Молдованың қазіргі президенті, Еуропа елдерімен етене жақын араласуды жақтайтын Майя Санду президент сайлауының екінші турында сайлаушылардың 55 пайыз даусымен жеңіске жетті. Дауыстарды санау аяқталмалмай жатып-ақ Сандудың қарсыласы, елдің бұрынғы бас прокуроры Александр Стояноглоның оны қуып жете алмайтыны белгілі болған. Шешуші сәтте Санду шетелдегі отандастары берген дауыс нәтижесінде жеңіске жетті.
Сайлаудың екінші туры 3 қарашада өтті. Ал дауыс берудің қорындысын шығару кешеге дейін жалғасты. Әрине, аздаған драмалық сәт те болғанын айта кеткен жөн. Себебі сайлау қорытындысы толық шықпай жатып-ақ жексенбінің дүйсенбіге ауған түнінде Кишинев технопаркінің ғимаратындағы штаб-пәтерінде «Әрекет және ынтымақтастық» партиясы ескі де жаңа президент Майя Сандудың жеңісін тойлауды бастап кетті. Ертеңгі жұмысқа қамданып, ел қалың ұйқыға кете бастағанда Молдова астанасының қақ ортасынан «Жеңіс!» және «Мая Санду – президент!» деген жалынды дауыстар естілді. 150-ге тарта волонтерлер мен парламент депутаттары да қарап қалмай, ұзақ қол шапалақтады. Әрине, бұл қуаныш әдеттегі жақсы жаңалықтан әжептәуір құнды еді.
Осы сәтке дейін дауысты санау үдерісінде үлкен үзіліс болды. Бюллетеньдерді екі топқа бөліп жатқанда алғашында көшбасшылық таразысы қазіргі президенттің әрі саясаттағы, әрі сайлаудағы қарсыласының жағына ауды. Яғни алдымен ауылдық елді мекендерден жиналған дауыс нәтижелері астанадан алшақ жатқан ішкі электорат оппозициялық бағыттағы Социалистер партиясының үміткері, елдің бұрынғы бас прокуроры Александр Стояноглоны қолдағанын көрсетті. Дегенмен Молдованың Еуропамен байланысын қолдайтын сыртқы диаспора тағы да дауыс беруде белсенділік танытып, бұл жолы 300 мың адамдық рекорд орнатты.
Молдова Орталық сайлау комиссиясы алғашқы нәтижелерді кешкі сағат 22.00-де, яғни сайлау учаскелері жабылғаннан кейін бір сағаттан кейін жариялады. Дауыс беруге 1,7 миллионға жуық сайлаушы келіп, дауыстардың төрттен үш бөлігін санағаннан кейін (шамамен 80 пайыз) Александр Стояногло 52 пайыз минималды басымдықпен алға шықты. Бірақ уақыт өте оппозициялық кандидат бірте-бірте пайыздық басымдығынан айырыла бастады. Ал бір сағаттың ішінде рейтингте тең нәтиже тіркеліп, кейінірек Майя Санду біржола көшбасшылыққа шықты.
Сарапшылар бұл жағдайды Молдовада алдымен ауылдардағы, кейін шағын қалалардағы сайлау учаскелеріндегі дауыстардың жылдам саналатынымен, содан кейін барып ғана астана мен сырт елдердегі жәшіктер ашылатынымен түсіндіріп отыр. Яғни Александр Стояноглоның ә дегенде оза шапқанының сыры осында жатыр. Өңірлерде халықтың басым бөлігі шын мәнінде оппозициялық кандидатқа дауыс берсе, астана мен өзге елдердегі диаспора қазіргі президентті, оның Еуропаға көп иек артатын саяси ұстанымына дауыс берді.
Әрине, екі турға ұласқан бұл саяси науқан еш қобалжусыз, тыныш өте шықты деп айтуға болмас. Биліктегі партия жақтаушыларының, саясаткерлердің пікірінше, социалистер қайткен күнде де жақын маңдағы ықпалды елдердің қолдауын, қарсыласқа бағытталған қысымын пайдаланды деген пікір айта бастады.
Әсіресе сайлаудың екінші кезеңінде небір арандатушылық болған көрінеді. Мәселен, жұма күні кештен бастап журналистер мен қоғам белсенділерінің телефонына өліммен қорқытқан жасырын қоңыраулар түскен. Ал сайлау алдындағы тыныштық күні, яғни сенбіде белгісіз біреулер Молдова парламентінің атынан азаматтарды ақша үшін белгілі бір кандидатқа дауыс беруге және «патриоттық митингіге» шығуға шақырған электронды хаттар жіберген. Сондай-ақ учаскелерді «миналау» және Орталық сайлау комитетінің интернет-ресурстарына хакерлік шабуыл жасалған.
Бірақ саяси сарапшы Виктор Чиобанудың айтуынша, сайлау нәтижесі көптен бері күтілген сценариймен өткен. «Яғни қандай қадамға барса да бір-екі айдың ішінде саясаткерді президент деңгейіне көтеру мүмкін емес, тіпті бұрынғы бас прокурор Александр Стояногло болса да», дейді сарапшы.
Осылайша Санду Молдова бұл сайлауда жеңіске жеткенін жер-жаһанға ресми жариялап, елдегі және шетелдегі сайлаушыларына, Стояногло мырзаға дауыс берген отандастарына да алғысын білдіріп, алдағы төрт жылда бүкіл Молдованың президенті болуға уәде берді.