sabaqtar.kz
Статистикалық мәліметтерге жүгінетін болсақ, жалпы Қазақстан бойынша жыл сайын атмосфераға түрлі стационарлық көздерден 2,5 миллион тоннадай, ал бір ғана көліктердің улы газдарынан 1 миллион тоннадан асатын зиянды заттар шығарылады екен.
Еліміздің көптеген қалаларында және өнеркәсіп кәсіпорындары көбірек шоғырланған аймақтарда атмосфералық ауа сапасының жағымсыз жағдайларының қалыптасқандығы және мұның сол жерлердегі халықтың денсаулығына қауіп тудырып отырғандығы да жасырын емес.
«Қазгидромет» республикалық мемлекеттік кәсіпорнының мәліметтері бойынша, 2017 жылы еліміздің ірі қалаларында атмосфералық ауаның жоғары ластануының 990, ал экстремальды, яғни аса қауіпті ластанудың 98 оқиғасы тіркеліпті. Атап айтқанда, бір ғана Атыраудың өзінде ауа қабатының жоғары ластануының 357 оқиғасы және өте жоғары ластануының 75, Өскеменде жоғары ластанудың 419 және өте жоғары ластанудың 18 оқиғасы тіркелген.
Біріккен Ұлттар Ұйымы Даму бағдарламасының сарапшылары жариялаған мониторингке сәйкес қазір халқымыздың 5 миллионға жуығы немесе шамамен 30 пайызы еліміздің атмосфералық ауасы ластанған, ал, 2 миллиондай тұрғынымыз ауасының ластану деңгейі өте жоғары өңірлерде тұрып, өмір сүруде.
Биылғы қыста Теміртау қаласы мен қала аумағына ақ қардың орнына «қара қардың» жауғаны үлкен қоғамдық пікір туғызды. Кейін анықталғанындай, бұл атмосфералық ауа ластануының әсері болып шықты.
Алматы қаласының атмосфералық ауа бассейнінің сапасы да бүгінгі күннің өзекті әрі өте күрделі мәселесіне айналып отыр. Сонымен бірге ауа қабатын ластайтындай ірі кәсіпорындардың жоқтығына және орографиялық жағдайы қолайлы болғанына да қарамастан, өкінішке қарай Астана қаласы да ауа ластануының деңгейі жоғары қалалар санатына кіріп отыр.
Сондықтан қазіргі қалыптасып отырған экологиялық жағдайды жақсартуға, соның ішінде әсіресе, ауа қабаты ластануының жоғары деңгейін болдырмау үшін Үкімет тарапынан төмендегідей жүйелі шаралар қабылдау қажет деп санаймыз:
- өнеркәсіп орындарынан шығатын ауаны ластайтын зиянды заттардың сол аймаққа немесе жақын маңдағы елді мекендерге тигізетін әсерінің ең жоғарғы рұқсат етілген шығарындылар шегі мен қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштерінің жиынтық томын әзірлеу;
- өңірлердің экологиялық жағдайларын жақсарту мақсатында ауа қабатына улы заттарды шығаруды азайтуға бағытталған кешенді шаралар жоспарын жасау;
- атмосфералық ауа қабатынының сапасын және оның өнеркәсіп кәсіпорындарының санитарлық-қорғау аймағында тұрып жатқан халықтың денсаулығына әсерін бақылап отырудың жүйелі шараларын жасау;
Сонымен бірге өнеркәсіп кәсіпорындарының метрологиялық қолайсыз жағдайда ауаға шығарылатын зиянды заттардың мөлшерін азайтуы мен автокөліктердің түтіндеуі мен оның улылығы деңгейін бақылауды күшейту қажет.
Біз осы мәселелерді көрсете отырып, осының шешімін табуды өтініп, Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаевтың атына депутаттық сауал жолдадық.
Рашит ӘКІМОВ,
Сенат депутаты
