Алматыда өтіп жатқан XII халықаралық «Ұлы Жібек жолы бойымен» кітап және полиграфия көрмесі аясында Майя Бекбаеваның «Жошы хан. Ұлық ұлыстың билеушісі» атты кітап-альбомы таныстырылды. Аталған еңбек – халқымыздың бай тарихи мұрасын заманауи көзқарас тұрғысынан жаңаша ұсынған ерекше жоба.
Жаңа альбом тарихи зерттеулерді заманауи технологиялармен ұштастыра отырып, қазақ мемлекеттілігінің бастауы болған Жошы ұлысының маңыздылығын жан-жақты ашып көрсетеді. Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөзімен айтсақ, «Алтын Орда – біздің мемлекеттілігіміздің бастауы. Жошы ханның тұлғасын тану арқылы біз ұлттық тарихымызды жаңа деңгейде бағалай аламыз».
Иә, Жошы ханның тұлғасы – ұлы дала тарихының алтын діңгегі. Оның басқаруындағы Ұлық ұлыс ел аумағындағы мемлекеттіліктің іргетасы екені сөзсіз. Кітап авторы – журналист, деректі фильмдер авторы Майя Бекбаева бұл еңбекте тарихи оқиғаларды терең талдап, Жошы ханның қазақ халқының қалыптасуына қосқан үлесін айрықша сипаттайды.
Кітапта тарихи деректер, фольклорлық мәліметтер мен заманауи зерттеулер тереңнен қабысып, жүйелі берілген. Автор бұл еңбегінде Жошы ханның тарихи рөлі мен оның қайшылыққа толы өмірін жан-жақты баяндайды. Тарихи құндылықтарды жаңа ұрпаққа өзгеше формамен, тың тәсілмен жеткізуді мақсат еткен.
Жобаның негізгі идеясының авторы – «Arman-PV» баспасының бас директоры Дидара Алина кітаптың ұлттық тарихты тану мен оны ұрпақ жадында жаңғыртудағы маңызын ерекше атап өтті.
«Бұл еңбек тарихи мұраға құрмет көрсетіп қана қоймай, ұлттық сана-сезімді нығайтатын қуатты құрал мақсатында жасалды. Ұлт тарихындағы айрықша тұлғалар мен оқиғаларды бүгінгі ұрпақ білуі керек», дейді ол.
Иә, «Жошы хан. Ұлық ұлыстың билеушісі» альбомы – дәстүрлі тарихи еңбектерден өзгеше. Жоба барысында жасанды интеллект технологиясы кітаптың иллюстрацияларын дайындау үшін қолданылған. Бұл тәсіл тарихи тұлғалардың бейнелерін заманауи форматта көрсетуге және альбомды көркем өнер туындысына айналдыруға мүмкіндік берді.
«Arman-PV» баспасы жобаны жүзеге асыру барысында тарихи деректерді оқырманға қызықты әрі көрнекі түрде ұсынуды басты мақсат еткен. Жаңа еңбек жастарға тарихты визуалды құралдар арқылы түсіндіру, мұғалімдерге оқыту үдерісінде қосымша ресурс ұсыну, тарихшыларға жаңа дереккөздер мен заманауи зерттеу әдістерін көрсету, халықаралық аудиторияға еліміздің бай тарихи мұрасын таныту бағыттарын қамтыған.
Енді бір жағынан, аталған альбом тарихи мұраны жаңғыртуға бағытталған рухани бағдар сынды. Жошы хан тұлғасының қазақ халқының тарихындағы орны мен оның Ұлық ұлыстың құрылуындағы рөлі тек ұлттық мақтаныш қана емес, ұрпақ үшін маңызды таным көзі ретінде ұсынылған. Бүгінде тарихи мұраны тану – болашаққа ұмтылған ұлт үшін басты қадамдардың бірі екені сөзсіз. Жаңа туынды тарихи құндылықтарды сақтап қана қоймай, оны жаңа ұрпаққа насихаттау арқылы ұлттық рухты нығайтатын қуатты құралға айналды.
Тұсаукесер барысында белгілі тарихшылар, жазушылар, зерттеушілер, қоғам қайраткерлері Жошы хан тұлғасының тарихи мұрасын танудың өзектілігі туралы ой бөлісті.
Айта кетейік, кітап қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде басылып шықты. Бұның өзі тарихи еңбектің тек отандық оқырмандарға ғана емес, шетелдік аудиторияға да бағытталғанын көрсетеді. Кітап-альбом ұлт мәдениеті мен тарихын әлемдік деңгейде насихаттап қана қоймай, тарихи танымның жаңа сатысына көтерілудің айқын мысалы болды.
Тарих пен заманауи технологияның тоғысында дүниеге келген ерекше жоба ел тарихын зерттеушілер үшін таптырмас дереккөз болумен қатар, заманауи оқырманды тарихқа жаңа қырынан қарауға ой салады. Өткеннің тағылымы арқылы болашаққа жол сілтейтін құнды еңбек әлемдік аренада да бағаланатынына сенеміз.