# Таным
Таным • 28 Қыркүйек, 2023
«Шыңға шық – өлгің келсе егер, шыңға шық – өлгің келмесе» деп аяқталады Жұматай Жақыпбаевтың бір өлеңі. Бұл қандай шың? Бір шыңға шықса, екіншісін бағындырғысы келіп тұратын адам емес пе? Жүрегін Құдайға байлағандарға шың да күлкілі болып қалуы мүмкін. Өйткені бұл дүниедегі өлшем мен межені белгілеушілердің көбі жұмырбасты пенде. Сондықтан белгілі бір деңгейге барғанда кейбір шығармалар бұлдырап кете барады. Былайша айтқанда, «құйрығын» ұстатпай әртараптанып, нақты бірдеңе деп айту қиынға соғады. Оны автор біліп, бәлкім білмей істеді. Өйткені адам ұстағанымен, қаламды белгілі бір деңгейде бір құдіреттің тербейтінін жоққа шығаруға болмайды. Автор ойламаған жерден бұрылыс жасап, бұрылысынан құбылыс туып, сонысына кейін өзі де сенбей қарап отыруы кәдік.
Таным • 27 Қыркүйек, 2023
Алаш тақырыбын кешенді қарағанда ұлт-азаттық қозғалыстың қазақ халқын саяси, мәдени, рухани дамудың белгілі сатысына көтергенін айтамыз. Патшалық отаршылдық езгіге қарсы күш ретінде пайда болған Алаш қозғалысы ұлтты ұйыстырып, саяси-азаматтық сананы оятып, атамекеннің біртұтастығын қорғауға жол ашты. Сондай-ақ ұлт тарихында бұрын-соңды болмаған қозғалыс қазақ халқының туған тілін, баба дінін, ұлттық болмысын сақтауға септесті.
Таным • 19 Қыркүйек, 2023
Қазақ мекендеген Түркістан аймағынан немесе сонымен шектес өңірден шығып, түркі және ұлт бірлігіне қызмет еткен тұлғалар аз емес. Олардың есімі қазір көпке мәшһүр: Мұстафа Шоқай, Тұрар Рысқұлұлы, Сұлтанбек Қожанұлы, Жалау Мыңбайұлы, Сейітқали Меңдешұлы, Мұхамеджан Тынышпайұлы, Әзімхан Кенесарин, Серәлі Лапин, Нәзір Төреқұлұлы, Серікбай Ақайұлы, Дінше Әділұлы, Санжар Аспандиярұлы, Молдағали Жолдыбайұлы, Телжан Шонанұлы т.б. Осы қатардағы айтулы тұлға – Мырза Наурызбайұлы. Ол 20-жылдары Бұхара республикасы үкімет төрағасының орынбасары деңгейіне көтерілген. Кеңес билеген Қазақстан мен Түркістандағы Алаш зиялыларымен жақсы қарым-қатынаста болған.
Әдебиет • 14 Қыркүйек, 2023
«Абай жолында» қанша кейіпкер бар?
«Абай жолы» роман-эпопеясын неше рет қайталап оқысам да, әлі күнге дейін кейіпкерлер мен жер-су аттарынан шатаса беремін. Әлем әдебиетін зерттеушілердің бірінің еңбегінде (есімін ұмытып отырмын) «Абай жолы» романы көркем әдебиеттердің ішіндегі ең көп кейіпкері бар, жер-су аттары мен ру атаулары молынан берілген күрделі шығарма» дегенді оқып едім. Осы жаңа жылдан бастап 26 тараудан, екі эпиологтен тұратын төрт томдық «Абай жолы» роман-эпопеясын қайтадан оқуға бел буып, асықпай қарап, кейіпкерлерді тарауға бөліп, ру атауларын бөлек, жер-су аттарын бөлек тізімдеп шықтым.
Таным • 14 Қыркүйек, 2023
Әлдебір сайттан әлем жаңалықтарын оқып отырып, БҰҰ-ның «Жаһандық жылыну бітті, енді жаһандық қайнау басталады» деген пікірін оқыдым. Аңдасақ, бұл – адамзатқа үлкен ескерту. Жыл сайын жаз басталысымен әлемде қаншама орман мен жайылым өртке оранып, онсыз да тозып жатқан табиғат одан сайын бүлініп, Жер-Ананың жүрегі жараланады. Осыдан он шақты жыл бұрын әлем ғалымдары адамзат болашақта жаһандық жылынудан зардап шегетінін айтып, дабыл қақты. Жапан далада бозторғайдың шырылын ешкім естімейтіні сияқты, әлгі ғалымдардың да ескертуін естіген құлақ аз болған сыңайлы.
Таным • 11 Қыркүйек, 2023
Аса көрнекті жазушы, драматург, ақын, қоғам қайраткері, академик Сәбит Мұқанов – шын мәнінде халықтың өз ортасынан шығып, елдің ыстық ықыласы мен үлкен құрметіне бөленген алып тұлға.
Таным • 10 Қыркүйек, 2023
Бір ауылда туып, бір мектепте оқып, құлын-тайдай шұрқырасып өскен сыныптас достармен басымыз қосыла қалғанда осы әнді шырқай жөнелеміз. Ән шумақтарын бәріміз де жатқа білеміз. Оны бізге дейін әке-шешеміз де, аға-апаларымыз да талай мәрте шырқаған еді. Тіпті мұқым қазақ шырқайды десек артық айтпаймыз. Сонда бұл әннің қандай құдіреті бар? Кейде адамның ой-қиялы, ұғымы жетпейтін дүниелер болады ғой. Әлде сондай ма екен?
Таным • 10 Қыркүйек, 2023
Елдің келешегі бүгінгі жас буынның қандай құндылықпен тәрбиеленіп жатқанына байланысты. Осыны дер кезінде ұғынған Ғалымбек Қызырбекұлы осыдан 9 жыл бұрын «Электронды қазақ үйін» іске қосқан.
Таным • 06 Қыркүйек, 2023
Мағжан «Педагогикасы» әлемдік құндылыққа теңелген
ХХ ғасыр басында Алаш қайраткерлері ел мүддесі мен келешегі жолында топтасып, ұлт-азаттық қозғалысты ілгерілетіп, саяси партия, мемлекеттік құрылым ретінде автономия құрудың негізін қалады. Зиялылар ұлт бірлігін, жер тұтастығын ойлап, қазақ халқын өркениетті елдер қатарына қосудың ағартушылық және іскерлік соқпағын іздеумен болды.
Қазан айында Қазақстан халқы қанша күн демалады?
Қазақстан • Бүгін, 17:08
Азиада–2023: Су добы спортшылары қоржынға қола салды
Спорт • Бүгін, 16:09
Сағындық Тоғамбай – Азия ойындарының қола жүлдегері
Спорт • Бүгін, 15:41
Қазақстан ғарышкерлер мен ғалымдар бас қосқан халықаралық конгреске қатысты
Қазақстан • Бүгін, 15:06
Бекәділ Шаймерденов–Азия ойындарының күміс жүлдегері
Спорт • Бүгін, 14:27
Әлемдік және дәстүрлі дін көшбасшылары елордада бас қосады
Форум • Бүгін, 12:49
«Альварес-Чарло» айқасы: Қазақстанның екі боксшысының нәтижесі
Спорт • Бүгін, 12:27
1 қазан – Халықаралық қарттар күні
Қоғам • Бүгін, 11:31
Азиада–2023: Қоржынға стенд атудан қола медаль түсті
Спорт • Бүгін, 10:46
Азия ойындары: Байдарка және каноэ есуден финалға 3 жолдама бар
Спорт • Бүгін, 10:31
Азия ойындары: Ольга Сафронова финалға өтті
Спорт • Бүгін, 10:14
Азиада–2023: Бүгін Қазақстанның төрт боксшысы рингке шығады
Спорт • Бүгін, 09:59
Азиада-2023: Жетінші жарыс күнінің нәтижесі
Спорт • Бүгін, 09:33
Абай облысында ардагерлер орталығы ашылды
Қоғам • Кеше
Баланы ұрған имам жұмыстан қуылды
Оқиға • Кеше
Қоғам • Кеше