Таным • Кеше

Ұрпақтар сабақтастығы қалай сақталады?

Шетелдік ғалымдар ұсынған «ұрпақтар теориясы» деген ұғыммен бұрыннан таныспыз. Түрлі ұрпақ ұстанатын құндылықтар, ұқсастықтар мен ерекшеліктер сол дә­уір­дегі саяси-экономикалық, әлеуметтік жағдаймен һәм тех­но­логияның дамуымен байланысты. Өсіп келе жатқан жас буынды түсініп, жылы қарым-қатынас орнату қашанда оңай шаруа емес. Алайда олар ер жетіп, қоғамның бар бөлігіне айналғанда санаспауға болмайтыны анық.

Таным • Кеше

Ер Тоқтар

Қазақтың тұңғыш ғарышкері, Халық Қаһарманы, Кеңес Одағының Батыры, авиация генерал-майоры, еңбек сіңірген сынақшы-ұшқыш Тоқтар Әубәкіров – 75 жаста

Таным • 24 Маусым, 2021

Илон Масктың асқақ арманы ақтала ма?

«Жүйріктің де жүйрігі бар, қазанаты бір бөлек, жігіттің де жігіті бар, азаматы бір бөлек», демеуші ме еді дана халқымыз? Міне, дәл сол айтқандай, АҚШ сынды алпауыт елдің бүгінгі таңдағы ең қалталы мультимиллиардері әрі іскерлік шеберлігі мен шексіз тәуекелге бел байлаған арманшылдығы жағынан алдына жан салмай келе жатқан тарландар шоғырының сырттаны Илон Маск (Elon Musk) туралы қалам тартпау мүмкін емес. Өйткені олай деуге толық негіз бар. Мәселен, қаршадайынан өз қатарының арасынан суырылып шығып, жүзден жүйрік қана емес, мыңнан тұлпар атанған Илон Маск жөнінде жарық көрген дүниелердің ішінде, әсіресе, соны ғылыми инновациялар мен заманауи технологиялар туралы ақпарат таратуды өз нысанасына айналдырған және осы бағытта үнемі қалам тартып жүрген америкалық жазушы Эшли Вэнстің (Ashlee Vance): Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future (Илон Маск: «Tesla, SpaceX  және таңғажайып болашаққа барлау») туындысын ерекше атаудың жөні бар. Себебі бұл кітап алғаш рет 2015 жылы жарық көрген сәтте-ақ ең таңдаулы туындылардың санатына қосылып, өзінің өрелі өзектілігі мен терең тартымдылығының арқасында әлем оқырмандарының назарына  бірден іліккен  болатын.

Таным • 22 Маусым, 2021

Адамзат трагедиясы

Неміс-фашистерінің Кеңес Одағына тұтқиылдаған шабуыл­даған соғыстың басталғанына 80 жыл толып отыр. Осы орайда жиырма жыл бұрын баршаға таныс тұлға Герольд Бельгермен болған кездесу есіме түседі. Дәл 9 мамыр Жеңіс күніне орай репортаж жүргізу үшін 28 панфиловшылар сая­бағына бардым. Онда адам көп екен, ел ығы-жығы.

Таным • 22 Маусым, 2021

«Күркіреп күндей өтті ғой соғыс...»

Осыдан тура 80  жыл бұрын, яғни 22 маусым күні, жобамен таңғы 4-тің шамасында фашистік Герман әскерінің мылтығы ұңғысының ұшынан бір суық оқ ұшып шыққан еді... Әрине, қып-қызыл жалынға орана зырғыған оқтың суық болуы әсте мүмкін емес. Бірақ оның суықтығы, сол сәттегі әлгі оқты атуға пәрмен берген дұшпан пиғылында, мамыражай жатқан бейбіт халықтың тыныштығын бұзып ұшқан ащы да аждаһа дауысында еді...

Таным • 17 Маусым, 2021

Фатима ханшаның камзолы

Қазақстан Респуб­лика­сының Ұлттық музейінде Фатима ханшаның камзолы сақтаулы тұр. Музейдегі камзол – сол киім үлгі­сінің қайта өңделіп, жаң­ғыртылған нұсқасы. XVII ғасырда Фатима ханша осы камзолды патша сарайын­дағы салтанатты жиында киген еді.

Таным • 15 Маусым, 2021

«Тарих-и Рашиди» және АБЖАД есебі

Мырза Мұхаммед Хайдардың атын әлемге, жаһанға мәшһүр еткен өшпес, өл­мес классикалық асыл мұрасы – «Тарих-и Рашиди».

Таным • 10 Маусым, 2021

Қасым іздеген «Дариға, сол қыз» кім?

Қасым Аманжоловтың «Дариға, сол қыз!» деген өлеңі бар. Екінші дүниежүзілік соғыстан соң жазылған. Бар-жоғы – 6 шумақ. Мұндай лирикалық образдар қазақтың аймаңдай ақындарының біразында кездеседі. Бірақ Қасымның осы өлеңі өзіне дейінгі қазақ поэзиясында болмаған құбылыс деп бағаланған. Қасым Сақыпжамалды сүйді. Ал дариға қыз кім? Дауылпаз ақын неліктен сұрапыл соғыстың, қан майданның ішінде жүріп, «Дариға, сол қызды» іздеді?

Таным • 02 Маусым, 2021

Екі ішекте – ел аманаты

«Нағыз қазақ – қазақ емес, нағыз қазақ – дом­быра» дейтін Қадыр ақынның қанатты сөзге айналып кеткен қуатты өлеңін білмейтін қазақ жоқ шығар. Алайда осынау шайыр өлеңін тек оқып қана қоймай, көкейімізге тоқып, әрбір айтқан сөзі санамызда сән құрып жүрсе, қане? Бұл күнде бәрі қит етсе болды, «қазақ емессің бе?», «нағыз қазақты аңсаймын», «қазақты көр­гім келеді» деп шаршы топта шабаланып, шырылдайтындар көп. Бәрі әйтеуір барды түземей, жоқты іздегіш. Онысы әрине, дұрыс. Өйткені іздеушісі болмай, жоғалып кетіп жатқан қаншама дүниені ойланғанына шүкір дейсің. Бірақ шынымен сол нағыз қазақ кім деген сауалға әрқайсымыз өзімізше шын жауап іздеп көрдік пе?