Қазақстан • 27 Қазан, 2017

Тілімізді жаңғыртуға жағдай туғызады

302 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауында латын қарпіне көшу мәселесіне ерекше тоқтала келіп: «Біз 2025 жылдан бастап әліпбиімізді латын қарпіне, латын әліпбиіне көшіруге кірісуіміз керек. Бұл – ұлт болып шешуге тиіс принципті мәселе. 

Тілімізді жаңғыртуға жағдай туғызады

Бір кезде тарих бедерінде біз мұндай қадамды жасағанбыз. Балаларымыздың болашағы үшін осындай шешім қабылдауға тиіспіз және бұл әлеммен бірлесе түсуімізге, балаларымыздың ағылшын тілі мен интернет тілін жетік игеруі­не, ең бастысы – қазақ тілін жаң­ғыр­туға жағдай туғызады» – деп атап көрсетті.

Бұқаралық ақпарат дерек­теріне сүйенсек, бүгінде әлемнің 70% елдері латын жазуы арқылы бі­лімді игеріп, ғылыми-зерттеулер­мен танысуда. Бұл – білім, ғылым, саясат пен техника, мәдениет пен өнер, спорт, т.б. қатысты жазбаша ақпараттың барлығы дерлік латын графикасымен беріледі, қоғамдық өмірдегі жаңалықтардың басым бөлігі осы графиканың негі­зінде таралады дегенді білді­реді. Демек латын әліпбиінің Отаны­мыздың әлемдегі дамыған 30 ел­дің қа­тарына қосылу талабы­ның орында­луы жолында маңыз­ды рөл атқаратыны сөзсіз.

Әліпбиді латынмен ауыс­тыр­ғанда ұтатынымыз: біріншіден, тіл тазалығы мәселесі. Тіліміздегі қазіргі жат дыбыстарды таң­балайтын әріптерді қысқартып, сол арқылы қазақ тілінің табиғи таза қалпын сақтауға мүмкіндік аламыз. Екіншіден, басы артық таңбаларға қатысты емле, ережелер қысқарады. Үшіншіден, латын әліпбиіне көшу – қазақ тілінің халықаралық дәрежеге шығуына ықпал етеді. Қазақ тіліне компьютерлік жаңа технологиялар арқылы халықаралық ақпарат кеңістігіне кірігуге тиімді жол ашылады. Төртін­шіден, түркі дүниесі, негізінен, латынды қолданады. Олармен ру­хани, мәдени, ғылыми, экономикалық қарым-қатынасты, тығыз байланысты күшейтеміз.

Латын әліпбиіне көшу – қазақ халқының алға жылжуына, жаңа заман талабына сай өсіп-өркендеуіне, болашақта еліміздің жан-жақты дамуына зор үлес қосары сөзсіз. Латын әліпбиіне көше отырып, өркениетті елдердің қатарына қосылып, тіліміздегі дыбыстық жүйелерді анықтап, қазақ тілінің жазылуы мен дыбысталу кезінде сөздер қолданысындағы артық кірме сөздерден арыламыз. Латын әліпбиіне көшу болашақ үшін маңызды.

 

 

Шағангүл ЖАНАЕВА, 
Мұхтар Әуезов атындағы педагогикалық колледждің директоры

СЕМЕЙ