Кітапханашы күнделігі

Мұхиттай түпсіз, үсті алуан ағыс та ағыспен нығыздалған, мәлім де беймәлім адам жанын неге ұқсатуға болады? Бәлкім жапан түздегі жарым түнде бетінде ай сәулесі дірілдеген жеті қат жер астындағы құдық суына ұқсатарсыз. Бәлкім, елсіздегі қос таудың ортасына біткен атаусыз көлге теңерміз? «Кітапхана­шы күнделігі» бір өзі бүкіл адам үшін арпалысқан жалғыздың жан еңбегіндей. Ежелгі грек философтары «Өзіңді таны» десе, Әл-Фараби «Тіршілік мәні – кемелдікке ұмтылу» деген түйін түйді. Біз әлеміне қаныққан кітапханашы үздіксіз мәңгілік канонды жүзеге асырады. Ол өзіндегі алып күшті қозғау арқылы тұтас қоғамға үн қатушы. «Тұманды теңіз өрінде жалтылдаған жалғыз жалау» күн сайын қайшылықтар шеңберіне еніп, талайғы кәрі дүниенің теңбіл-теңбіл сырларына сүңгиді.

«Кітапханашы күнделігі» кіта­бынан сіз әдеби, психологиялық һәм философиялық, өзіңізге қа­жетті барлық жанрды таба аласыз. Барлық жанрда ойланып, санадағы сұрақтардың шеші­міне кезігесіз. «Адамгершіліктің шыңы – біреуде де мен сияқты жүрек, көңіл бар деп ойлау. Қазір адам баласының ойлап таппағаны жоқ. Дегенмен жер бетінде адам барда онымен жүретін мейірім, қамқорлық, жақсылық деген бірге жасау керек екенін ұғынуға тиіспіз. ...Жанталаспай өмір сүрмек керек. Жан тыныштығына жететін еш­те­ңе жоқ». Жалпы бүгінгі қоғам­ның ­басты дерті – жан тынышты­­ғы­ның шайқалуы емес пе? Әлеу­мет­тік желіге қарасаңыз күн са­йын өзін дәлелдеуге тырысқан адамдар, күн сайын өзін дәлелде­ме­се дүние құдығына түсердей жан алысқан өнерпаздар. Апыр-ай, өнер бүгінмен емес, мәңгілік­пен өлшенген емес пе? «Бүгіншілдік» барлық заман ойшылдары атынан сыналған, ақыл кеселіне шал­дықтырар дерт екені түсінікті емес пе? Тіпті өзін дәріптеу, өзін мақтаған пікірге көп көзінше қуаныш білдіру, өзін мақтаған жазбаны алақайлап басқалармен бөлісу қалыпты әрекетке айналуы – қоғамдық дерт екені даусыз. Кітапханашы байлаусыз кеткен дертті тап басып, кітаптың әр тұсында «жан тыныштығы» атты жаңа тұжырымдамасын ұсынады. «Уақытылы, жанталаспай, баланс ұстап өмір сүру қағидаларын игермей, өмірдің мәнін де түсіне алмаймыз». «Адамның санасы өс­кен сайын біреуге ұнауға тырыс­пайды, айналасының оған қол шапалақтауын қажетсінбейді. Өзіңе ұнау – адамзатқа, жерге, планетаға шын ниетіңмен, саналы түрде қызмет ету. Өзіңе ұнау – арыңа ұнау». Осы бір жазбадан кітапханашыны өз мамандығы­­ның шыңына жетелеген ізгілікке ­ға­шықтық, мамандығына деген биік махаббат, абзал сенім, кітап пен оқырманға болған ілтипат екенін бағамдайсыз. Бағамдайсыз да­, осынау ұлы мақсат жолындағы жан иесіне рухани жақындай түсесіз. Жақын болған сайын сіз де жан тыныштығына қауыша бастай­сыз.

Әлқисса, «Бал мен бала» әңгі­месі еске түседі. Бірде Шығыс ғұ­ламасы Әбу Ханифаға әкесі баласын әкеліп, бал жеуін қойдыру­ды өтінеді. Ғұлама қырық күн­нен соң келуін сұрайды. Қырық күннен кейін ғұлама балаға «Бал жеме» дейді. Бала сол сәттен бас­тап бал жеуді доғарады. Осы оқиғадан соң ұстаздан «неге екі ауыз сөзге бола баланы қырық күн күттірдіңіз?» деп сұрайды. Ғұлама «Сіздер балаңызды алып келгендеріңізде, мен бал жей­тін едім. Егер жасаған нәрсемді жасама деп кеңес еткенімде, кеңесім нәтижесіз қалар еді» деп жауап береді. Бұл ғибратты оқиғадан түсінгеніміздей, кез келген мамандық иесі өзінде барды талап еткенде ғана қар­қынды жұмыс іске аспақ. «Кітапханашы күнделігінде» байқаған кітапханашы ізденісі күн сайынғы толассыз еңбек, жан әлеміндегі ашылулар мен ілгері аққан толқындар, мылтықсыз күреске толы. Екі жылға жуық уақытты ғана қамтыған күн­де­лік­тен кітапханашы оқыған жет­піске жуық автордың есімі айтылып, сол кітаптардан қорытқан, ізденіс шиырынан түзілген ой-толғамдар орамы баян етіледі. Демек, өзі ізденімпаз кітапхана­шы ғана өзгеге кітап оқыта алады, жүрегінің тереңінен шыққан сөзі арқылы оқырманды парасат есігіне магниттей тарта біледі. Оған біз сөз етіп отырған тұлға ғұмыры бірден-бір дәлел.

Кітапханашы өзі күнделігін­де келтіргендей «елеусіз ұлы бола бі­леді», «жарқырай көріну» үшін «асы­ра сілтеуге ұрынбайды». Бар нәр­се өзі-ақ көрінеді. Біз осынау кітапханашы әлемін аштық та, он­дағы тыныштық пен махаббатқа куә болдық. Адамдық үшін алып ар­палысқа түскен, кітапханашы де­ген асқар мамандықтың туын кө­терген, таразысы мен қазысы өз бойына орныққан шын тұлға­ға ке­зіктік. Бір кітапханашының ­жан дү­ниесі арқылы барлық кітап­ха­нашыға көңіл тереземіз ашылды. Егер біз сезінген ғажайып күй­ді жан ұшыңызбен түсінгі­ңіз кел­се, сіз де осы бір сиқырлы кітап қақ­па­сын ашыңыз, қадірлі оқырман!