Қазақстан • 17 Қаңтар, 2018

Құлағы мүкіс балалар қолдау күтеді

1738 рет
көрсетілді
8 мин
оқу үшін

Дені сау ұрпақ – ұлттың болашағы. Мемлекет басшысы жуырда ғана жарық көрген кезекті Жолдауында жастардың денсаулығын қорғауға және нығайтуға ерекше назар аудару керек екенін атап көрсеткен болатын. Жақында елімізде туғаннан бір құлағы жоқ және құлағы бітеу балалардың саны 700-ден асып жығылғаны туралы ақпаратты көзіміз шалып, мәселенің мәнісіне үңіліп көрген едік. 

Құлағы мүкіс балалар қолдау күтеді

Шынында да, мұндай дертке ұшыраған жеткіншектердің саны жетіп артылады екен. Бұл жағдай көршілес Ресей мен Қытай елінде де белең алып тұрған көрінеді. Ма­ман­­дар бұл экологиялық жағ­дай­­дың әсерінен туындайтын ке­сел деген жалпылама жа-
у­ап­тан әрі аса алмаған. Сон­дық­­тан аталған мәселе әлі де толыққанды зерттеуді қажет ете­тін секілді. «Микротия және ат­резия» дертіне шалдыққан ба­лалардың ата-аналарымен байланысқа шығудың реті келді. Перзентінің тағдырына алаңдаған ата-аналар қауымы Whatsapp әлеуметтік желісінде арнайы топ ашып, тіпті осы ортақ проблеманың шешімін табу мақсатында өткен жылы арнайы қоғамдық бірлестік құрған. Бәрінің тілегі бір – перзентінің сауығып қатарға қосылуы. Алматы қала­сы­ның тұр­ғыны Арнура Бәрме­ни­но­ва­ның қызы үш жасар Іңкәр туа бітті осы дертке шалдыққан. Іңкәр­дің бір құлағы жартылай ес­тімейді. «Қызымның тағ­ды­рына қатты алаңдаймын. Ота жа­­сатуға қорқамын. Өйткені осы­ған дейін дауа іздеп ота ж­а­­сатқан талай науқас бала­ның дертіне дерт қосылып, жағ­­дайы бұрынғыдан да кері кет­ті. Дәрігерлер толықтай айы­­ғып кетуіне кепілдік бере ал­маймыз дегенді айтады. Сон­дықтан тәуекелге бел байлай алмаймын», дейді ол. Бас­қа да ата-аналармен сөй­лес­ке­ні­міз­де Арнураның қор­қы­нышы орын­ды ма деп қал­дық. Мә­селен, астаналық Сая­на Сма­ғұлова Алматыға арна­йы келіп, жалғыз перзенті алты жасар Тәттімге осы отаны жа­сат­қанын және отадан кейін ба­­ланың денсаулығына ай­тар­­лықтай зиян келгенін алға тар­тады.

– Тумысынан қызымның бір құлағының тесігі де, қал­қа­ны да болмады. Дауа іздеп бар­маған жерім жоқ. Сұрас­ты­ра келе, білікті дәрігер деп естіген соң Алматыға келдік. 2016 жылдың шілде айында оған каналопластикалық ота жасалып, циликонды имплант қойылды. Ота алдында дә­рігерлер жүз пайыз естіп ке­теді, ешқандай қорқыныш жоқ деп сендірген болатын. Отадан кейін сегіз ай бойы таңып жүрдік. Нәтиже болмады, жиі қанап тесігі бітелді. Ота жасар алдында құлағының есту мүмкіндігі екінші деңгейдегі қызым төртінші деңгейге бір-ақ түсіп, оң жақ құлағы мүлдем естімей қалды. Кейіннен қайта ота жасап, имплантты алып тастауға тура келді. Бұл жалғыз біздің басымыздағы жағ­дай емес. Дәл осындай жайт­тар «микротия және атрези­ямен» нау­­қастанған баласы бар қан­ша­ма ата-ананы алаң­да­тып отыр. Көпшілігінің дәрі­гер­лер­ге деген сенімі азайған. Ты­ғырықтан шығудың жолын іздеп арнайы рұқсатпен «микро­тия және атрезия» қо­ғам­дық қорын құрдық. Талай бас­қо­сулар өткізіп, осы сау­ал­да­­рымызды тиісті ведомство өкілдеріне де жолдадық. Был­тыр Денсаулық сақтау ми­ни­с­тр­­лігінің өкілдері арнайы ко­миссия құрып, бұл жағ­дайды бақылауда ұстаймыз де­ген болатын. Одан бері пәлен­дей өзгеріс болды деп айта алмаймын, – дейді Саяна Сма­ғұлова.

Денсаулық сақтау минис­трлігі берген ақпарат бойынша, өткен жылы бюджет қаражаты есебінен АҚШ-тағы Global hearing, California Ear Institute мекемесіне екіжақты микротия және атрезия диагнозымен, уақтылы әлеуметтік бейімдеу мақсатында 1 пациент емделуге жіберілді. Сонымен қатар шеберлік са­ба­ғы шеңберінде «Ақсай» рес­пуб­ликалық клиникалық ба­за­сында шетелдік маман Хасан Диаб 2 науқасқа, «Ана мен бала ұлттық ғылыми орта­лығы» «University Medical Cen­ter» корпоративтік қоры фи­ли­алының базасында үндіс­тан­дық тәжірибелі маман Ашеш Бхумкар 8 балаға опера­ция жасады.

Отандық дәрігерлер тарапынан жасалған оталардың бар­лығы бірдей сәтсіз аяқ­тал­ды деп айтуға тағы болмас. Дерті­­­нен құлан таза айығып кет­­­песе де жағдайы біршама тү­­зел­ген жеткіншектер де жоқ емес. Дегенмен тап осы дертке келгенде отандық дә­рі­гер­лер­дің біліктілігін артты­ру қа­жет екені айтылмай жүр­ген мәселе емес. «Мик­ро­тия-атрезия» қоғам­дық бір­лес­ті­гіндегі ата-ана­лар шет­елдік мамандар жасаған ота­лардың барлығы сәтті аяқ­тал­ғанын, алайда небары 10-12 балаға жасалған ота аздық ететінін, қаншама жет­кін­шек көмекке зәру екенін ай­тады. Дәл осындай опе­ра­цияларды шетелдерде жасату қыруар қаржыны қажет етеді. Мәселен, АҚШ-та 85-93 мың, ал Үндістанда бұл ота­ның құны кемінде 40-50 мың дол­ларды құрайды. Мұн­дай ба­ғаны кез келгеннің қал­тасы кө­термейтіні анық. Көп­ші­лікті мазалаған осы сауалдарды министрлік өкілдеріне жолдадық.

– «Ақсай» республикалық кли­ника­лық балалар ауруха­на­сының ақпаратына сәйкес, елі­мізде құлақтың туа біткен кемістіктері бар 489 бала тір­келген. Жетекші оторинола­рин­голог мамандармен халық­ара­лық тәжірибені ескеріп, еліміздегі микротия және атрезия диагнозы бар балаларды диагностикалау, есту бұзылысы бар балаларға қажетті операция түрлерін айқындау үшін қазақстандық классификация жасалды. Аталған диагнозы бар 18 жасқа дейінгі ба­ла­ларға медициналық көмек ұй­ым­­дастыру мақсатында хи­рургиялық көмекке қажет­ті­лікті анықтау үшін скрининг жүр­гізілуде. Соның нә­ти­же­сінде қанша балаға опе­ра­ция­лық ем қажет екені анық­т­ала­тын болады. Биылғы бюд­жет қаражаты есебінен елі­міз­дің ото­риноларинголог дә­ріг­­ер­ле­рін алдыңғы қатарлы шетел клиникаларында сыртқы жә­не ішкі құлақ реконструкция­сы, құлақ қалқанының плас­­тикасы әдістері бойын­ша оқыту жос­парланып отыр, дейді Ден­саулық сақтау ми­нис­тр­лігінің бас сарапшысы Қайсар Абдалиев.

Ата-аналарды алаңдатып отырған тағы бір мәселе – бір құлағы жоқ балалар мүгедектер санатына жатпайтындықтан әлеу­меттік жәрдемақы ала ал­майды. Бұл көмек тек екі құ­лағы бірдей естімейтін нау­қастарға қарастырылған. Тал­ғар қаласының тұрғыны Рау­шан Әміреева алты айлық қызы Амираның бір құлағы бітеу болып дүниеге келгенін айтып, «мұндай дертке тап болған балалар ауруға бейім келетіндіктен оларға антибиотик қабылдауға, тұмаумен жиі ауруға болмайды. Сондықтан қызы­ма көп күтім керек. Қызы­ма әлеуметтік жәрдемақы беріл­се, біз үшін үлкен көмек бо­ла­тын еді», деген тілегін жет­кізді. «Қазір бір құлағы туа­бітті жоқ балалардың ата-аналары үшін ең өзекті мә­се­­ленің бірі осы. Бұл балалар бір көзі жоқ адаммен бірдей. Осы себепті оларға да жәрдемақы тағайындау қажет. Ал біздің дәрігерлер бұл ауруды емдей алмайды. Сондықтан біз шетелдік мамандарға жүгінеміз», – дейді «Микротия және атрезия» қоғамдық қорының директоры Малика Сұлтан.

«Атрезия мәселесіне келер болсақ, егер де сол аурудың нәтижесінде баланың сөйлеу, адамдармен қарым-қатынас жасау, есту қабілеттері шек­телсе ғана мүгедектік тағай­ын­далады. Жалпы емдеу, квота беру, ота жасау мәселе­лері Денсаулық сақтау министр­лі­гінің құзіретіне кіреді», дейді тілшілерге берген сұхбатында Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитетінің бас сарапшысы Айгүл Кемерова.

Министрлік өкілдері уәде еткен іс-шаралар тізбегі ойда­ғы­дай іске асып, отандық дәрігер­лердің біліктілігін артты­руға, жол картасы бойынша шетел­де емделуге квота беру мүмкін­дік­теріне көбірек көңіл бөлінсе деген ниет бар. Қаншама ата-ананы алаңдатып отырған мәселе көп ұзамай оң шешімін табады деген сенімдеміз.

Арман ОКТЯБРЬ,
«Егемен Қазақстан»

АЛМАТЫ

Соңғы жаңалықтар

Су үнемдейтін қондырғы

Технология • Кеше