Қордайдағы құтты қадам

Біздің сөз еткелі отырған кейіпкеріміз Қордай ауданына қарасты Үлкен Сұлутөр ауылының тумасы, іскер басшы, халал кәсіптің иесі Саттар БЕЙСЕҚОЖАЕВ. Ол Алматы қаласындағы жоғары оқу орны­ның қабырғасында жүрген кезде-ақ кәсіп­кер­ліктің қыр-сырына терең үңіліп үл­гер­ді. Көп ұзамай шаңырақ көтеріп, пайдалы кәсібін жолға қойса да Саттардың бар ойы сыртта, ауылда болды. Қанша жерден қызылды-жасыл бояуымен қала өмірі арбаса да, оны еш қызықтыра алмады. Ол дала өмірін, табиғат байлығын адам­дардың игілігіне жарату тәсілін жүзеге асыруды көп толғанды. Түбі солай болды да қойды. Білімді, іскер азамат заман сұранысын қанағаттандыратын жоба жасап, сол жобаны іске асыру үшін туған жер төскейіне біржола табан тіреді. Бұл жоба үстіміздегі жылдың көктемінде іске қосылып, бұйыртса, ондаған жылдар бо­йына күш алып, сонау межелеген 2020 жыл­ға дейін созылатын өміршеңдікке ие. Еліміз­дің аграрлық саласындағы бәсекеге қабілетті құрылымға айналу жоспарында бар. Саттар Бейсеқожаев «Қордай Халал-Ет» ауылша­руа­шылық өндірістік кооперативін өмірге әкелгенде жәй ғана ауылшаруашылық мекемесі болып қалуды емес, керісінше, алыс-жа­қын шетелдерге тауар шығаратын қарқын­ды агрохолдингтің іргетасын қалағанына сенімді. Оның бұл мақсатқа жетуіне Англия, Гонконг, Қытай секілді азулы елдердің ин­вес­тор­лары алдында бұл жобаны толықтай қорғап шыққаны куә. Жоба төрт сатыдан тұрады, алғашқы үш сатысын жүріп өту үшін бір жылдан аса уа­қыт кетсе, ал кейінгі төртінші саты алты жыл­да игеріледі. Бірінші сатысы, яғни үсті­міз­дегі жыл холдинг басшылығының жоспа­ры бойынша жем-шөп даярлау және техни­ка­лық құрамды қалыптастыру жұмысын бір ізге қою. Бұл дегеніңіз, жүгері, сұлы, соя, май және жем өндіретін рапс өсімдігі, қант қы­зыл­шасы, арпа, қарақұмық және сафлор да­қылдарын отырғызатын алаптар мен осы аталған өсімдіктерден өнім алатын заманауи техникалық базаны жабдықтау. Одан кейінгі шаруа – тамшылатып және жаңбырлатып суару құрылымын, бүгінгі тілмен айтқанда, инновациялық технологияларды енгізу. Со­сын өнім өндіру қабілетіне ие болған кезде ғана жем-шөп даярлайтын зауыт пен мал бордақылау кешенін тұрғызу. «Қордай Халал-Ет» ауылшаруашылық өн­­дірістік кооперативі бұрынғы Отар нан қа­былдау мекемесінің ғимаратында орналас­қан. Агрохолдингтің бүгінгі пайдаланып от­ыр­ған ауқымды базасы аталмыш кооператив меншігінде десе де болады. Өйткені, көнер­ген ғимаратты барлық ескі мүлкімен сатып алып қана қоймай, оны жөндеп, жұмыс істеу­ге сай жабдықтады да. Құжаттарды рәсімдейтін, өнімдерді сақтайтын және тех­ни­каны ұдайы бабында ұстап тұратын орын сайлап алды. Бес гектардан тұратын жазық дала – өн­дірістік кооперативтің егін алқабы. Мұның 300 гектарына жүгері, ал 200 гектарына соя егілген. Егістіктің басында механизаторлар мен тракторшы- диқандар тамақтанатын, де­малатын, керек болса, науқан кезінде түнеп жатып жұмыс істеуі үшін бірнеше вагондар қойылған. Төрт кісілік бұл тұрғын-жайлар таза төсек орындарымен және жуынып, шайынатын душпен жабдықталған. Тамақ ішетін асханасы да мұнтаздай таза. Еңбеккерлерге жасалған жағдайды кө­ріп ішің жылыса, жұмыс барысында қол­данатын техникамен танысқаннан кейін «Қор­дай Халал-Еттің» қожайыны шыны­мен де диқаншылықтың заманауи жолын таң­дағанына риза боласың. Алдыңғы қа­тар­лы Франция, Германия, Америка елдерінде жасалып, компьютермен жаб­дық­тал­ған соң­ғы үлгідегі комбайндар мен тракторлар, жер ай­даушы, тұқымсепкіш және дақыл­ды шы­ғынсыз жинап алатын кешенді құрыл­ғылар бұл саладан хабары жоқ адамның өзін жұ­мыс­қа тартатындай. «Қордай Халал-Ет» ауылшаруашылық өн­дірістік кооперативі өз еңбеккерлерінің жағ­дайын барынша жасап, сол арқылы ша­­руа­ның тоқтаусыз жұмыс адымын қам­тама­­сыз етіп отыр. Мәселен, бұл коопе­ра­тивтің қызметкерлері әрқайсы әр ау­ыл­дың тұр­ғын­дары, тіпті, кейбіреулері егіс басына сағат­тап жүрерлік шал­ғай елді мекендерде тұ­рады. Алайда Саттар бас­тық өз жұмыс­кер­лері ег­іс даласына, жұмыс ба­сы­на уақтылы жетуі үшін ондаған жол талға­май­тын «джип» көліктерін алып, солармен ауыл­ша­руашылық мамандарын жоспардан қалып қой­мау үшін мүдіріссіз бару-келу шарасын қарастырған. Отар алқабындағы Же­ті құ­дық сілемі ұзақ жылдардан бері тың жат­қан жер. То­пы­рағы құ­нар­лы, жері шұрайлы, та­би­ғаты жайлы. Бұл жер­де ер­теректе суар­ма­лы жүйе бол­ған. Бейсеқожаев бұл жерге жарық тар­тып, ескірген жүйе­ні жаңалап, жаңбыр­латып суару үшін 11 ұңғыма құдық қазған. Аумағы 479 метр­ді құ­рай­тын алқап осындай әдіс­пен суа­ры­лады. Бұл – жүгері мен соядан ал­ғаш­­қы сатыда қомақты өнім жинап алуға әбден жетерлік жоспар. Ша­руа­қор Сат­тардың мол өнім жи­науға сенімділік таны­тып отырған та­ғы бір сыры, дәнді да­қыл­дардың тұқы­мын Сербия секілді әлемдік сапалы да­қыл өн­діруші елдерден жеткізгендігінде. Со­ны­мен қатар, Отар табиғаты да әл­гін­дей шеттен келген өсімдік­тер­дің тез бой көте­руі­не, жақсы өнім беруіне тап­тырмас орын. Қасық сілеміндегі жерге егілген қы­зыл­ша мен жүгері алқабы да көз бен кө­ңілді қуантарлықтай. Жақын ауыл­дар­дың халқы бос жүрмей, осы қант қы­зыл­шасын өсі­руге, уақтылы дәрілеп, сапалы өнім жи­науға бір кі­сідей атсалысуда. Аптап ыстықта жас өс­кін­дер күйіп кетпес үшін бес мың текше метр көлеміндегі үлкен су қоймасы жаң­быр­латып суғаруға сақадай сай тұр. Екі жүз гектарлық жүгері алқа­бына да қолмен сыз­ғандай етіп әдіптеп тұрып тас арық тартыл­ған. Бір сөзбен айт­қанда, шаруа басында істі білетін, заман талабына сай қа­бі­летті ма­ман­ның қолтаңбасы анық байқалады. «Бизнестің жол картасы-2020» бағдар­ла­­масына арнап Саттар Бейсеқожаев құ­ны 108 миллион теңгені құрайтын электр же­ліле­рі­нің жобасын дайындап жатыр. Қыс­тық егінді де ескеріп, қосымша ал­қапты күні бүгін­нен тыңайтқыштармен әзір­леуде. Жем-шөп дай­ын­дау ісі мал ша­руашылығын көркей­туге даңғыл жол екені екібастан белгілі. Сол себепті бола­шақ­та ірі қараның етті және сүтті түрін ұстап, жылқы мен қойдың басын көбейту де көзделуде. «Қор­дай Халал-Ет» ауылша­руа­шылық өнді­ріс­тік кооперативі жасаған бұл жобаға Араб Әмірліктерінен кел­ген инвесторлар қызы­ғу­шылық танытып отыр. Жуырда ғана бірлескен өндіріс құру үшін екіжақты келіс­сөздер жүргізу ісі бас­талды. Жем-шөп және мал өнімде­рі­мен қа­тар, жыл он екі ай өнім беретін жылыжай шаруашылығының да іргетасы қаланды. Жоғарыда айтып кеткеніміздей, ауыл ша­руашылығы өнімдерімен халықты қам­тама­сыз ететін жобаның үшінші сатысы аяқтан тұрып кетуі үшін алты жыл уақыт керек. Бұл жылдар ішінде дәнді дақылдар өнімінің санын ғана емес, сапасын да арттыру, жем-шөп және соя майларын сырт мемлекеттерге экспорттау, сүт пен етті ТМД аймағында еркін тарату секілді қаншама жұмыстар күтіп тұр. Саттар Бейсе­қожаев өзі бас­қарып отырған холдингтің өнімдері қанша жерден сапалы болса да, жем мен шөптің, ет пен сүттің, жеміс-жи­дек­тің бағасы кез келген кісінің қалтасы кө­те­ре аларлықтай болуы керек деген пікірді қы­зу қуаттаушы. Ең бастысы, халал индустрия қарыштап дамып келе жатқан Қазақ жерінде «Қордай Халал-Ет» ауылшаруа­шы­лық өнді­рістік кооперативі ұсынып отырған халал-өнім өз тұтынушыларын тез табары сөзсіз. Қанат ЕСКЕНДІР. Алматы.