ұлттық жобасы аясында 38 мыңға жуық жас жұмысқа орналасты. Оның ішінде орта мектеп оқушылары, колледж және жоғары оқу орындарының студенттері бар. Жазғы уақытта жастарды жұмыспен қамтуды көздеген бастаманың биылғы маусымы аяқталуға жақын. Осыған орай Мәдениет және ақпарат министрлігі Жастар және отбасы істері комитетінің төрағасы Қайрат Қамбаров еңбек жасағының жұмысы туралы сұрақтарымызға жауап берген еді.
– Қайрат Тельманұлы, «Жасыл ел» жасағына республика бойынша биыл қанша жас тартылды?
– «Жасыл ел» атауы еліміздегі әрбір жасқа жақсы таныс. Жоба сонау 2005 жылдан бастап тұрақты жүзеге асырылып келеді. Кешенді бағдарлама біраз жас буынның Отанға деген сүйіспеншілігін арттырып, республиканың түкпір-түкпірін жасыл желекке айналдыру мақсатында олардың жалын-жігерін, күш-қуатын бір арнаға тоғыстыра алды. Оның үстіне, жазғы демалыстарында бос сенделмей, еңбек етіп, қосымша қаржы табуына жол ашты. Ұлттық бастама жас отандастарымыздың ортақ идеялар төңірегінде топтасуына сеп болды.
Биыл маусым айының басынан бері 37 286 жас жұмысқа орналастырылды. Жобаға 14 пен 34 жас аралығындағы жұмыссыз жастар қатысты. Оларға арнайы киім үлгісі және қажетті құрал-жабдықтар берілді. Еңбек жасақтары айналаны көгалдандыруға, қала, аудан, ауыл маңдарын, көшелерін тазартуға, спорттық кешендер мен өзен-көл жағалауларын қалпына келтіруге, саябақтар мен құрылыс алаңдарын тазартуға атсалысады. Осы бағыттағы жұмыстар маусым айынан бастау алып қыркүйек айына дейін атқарылады.
Бағдарламаға Абай облысынан – 1100, Ақмола облысынан – 4156, Ақтөбе облысынан – 1520, Алматы облысынан – 1000, Атырау облысынан – 1000, Батыс Қазақстан облысынан – 1475, Жетісу облысынан – 635, Қарағанды облысынан – 4822, Қостанай облысынан – 1708, Қызылорда облысынан – 1200, Маңғыстау облысынан – 2660, Павлодар облысынан – 1924, Солтүстік Қазақстан облысынан – 755, Түркістан облысынан – 1500, Ұлытау облысынан – 598, Шығыс Қазақстан облысынан – 2000, Астана қаласынан – 4200, Алматы қаласынан – 2100, Шымкент қаласынан – 1313, Жамбыл облысынан 1620 жас қатысты.
– Олардың жалақысы қанша болды? «Жасыл ел» сарбаздары қандай акцияларға қатысып, белсенді жұмыс істеді?
– Министрлік 2023 жылы «Жастар еңбек жасақтарын құру, ұйымдастыру, қамтамасыз ету, сондай-ақ олардың қызметіне мониторинг жүргізу қағидаларын» бекітті. Сол қағидаларына сәйкес қазіргі таңда жастар еңбек жасақтары Жастар ресурстық орталықтарының базасында құрылады. Биыл жастар еңбек жасақтарын ұйымдастыруға жергілікті бюджеттен 3 659,9 млн теңге бөлінді. Осы орайда тал-теректерді күту мен көгалдандыру, елді мекендерді абаттандыру және құрылыс жұмыстары секілді бағыттардағы қызметтерді атқарған жастардың орташа жалақысы – 90 мың теңгені құрады.
Жастар еңбек жасақтарын жұмысқа орналастыру мүмкіндіктері және олардың қызметі туралы ақпарат БАҚ-та және жастар ресурстық орталықтарының аккаунттарында тұрақты түрде орналастырылып отырды. Арнайы құжаттары мен өтініштері негізінде жұмысқа орналасты.
Биыл Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен «Таза Қазақстан» акциясы жалғасып жатыр. Мұндағы басты мақсат – қоршаған орта мен тұрғындар үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету, азаматтық жауапкершілікті арттыру, экологиялық сана мен экологиялық мәдениетті қалыптастыру және нығайту мақсатында құрылған қоғамдық игілікке ұқыптылықпен қарау қағидаттарын қалыптастыру. Аталған республикалық деңгейдегі экологиялық акцияға «Жасыл ел» жасағы да сүбелі үлесін қосты. Бұл жобаның аясын кеңейтіп, оны әртүрлі әлеуметтік мәртебедегі жастар үшін қолжетімді және қызықты етті. Осылайша, маусым кезінде өңірлерде жастар еңбек жасақтарының жауынгерлері қатысуымен экологиялық квесттер мен ойындар және жалпыұлттық экоплогинг өткізілді.
Мәселен, «Жасыл ел» жобасы Қосшы жастарының жазғы демалысын тиімді өткізуге мүмкіндік берді. Олар жоғарыда атап өткен жұмыстардан бөлек, қоғамдық өмірге араласу үшін түрлі экологиялық акциялар мен челлендждер, тренингтер сияқты қызықты іс-шараларға қатысты. Сол іс-шаралардың бірінде Жастар ресурстық орталығының волонтерлері мен «Жасыл ел» еңбек жасағының қатысушылары қалалық ардагерлер алқасының ақсақалдарымен жүздесті. Кездесуде отбасы құндылықтарын насихаттау, өскелең ұрпақ арасында ұлттық салт-дәстүрлердің кеңінен таралуына ықпал ету, жастарды еңбеккерлікке баулу, қаламыздың патриоттары болуға шақыру төңірегінде ой қозғалып, қазыналы қарттарымыз жастарға ақыл-кеңестерін айтты. Биыл жазда Қосшы және Тайтөбе мектептеріндегі 14 жастан асқан сексен бала 80 мың теңге жалақы алды.
– Жалпы, жұмыс барысында елімізде қанша қоқыс қалдығы шығарылды? Қанша жасыл желек егілді?
– Жұмыс кезеңінде жастар еңбек жасақтары 100 тоннадан аса қоқыс шығарып, 330,3 мың жасыл желек отырғызды. Бастысы жастар «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» деген философияны нақты істе түсінді деп санаймын.
– Әңгімеңізге рахмет.
Әңгімелескен –
Зейін ЕРҒАЛИ,
«Egemen Qazaqstan»