Біздің осы болжамымыз расқа шығатын түрі бар. Осының жарқын мысалының бірі ретінде Ресейден ұрланып-жырланып, шетке шығарылып әкеткен қаржылардың өткен жылдың соңынан бастап ерікті түрде елге қайта әкеліне бастағандығын атап көрсетуге болады.
Өткен аптаның басындағы баспасөз мәслихатында Sberbank Private Banking (бұл – салған қаржысы кемінде 100 млн рубльді (1,72 млн долларды) құрайтын бай клиенттердің қаржысын басқару ісімен шұғылданатын мемлекеттік банк бөлімшесі) басшысы Евгения Тюрикова үстіміздегі жылдың қаңтарында банкке құйылған шетелдік қаржы көлемі өткен жылдың осы мерзімімен салыстырғанда үш есе өскендігін мәлімдеді. Қаржының басым бөлігі Швейцариядан әкелініпті.
Өткен аптаның сәрсенбісі күні ресейлік «Альфа-капиталдың» бас директоры Ирина Кривошеева да тағы осындай мәлімдеме жасап, қаңтар мен ақпан айының басында бұл қаржы ұйымына құйылған қаржы көлемі рекордтық деңгейді көрсетіп, 11 млрд рубльді (190 млн доллар) құрағандығын айтты. Бұл – өткен жылдың осы мерзіміндегіден төрт есе көп қаржы.
Ал «Атон» инвестициялық компаниясы мен мемлекеттік банктің бай клиенттердің қаржысын басқару ісімен шұғылданатын тағы бір құрылымы – «БКС Ультима Private Banking» бөлімшесіне ақша қаражаттарының келуінің артуы жыл бойы байқалған.
«Өткен 2017 жылды бүтіндей алғанда, клиенттік белсенділік күрт артып, қаржының келуі рекордтық деңгейде болды. Өсім көлемі 53 пайызды құрады. Соның ішінде 10 млн доллардан басталатын шоттардағы ақша қаражаттарының өсімі 67 пайыз болды», деп мәлімдеді «Атон» инвестициялық компаниясы бас директорының орынбасары Григорий Седов.
Бұл мысалдардың барлығы ресейлік байлардың шетелге салған ақша қаражаттарын қайтадан елге әкеліп жатқандығын және мұның жаппай сипатқа ие бола бастағандығын көрсетеді. Енді осы үдерістің одан әрі өріс алуына қолдау білдіру үшін Ресей үкіметі үстіміздегі жылдың наурыз айынан бастап капиталға кешірім жариялаудың жаңа кезеңін бастамақ.
Ресейлік байлар шетелдердегі өз қаражаттарын неліктен қайтадан елге әкелуде?
Қаржы саласының сарапшылары аталған үдерістің басты себептерінің бірі ретінде АҚШ тарапынан дербес санкциялау қатерінің күшейгендігін айтуда.
Мұның сыртында Батыстағы банктер соңғы кездерден бастап «өз клиентіңді тани біл» қағидатын неғұрлым белсендірек қолдана бастаған. Олар енді өздеріне келген бай клиенттерге капиталдың шығу тегі туралы сұрақтарды да бұрынғыға қарағанда ашығырақ қоятын болған. Ал санкциялардың күшейтіліп, «кремльдік тізімнің» әзірленуі мұндай тексерістерді одан әрі тереңдетпесе, азайтпайтыны айқын.
Банктер қызметкерлерінің пікіріне қарағанда, ресейлік байлар өздерінің шетелдерден қайтарып алған капиталдарының басым бөлігін облигацияларға салып жатқан көрінеді. Енді біраз бөлігі акциялар, бағалы металдар сатып алуға, құрылыс салуға жұмсауда.
Қазіргідей санкциялар заманында Қазақстаннан қыр асып кеткен капиталдардың түптің-түбінде олардың иелері үшін қайырсыз болып шығатындығын Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев та ескертіп, осы жағдайдың жолын кесу үшін қажетті заңдарды әзірлеуді өткен жылдың желтоқсан айында Үкіметке тапсырған болатын. Әзірге Қазақстанға қайта оралған қаржы туралы нақты бір мәліметтер жоқтың қасында. Бірақ Ресейдегі үдеріс көп кешікпей бізде де басталады деген үміттеміз.
Сұңғат ӘЛІПБАЙ,
«Егемен Қазақстан»
