Орталық референдум комиссиясының төрағасы Нұрлан Әбдіровтің инспекциялық сапарлар барысында барған келесі өңірі Батыс Қазақстан облысы болды. Ол аймақтың 6 қазан күнгі республикалық референдумға дайындығын тексерді.
Сапар аясында ОРК төрағасы бірқатар учаскеде болып, дауыс беруге дайындық барысымен танысты. Учаскелерді жабдықтау және дауыс берушілер үшін қолайлы жағдай жасау мәселелеріне ерекше назар аударылды. Сапарға ОРК мүшесі Шавхат Өтемісов пен аппараттың жауапты қызметкерлері қатысты.
Аумақтық референдум комиссиялары төрағаларының, жергілікті атқарушы және құқық қорғау органдары өкілдерінің қатысуымен өткен семинар-кеңесте өңірде азаматтардың тізімін нақтылау, референдумды материалдық-техникалық қамтамасыз ету, сайлау кезеңінде заңдылық пен құқықтық тәртіпті сақтау бойынша жұмыстар туралы баяндамалар тыңдалды, алдағы науқанның негізгі ерекшеліктері талқыланды.
Өңір бойынша 505 учаскелік комиссия жұмыс істейді, олардың құрамында 3 220 адам бар. Батыс Қазақстан облысында барлығы 449 251 сайлаушы тіркелген, оның 19 мыңнан астамы – мүгедектігі бар адамдар. Олар үшін дауыс беруге барлық жағдай жасалады, тұрғындарды әлеуметтік желілер, мессенджерлер арқылы ақпараттандыру ұйымдастырылады, арнайы онлайн-сервистер іске қосылады. 13 call-орталық ашылады, 109 қызметі де болады.
Кездесу барысында Нұрлан Әбдіров республикалық референдум туралы заңнамадағы жаңалықтарды және осы науқанның ерекшеліктерін түсіндірді, сондай-ақ комиссиялардың барлық мүшесін үздіксіз және сапалы оқыту қажеттілігіне назар аударды.
ОРК төрағасы көктемгі су тасқыны кезінде су басу аймағында қалған референдум учаскелерінің жағдайына ерекше назар аударды. Осы мақсатта ол Теректі ауданының Подстепное аулына барды, онда №384 учаске су тасқынынан зардап шекті. Қазіргі уақытта мұнда қалпына келтіру жұмыстары аяқталды және референдум өткізуге үй-жай толығымен дайын.
Электоралды оқыту үдерісіне мониторинг жүргізу мақсатында ОРК басшысы Орал қаласының учаскелік комиссияларының төрағаларына арналған тренингке қатысып, сөз сөйледі. «Дауыс беру күні» тренингінің мақсаты – референдум күні жүзеге асырылатын рәсімдерді сапалы меңгеру, азаматтар тізімімен, есептен шығару куәліктерімен, азаматтардың ауызша және жазбаша өтініштерімен жұмыс істеудің практикалық дағдыларын қолдану, қоғамдық бірлестіктер өкілдерімен қарым-қатынас жасау. Байқаушылар мен бұқаралық ақпарат құралдары үшін қажетті жағдай жасаудың маңызы аталып өтті. Сайлау үдерісіне қатысушылардың барлығы дауыс берген күні референдум учаскелерінде тәртіп ережелерін міндетті түрде сақтауын комиссия мүшелерінің қаперіне салды.
Қазақстанның инновациялық және телекоммуникациялық жүйелер университетінде референдум туралы заңнаманы білуге арналған Орал қаласының студенттік командаларының квиз-тренингі өтті. Турнир жастар тарапынан үлкен қызығушылық тудырып, олардың референдумды ұйымдастыру мен өткізудің құқықтық аспектілерінен қаншалықты хабардар екенін көрсетті.
«Алдағы референдум – Тәуелсіз Қазақстан тарихындағы төртінші референдум. Өздеріңіз білетіндей, бірінші және екінші референдум 1995 жылы, ал үшінші референдум 2022 жылдың 5 маусымында өтті. Осынау плебисциттерге жастар әрқашан белсенді қатысқаны қуантады. Бұл олардың ел тағдырына және болашағына әсер ету ниетін көрсетеді. Жастар – біздің болашағымыз ғана емес, қазіргі заманның белсенді күші. Олардың ұстанымы, энергиясы және өзгеруге деген талпынысы құрметке лайық. Жастардың референдумға қатысуы – тек дауыс беру ғана емес, бұл азаматтық жауапкершіліктің көрінісі және өмірді жақсартуға деген ұмтылыс. «Қолдаймын» немесе «қарсы» – бұл әрқайсыңыздың пікіріңіз, алайда референдумда әркімнің дауыс беру міндеті», деді Н.Әбдіров.
Қалыптасқан дәстүр бойынша Тасқала ауданының Тасқала кентінде ОРК басшысы Ақжайық, Тасқала, Теректі және Бәйтерек аудандарының жастар өкілдерімен кездесті. Кездесу барысында ОРК төрағасы жастарға 2022 жылғы конституциялық реформа контексіндегі елдің жаңартылған сайлау жүйесінің ерекшеліктері, республикалық референдум туралы заңнамадағы жаңалықтар, сайлау саласындағы өзекті трендтер мен халықаралық тәжірибе туралы айтып, басқа елдердің сайлауына халықаралық байқау аясында қатысудан алған әсерімен бөлісті. Жастар өз кезегінде сайлау үдерісіне жаңа ақпараттық технологияларды енгізу, онлайн режімде дауыс беру, байқаушылардың тобын құру, әкім болу үшін кандидаттарға қойылатын талаптар туралы және басқа да мәселелерге қызығушылық танытты.
Соңында жастар электоралдық саланың өзекті мәселелері бойынша дәстүрлі онлайн-сауалнамаға белсенді қатысты. Өңірдегі барлық кездесуінде ОРК басшысы заңнаманы қатаң сақтау, жасырын дауыс беруді, сайлау үдерісі кезеңдерінің жариялылығы мен ашықтығын қамтамасыз ету қажеттілігіне ерекше назар аударғанын атап өткен жөн.