Тәртіпке салса, тайсақтар еді
Бейсенбі, 26 сәуір 2012 7:01
Түрлі себептермен, соның ішінде пара беру арқылы құқық қорғау органдарының қатарына кездейсоқ, мұндай қызметтің маңынан жүруге қақысы жоқ, ешқандай мәдениет, зиялылық, білім, білік дегеннен жұрдай адамдардың еніп кеткені бұдан әрі төзуге болмайтын деңгейге жетті. Бірақ, қай кезде де жауырды жаба тоқитын әдетімізбен мұны жасырып келіп едік, енді соның ақырын құқық қорғау органына қазір ешкім сенбейтін, жаппай сыбайлас жемқорлық жайлаған ортаға айналғанынан көріп отырмыз. Сондықтан да Президенттің аттестаттау туралы Жарлығы өте дұрыс шешім болды.
Бейсенбі, 26 сәуір 2012 7:01
Түрлі себептермен, соның ішінде пара беру арқылы құқық қорғау органдарының қатарына кездейсоқ, мұндай қызметтің маңынан жүруге қақысы жоқ, ешқандай мәдениет, зиялылық, білім, білік дегеннен жұрдай адамдардың еніп кеткені бұдан әрі төзуге болмайтын деңгейге жетті. Бірақ, қай кезде де жауырды жаба тоқитын әдетімізбен мұны жасырып келіп едік, енді соның ақырын құқық қорғау органына қазір ешкім сенбейтін, жаппай сыбайлас жемқорлық жайлаған ортаға айналғанынан көріп отырмыз. Сондықтан да Президенттің аттестаттау туралы Жарлығы өте дұрыс шешім болды. Бірақ аттестаттау аяқталғанда бәрі де таз қалпына келмес үшін құқық қорғау органдары қызметкерлерін кем дегенде екі есе қысқартып, қалғандарының еңбекақыларын екі есе өсіру керек және пәтерлері жоқтардың бәрін де міндетті түрде қызмет пәтерлерімен қамтамасыз ету керек. Сонда ғана олардан пара алма, тәртіпті қатаң қадағала деп талап етуге болады және сонда ғана олар нәтижелі жұмыс істейтін болар еді. Ал өзі де пәтерден пәтерге көшіп, жүйкесін жұқартып жүрсе, ондай адамнан тәртіп талап ету – қашпаған қашардың уызынан дәм етумен тең.
Енді өзім бастан кешкен біраз жайларға тоқталып өтейін. Көп қабатты үйде тұратындықтан, көршілеріңнің тыныш болғанын қалайсың. Бірде, жаңадан көшіп келген біреулер түнгі сағат екіден асқанша тарсылдатып, ұйқы бермей, жөндеу жұмыстарын жүргізіп бақты. Бірнеше айтқан ескертуге құлақ аспаған соң, амал жоқ, полицияға хабарластық. Обалдары не керек, көп кешікпей екі полиция қызметкері жетіп келді. Сөйтсек, жөндеу жүргізіп жатқандар 4-5 бала екен, жұрттың дем алулары керектігімен жұмысы жоқ: «Бізге ертеңге дейін бітіру керек», дейді. Қысқасы, келгендер әлгілерді полиция бөліміне апару керек деп шешті. Маған сіз де жүріңіз деді. Жеті түнде мен қайда бармақпын, керек болса арызды осы жерден-ақ жазып берейін дегеніме құлақ асар емес. Өзіміз қайтадан әкеліп тастаймыз, ана жерге барған соң сіздің қол қоюыңыз керек деп тіпті жалынғандай болды. Амал жоқ, тәртіптері сондай болғаны ғой, полиция қызметкерлері алдамас, айтқандарында тұрып, қайтадан алып келетін шығар деп үй-ішінің қарсы болғанына қарамай мәшинелеріне мінуге тура келді.
Сөйтіп, түнгі үшке таяғанда Астананың Алматы аудандық полиция бөліміне келдік. Қызметкерлер бір-біріне соғылып толып жүр, 15-20 адам бар шығар. Бірақ бізді қабылдап алатын адам табылмай, әкелгендер кімге тапсыруды білмей ерсілі-қарсылы біраз сенделтті. Ақыры бір капитан менен, тағы бір аға лейтенант аналардан бөлек жауап ала бастады. Бірақ капитан да мені қайда апаруға білмей: «Түк білмейді, сізді неге әкелген?», деп екі сөзінің бірінде әкелгендерді боқтап, бұрқылдап жүр. Мені енгізетін бөлме де табылмады: бір есік жабық, екіншісінде жарық жоқ, үшіншісінде біреу ұйықтап жатыр. Бар тапқаны терезенің жақтауына тұрғызып, арыз және түсінік жазғызып алды. Енді мені жеткізіп тастай ма десем, сізге бұл жер такси ме деп күледі. Әкеліп тастаймыз деген соң таксиге ақша да алмап едім десем, «ол сіздің проблемаңыз ғой, ағасы», деп ыржың-ыржың етеді. Ал маған өлердегі сөзін айтып, жалынып алып келген полиция қызметкері басқа шақыруға кетіп қалыпты.
Осы ұсақ нәрсе ғой, бірақ соның өзінде полиция қызметкерлерінің жауапсыздығы, адам тағдырын ойыншық көретіндігі білініп тұр. Түнгі үште әжептәуір жерге жаяу барамын деп адамның бірдеңеге ұрынып қалуы мүмкін екендігін олар қаперіне де алып тұрған жоқ.
Айтпақшы… әйтеуір келдім ғой, енді тым болмаса жазған арызымның тіркелген нөмірін біле кетейін, артынан сол бойынша сұрау салып, қандай шара қолдандыңыздар деп сұрармын деген оймен қайтадан кіріп, нөмірін сұрамақ болсам… тіркеуге тиісті қызметкер тұғжыңдап көп айналды. 40 минөт тұрған соң, ой, айналайын, компьютерден арыздың тіркелген нөмірін айту қиын болды ма десем, жалғыз сіздің арызыңыз емес қой, мұнда тіркелмегендер толып жатыр, деп дікең-дікең етеді. Қысқасы, нөмірді тоссам, таң атқанша тұратын болғандықтан, кетіп қалдым.
Сол бөлімде бір сағатқа жуық болған уақыттың ішінде полиция қызметкеріне лайықты ешқандай тәртіп, ешқандай мәдениет көре алмадым. Бәрінің аузынан шығатын сөз – көшедегі ең нақұрыс, ең бұралқы тобырдың сөздері. Ұстап әкелгендермен боқтаса сөйлесіп, тәжікелесіп, салғыласып ұрсысып жатқан адамдар. Үкіметтің өкілдері осындай болған соң оны ешкім сыйламайды да ғой деп жағамды ұстағандай болдым. Осындай мысалдарды ондап емес, жүздеп келтіруге болады. Осының бәрі полицияның өз арасында қатаң тәртіптің болмағандығынан.
Полицияға ісің түссе, ақыры осылай қолды бір-ақ сілтеп кетіп қалу керектігін қазір жұрттың бәрі біледі. Бірде сапардан келсек, үйімізге ұры түсіпті. Біраз дүниемізді шашып, керегін алып кетіпті. Дереу полиция шақырдық. Ит жетектегені бар, жазатыны-сызатыны, қызы-ұлы бар, бес-алтауы сау етті. Жөн. Енді іске кірісетін шығар десек… Өздерімен өздері, ойнап-күліп, әзілдесіп, қалжыңдасып келіп, ақыры маған айтқаны: «Ағай, ешқандай шағымым жоқ деп қолхат жазып беріп, арызыңызды қайтып алғаныңыз жөн болады», деп қарап тұр. Оларың не десем, қазір біз итті кіргіземіз, көріп тұрсыз ғой, аяғы лас, ол үйіңіздің барлық жерін иіскелейді, барлық түкпірді аралайды, барлығын былғайды. Бірақ одан бәрібір ешқандай нәтиже де болмайды деген ақыл айтты. Әрі ойланып, бері ойланып, мыналардан ештеңе шықпасын біліп, айтқандарын істеп құтылдық.
Әрине, бәріне топырақ шашуға болмайды, осы мамандықты бала жасынан қалап, адамдарға бір пайдамды тигізсем екен, елде тәртіп орнатып, қылмыскерлерді құрықтауға үлесімді қоссам екен дейтін ары бар, ұяты бар, іскерлігі де керемет жігіттер де болады. Бірақ сондайлардың нәтижелі жұмыс істеуіне де осындай сеңдей соғылысқан пайдасыз тобыр ерік бермейді ғой. Сондықтан да оларды барынша қысқарту керек. Әйтпесе, көптеген полицейлер міндетін орындаумен емес, міндетін пайдаланып байлық жыюмен әуестеніп кеткен. Аттестаттау осындайларды тыюға үлес қосса, үлкен олжа болар еді.
Жақсыбай САМРАТ.
Тәртіпке салса, тайсақтар еді