Биыл «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі 8 672 пәтерлі 145 үйді пайдалануға берді. Құрылыс әлі де жалғасуда. Мұнан бөлек келесі жылы 100 көп пәтерлі тұрғын үй мен 400-ден астам жекеменшік коттедж иелерін табады. Оңтүстік Қазақстан облысында – 1 630 пәтер, Қостанай облысында – 1 260 пәтер, Маңғыстау облысында 1 068 пәтер иелерінің «өз үйі, өлең төсегі» болады.
Егер «Нұрлы жер» бағдарламасы алты бағытты қамтитын болса, соның көп бөлігі Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің қатысуымен жүзеге асып отыр. Қолжетімді, шаршы метрі жеңілдетілген бағамен берілетін баспанаға қол жеткізу үшін алдымен банкке салымшы болып, алғың келген пәтер құнының 30 пайызын жинақтау қажет. Бұл мемлекеттік бағдарламаға қатысушы 5 пайыздық жеңілдікпен берілетін заемға иек арта алады. Бұл жерде баспанаға мұқтаж адамдардың мүддесі үшін жергілікті әкімдіктер жұмыс істеп, мердігер компанияларды іздестіріп отырғанын айта кету керек.
Қысқасы, аяқталып келе жатқан 2017 жылдың көрсеткішіне көз салсақ, биыл 8 672 отбасы тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесі арқылы армандаған жеке пәтерлеріне кірді.
Баспаналы болудың қадірін, жылдар бойы әркімнің пәтерін жағалап, жалдап жүргендер жақсы біледі. Тапқан жалақының да көп бөлігі осыған жұмсалатыны белгілі. Үй болмаса күйдің де болмайтынын баяндап отырудың өзі артық. Мұндай жағдайда ең керегі де тәуекел мен тұрғын үй құрылыс жүйесіне сенім арту.
Мәселен, биыл бес баласымен жаңа жылды жаңа үйде қарсы алған Ақтөбе облысы Қараой селосындағы Амангелді Ысмағұловтың да оқиғасы баспаналы болуды көксеп жүрген көбіміздің жағдайымызға ұқсас. 2013 жылы бұл отбасы Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі арқылы депозит ашып, ай сайын 50 мың теңгеден салып отырған. Биыл олар Ақтөбе қаласынан 2 бөлмелі пәтерге қол жеткізді. Әрине, осы аралықта олардың үлкен балалары студент болып, ірі қалаларға оқуға кетсе, қалғаны үшін осы үй де – құт. Ысмағұловтар несиені 6 жылға алған, енді айына 60 мыңнан төлеп отырады. Бұл – аймақтардағы бір ғана мысал.
– 2017 жылдың басында ТҚЖБ жүйесінде 700 мыңға тарта салымшы болса, қазіргі таңда бұл көрсеткіш 1 миллионнан асып, олардың салымдары 492 миллиард теңгеге жетті. Оның ішінде 32 мың келісімшартта салынып жатқан үйлерден сатып алуға қажетті пәтердің 30 пайызы, яғни 172 миллиард теңге жинақталды. 2017 жылы 181 млрд теңгенің заемы беріледі деп жоспарланса, іс жүзінде 256 млрд теңгеге 37 мың заем беріліп, жылдық жоспар 141 пайызға орындалды, – деп мәлімдеді Астанада өткен бифингте «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ басқарушы директоры-басқарма мүшесі Қайырбек Өскенбаев.
Еті тірі қазақстандықтардың мұндай құлшынысы ТҚЖБ жұмысын айтарлықтай жандандырып, ендігі жерде банк 1 мың келісімшарттың орнына күніне рекордтық 2,5 мың келісімшартты ресімдеуге көшті. Және салымшылар саны айтарлықтай көбейгеніне қарамастан, банк өз қызметкерлерінің штаттық бірлігін сақтап қалды. Бұл автоматтандырудың арқасында болып жатыр.
Мәселен, онлайн-банкингті қазір 300 мыңға жуық салымшы қолданады. Яғни онлайн арқылы жинақтарын қадағалап, қосылған сыйақыны көріп, депозитті толықтырып, несиелерін санаулы секундтарда жауып отырады. Қазпошта, «е-gov.kz» порталы, Qiwi, Paypoint төлем терминалдары, екінші деңгейдегі банктер мен басқа да байланыстың балама арналары арқылы биыл Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкінде 1 млн 120 мыңның төлемі жасалған. Бұл қызметтердің басым бөлігі комиссиясыз жүреді.
– Сондай-ақ күзде біз «Баспана.kz» жылжымайтын мүлік порталын қосып, «Нұрлы жер» бағдарламасының барлық нысандарын біріктірдік. Бұл үйлердің фотосуреттері мен жобасын көрсететін жай ақпараттық сайт емес. Порталдан салымшылар өзі таңдаған пәтеріне бірден өтінім бере алады. Егер өтінім мақұлданса, салымшы банкке тек келісімшартқа қол қою үшін ғана келеді. Бұл біздің «Цифрлы Қазақстанды» дамытуға қосқан үлесіміз, – дейді ҚТҚЖБ басқарма төрайымы Ләззат Ибрагимова.
Білу маңызды. Егер оқырман есінде болса, былтыр жыл аяғында Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі әр салымшының депозитіне 20% мемлекеттік сыйлықақы қосылатынын мәлімдеп, оның жай-жапсарын түсіндірген-ді. Ендеше жинақталған қаражатқа қаражат болып үстемеленетін бұл сома биыл да салымшыларға беріледі. Бұл сыйлықақы 200 АЕК-тен, яғни 453 800 теңгеден аспайтын салымның сомасы бойынша есептеледі. Мысалы, сіз бір жыл нәтижесінде шотыңызға осындай ақша салсаңыз, депозитіңізге мемлекет тарапынан ең жоғары 90 760 теңге көлеміндегі сыйлықақы беріледі. Ең бастысы, салымды 29 желтоқсанның жұмыс күні аяқталғанша толықтырып үлгеру керек.
Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан»
АЛМАТЫ
