Ал 2017 жылдан бастап мұнда өндірісті өркендету және бұрын болмаған жаңа бағыттарды игеру мәселелері жолға қойылды.
Талас туғызбайтын бір айқын жайт бар. Жақында ашылған кәсіпорындар бүгінгі еңбек нарығында жаңа көкжиектерді бағындыра алмаса, алысқа бара алмайды. Бұл ретте тұсауы осыдан екі жыл бұрын кесілген Ақтөбе рельс арқалығы зауыты отандық және шетелдік тапсырыс пен сұраныс иелерінің назарын бірден өзіне аударды. Театр киімілгіштен басталса, өміршең өндіріс ең алдымен тиісті өнім өндіру үшін сертификаттар алудан басталады. Жаңа өндіріс орнының басты табыстарының бірі қысқа уақытта Д.Т-350 категориясына сәйкес қазақстандық және ресейлік сертификаттарға қол жеткізгені болып отыр. Осы арқылы мұнда зауыттың басты өнімдерін 2022 жылға дейін сериялы тұрғыда өндіруге алғышарт қаланған.
Ақтөбе рельс арқалығы зауытының басты өнімі, өз атауынан көрініп тұрғандай, темір жол магистралінің ең қажетті құралы – рельс. Оның негізгі тапсырыс берушісі «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы екені түсінікті. Сонымен бірге зауыт өнеркәсіптік және тұрғын үй құрылысы кәсіпорындарының сортты прокатқа деген қажеттілігін де өтейді. Конвейерден бүгінгі заманауи өндіріс пен құрылысқа қажетті өзге өнім түрлері шығарылуы да оның оңтайлы коммерциялық саясатын айқындай алады.
Қазіргі таңда зауыт темір жол рельстерін таяу және алыс шетелдерге де жөнелтуде. Оның тұтынушыларының алдыңғы қатарында Ресей, Беларусь мемлекеттері мен Орталық Азия республикалары тұр. Осы орайда, Ақтөбедегі өндіріс орнының басты мақсаттарының бірі темір жол рельстеріне салынатын экспорттық және кедендік алымдарды төмендету болып отыр. Бұл мақсат алғашқы кезде қол жетпестей көрінгенімен, қазіргі күні сеңнің көбесі сөгілгені айқын байқалады. Оның оңтайлы түрде шешілуіне жергілікті атқарушы билік органдары да нақты қолдау көрсеткенін атап өту керек.
Ақтөбе рельстерінің Ресейде және ТМД ауқымында өндірілетін осы тектес өнімдерден өзгешелігі әрі басты артықшылығы – жоғары жылдамдықтағы темір жол магистральдары құрылысының талаптарына сәйкестігі. Оның үстіне Қазақстанда өндірілетін рельстердің ұзындығы Ресейдегі өніммен салыстырғанда 20 сантиметрге ұзын. Бұл артықшылыққа заманауи технологиялар мен құрал-жабдықтардың арқасында қол жеткізілген.
Ақтөбе рельс арқалығы зауытының экспорттық өнімдеріне ресейлік компаниялардың назары айрықша ауып жүргені де шындық. Айталық өткен жылдың қараша айында Ақтөбеге арнайы сапарымен келген Ресей Федерациясы үкіметі төрағасының бірінші орынбасары Игорь Шувалов өңірге келгендегі басты мақсаты өздеріндегі темір жол құрылысы үшін осында шығарылған рельстерді сатып алу екенін айтты.
Дұрыс-ақ, отандық өнімді сатып аламын деушілерге қарсылық жоқ, әрине. Бастысы оның еліміз үшін ыңғайлы және тиімді бағаға өткізілуінде емес пе?! Осы басқосуда Ресейлік лауазым иесінің қазақстандық өнімді төмен бағаға алғысы келетін ойын да аңғарып қалған едік. Өйткені ол бұл қазақстандық зауыт Қазақстан-Ресей бірлескен кәсіпорны екенін, оған қажетті шикізат Ресейден алынатынын бірнеше рет қайталап айтып өтті. Әйтсе де Қазақстан Премьер-Министрінің бірінші орынбасары Асқар Мамин мен Ақтөбе облысы әкімі Бердібек Сапарбаевтың дәлелді тұжырымдарының нәтижесінде қазақстандық рельс өнімдері екі жаққа да тиімді бағаға өткізілетін болғанының өзі бір мерей. Барымызды бағалай білудің бір мысалы да осы.
Инновациялық кәсіпорынның жобалық қуаты жылына 430 мың тонна өнім шығаруға лайықталған. Оның тең жартысына жуығын темір жол рельстері құраса, осы уақыт ішінде 230 мың тонна прокат әзірлеу көзделген. Отандық өндірісшілер өздерінің толық қуатына қашан қол жеткізіп, қай кезде толық қайтарыммен қызмет атқара алады? Бұл сауалға жауап беру үшін кәсіпорынның алғашқы құрылған кезеңіне тағы бір ой жүгірткеніміз жөн. 2016 жылдың маусым айында іске қосылған зауыт кейінгі жартыжылдықта 75 мың тонна өнім шығарып үлгерген. Ал өткен 2017 жылдың қорытындылары туралы айтар болсақ, өнім көлемі алғашқы жылмен салыстырғанда 138,3 мың тоннаға артқанын көреміз. Биылғы меже қандай? Оған зауыттың бас директоры Андрей Кузьмин төмендегіше жауап қайтарды.
– Биыл алдымызда тұрған басты міндет – 300 мың тонна өнім шығару, осы арқылы өнімнің барлық түрлері бойынша алдын ала болжамдалған өндіріс көлемін 71,3 миллиард теңгеге жеткізуді жоспарлап отырмыз. Ол үшін бұған дейін басталған технологиялық жаңғырту жұмыстарын одан әрі жалғастырамыз. Біз бұл жұмысты қомақты инвестиция тарту арқылы шешу жөнінде ұжымдық ұйғарымға келдік.
Ақтөбе рельс арқалығы зауытының бүгінгі тыныс-тіршілігімен танысу барысында мұнда экономикалық және өндірістік тиімділікке жету үшін нақты істер қарастырылатыны белгілі болды. Соның бір мысалы – зауыттың өз электр стансасының болуы. Қосымша құрылым өндіріс іске қосылғаннан бері үздіксіз жұмыс істеп келеді. Дербес қуат көзі өнімнің өзіндік құнын төмендетудің басты бір жолы екені белгілі. Оның көлемі өндірістік үдерістерді жүргізуге толығымен жетіп, тіпті артылып та қалады екен. Ұжым жетекшілері қажеттіліктен ауысқанын сатып пайда тауып жатқаны да ілкімділіктің белгісі екені хақ.
Қазір зауытта 770 маман жұмысшы мен инженер-техник қызметкер еңбек етеді. Орташа айлық еңбекақы 219 мың теңге көлемінде. Әр жұмысшының тұтастай еңбек өнімділігін арттыруға қалай әсер ете алатыны нақты көрсеткіштермен есептеліп отыратынын да айта кетейік. Қолымызға тиген деректер алдыңғы жылдармен салыстырғанда биыл еңбек өнімділігі әлдеқайда арта түскенін көрсетеді.
Таяуда Ақтөбе рельс арқалығы зауытында жылды қорытындылап, алда тұрған міндеттерді талқылауға арналған жиын өткен болатын. Осы жиында облыс әкімдігі, кәсіпорын басшылығы және аумақтық кәсіподақ бірлестігі арасындағы үшжақты келісімге қол қойылды. Құжатта еңбек қатынастарын реттеу әрі оны жүйелі жолға қою, сонымен бірге ұжым мүшелерін әлеуметтік кепілдіктермен қамтамасыз ету мәселелері қарастырылған. Сондай-ақ қабылданған құжат өңірдегі жоғары және арнаулы оқу орындарының кәсіпорын сұранысына сай мамандар әзірлеуіне жол ашады.
Темір ҚҰСАЙЫН,
«Егемен Қазақстан»
АҚТӨБЕ
