Қазір дамыған елдердің озық инновациялық жобалары біздің өмірімізге де енді. Осыдан бірнеше жыл бұрын әлемде 3D принтинг деген ұғым қалыптаса бастады. Бұдан кейін онлайн-сауда, мобильді банкинг, 3D модельдеу сияқты таңғаларлық инновациялық жаңалықтар да жетті. Мәселе, жаһандық бәсекеге бейімделіп ілесе алуымызда, жаңашылдықпен бірге өзгеруімізде.
– Жалпы, біздің оқу орнындағы жаңашылдықтар «ИнЕУ-дің инновациялық жобалары» деп аталады. Осыдан бірнеше жыл бұрын Астанада өткен инновациялық форумда біздің жобалар орын алды. Көрме жұмысымен танысқан Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Инновациялық Еуразия университеті ұсынған жобаларды бағалап, жаңа технологияны пайдалануымызды қолдады. Қазір де оқытушы ғалымдар мен студенттер бірлесіп, түрлі жобаларды іске асыруда, оқу орнындағы 3D принтерлер зертханалық бағытта жұмыс істейді, – дейді университеттің инновациялық даму жөніндегі проректоры Евгений Никитин.
Бұған дейін оқу орнында «IT технологиясы – экономиканы технологиялық жаңғыртудың негізі» халықаралық IT форумы өтті. Форумға IT өнімдері бойынша жетекші компаниялардың өкілдері қатысты. IT-академиясы ашылды. Озық ойлы, уақыт талабына сай жаңашыл бағытты меңгерген мамандарды дайындау – жоғары оқу орындарының міндеті. Инновациялық Еуразия университетінде студенттер 7 жыл бойы 3D принтерді пайдаланып, жобаларын жүзеге асыруда. Бәрімізге белгілі 3D принтер деп аты айтып тұрғандай, бұл түрлі салада қолданылатын, әртүрлі заттардан жасалатын бөлшектерді, құралдарды басып шығаратын құрал. Жұмыс жеңіл, мүмкіндіктер ауқымы кең. Жаңа бөлшектер, басқа да өзіңді қызықтырған құралдар ойлап таба аласыз. Зауытта шетелдік құралдың бір бөлшегі істен шығып қалды делік. Оқу орнының «Энергияны үнемдеу технологиялары» кафедрасының студенттері бөлшектің өлшемдерін алып, моделін жасап, 3D принтерден дәл сондай етіп жасап шығара алады.
Ал, техника ғылымдарының кандидаты Қанат Дүйсеновтің жетекшілігімен оқытушылар мен студенттер бірлесіп электр энергиясын үнемдеуге көмектесетін, қолданысқа ыңғайлы жылудың кавитациялық генераторын да ойлап шығарды. Яғни энергияны үнемдеу мақсатында басқарылатын кавитацияны/кавитация, cavіtas – бос қуыс) – сұйықтықтарды газбен, бумен, не олардың қоспасымен толтырылған қуыстардың түзілуін тиімді пайдалану. Қондырғының бірнеше тәжірибелік-өнеркәсіптік үлгісі де жасалды. Жылуды қажет ететін және агротехникалық салаларда энергия үнемдеу технологияларын енгізуге қызығушылық білдірген түрлі кәсіпорындардан түскен тапсырыстар да бар. Энергия үнемдеу үшін аса қажет жоба.
Екіншіден, технологиялардың «тілін» білетін білікті мамандарды даярлау үшін кешенді пән бағдарламасына сәйкес, өндірістегі ақпараттық технологиялар сабағы жүргізіледі. Техникалық мамандықтар бойынша оқитын студенттер 3D принтинг жайлы оқып үйренуде.
– Өйткені сызбадан бастап 3D принтерден құрал шығаруға дейінгі жұмыс озық ойды талап етеді. Алғашқы сызба дұрыс болмаса, жақсы модель де шықпайды. Модель пластик немесе басқа материалдарға басылуы мүмкін. Оны 3D принтерден шығару үшін 20-60 минут қажет, – дейді маман Гүлзира Атабаева.
Гүлзираның айтуынша, инновациялық жаңа жобалар жасауға, озық ойлы білімге құштар студенттер алты түсті маркер де ойлап тауыпты. Жобалары «Үздік әлеуметтік жоба» аталымын да жеңіп алды. Бірнеше қалам алып жүргенше студенттер ойлап тапқан жоба өте ыңғайлы. Бір маркермен-ақ түрлі жазу жаза бересіз. Тіпті, принтерден 36-шы өлшемді кроссовка да шығарыпты.
Термопенопластан жасалған кроссовкидің ерекшелігі, табаны иілгіш, төзімді, тайғанамайды.
– Жуырда облыс әкімі Болат Бақауов студенттерімізге «Өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуы» тақырыбында дәріс оқыды. Студенттердің бизнес-жоспарларымен танысты. Студенттік кәсіпкерлік – өңірді дамытудың негізі. Оқу орнымыз «ERG» және «Студенттік кәсіпкерлік экожүйесі» аймақтық студенттік стартап-қозғалысын дамыту үшін MOST бизнес-инкубаторымен бірлескен жобаны іске қосты. Мақсат – студенттік кәсіпкерлікті қолдау, 3D принтингпен жұмыс істейтін жоғары білімді мамандарды даярлау. Ақпараттық технологиялар қарқынды дамыған тұста 3D принтинг, цифрлы қызмет көрсету секілді қажеттіліктер дамыған елдер экономикасының құрылымына енді. Сондықтан да, енді осындай жаңашыл жүйенің отандық білім беру, индустрия, инновация салаларына келуі аса маңызды, – дейді Е.Никитин.
Фарида БЫҚАЙ,
«Егемен Қазақстан»
ПАВЛОДАР
