Хамза Әубәкірұлы 1919 жылы 5 желтоқсанда Павлодар облысы Баянауыл селосында жұмысшы отбасында дүниеге келді. 1938 жылы Алматыдағы Абай атындағы педагогикалық институттың рабфагін бітіріп, сол жылы Қазақ коммунистік журналистика институтына түседі, оның екінші курсында оқып жүрген кезінде, 1939 жылы қарашада Кеңес әскерлері қатарына шақырылады.
Екінші дүниежүзілік соғысына бірінші күнінен бастан-аяқ қатысып, жеңіс жолын Берлинді алу операциясымен аяқтайды. Рейхстаг қабырғасында «Баян-Берлин. Хамза» деп жазып туған жерінің атауы мен өз есімін қалдырады.
Хамза Әубәкірұлының Екінші дүниежүзілік соғысындағы ерлігін ерекше атап өткен жөн. Ленинградтағы қоршауда қалған кеңес әскерлері қатарындағы Хамза өзінің көзсіз ерліктерімен халқымыздың мәртебесін көтерді. Сондай сәттердің бірінде «Қаланы күндіз-түні атқылап, үлкен шығын әкелген жаудың артиллериясын жоюға өз еркімен кім барады?» деген полк командирінің қойған сауалына орай саптағы солдаттар ортасынан суырылып шығып «мен барамын» деп саңқ етеді. Сөйтіп жорыққа бірнеше күн дайындалып, өзіндей ерікті түрде соңынан ерген бес солдатты қараңғы түнде жау шебіне бастап барып, тапсырманы ойдағыдай орындайды.
Солдаттың ерліктері ізсіз кетпей тарихи факті ретінде тіркелген. Өйткені Кеңес Одағының Батыры, полк командирі, полковник Петров Хамза Әубәкірұлының осы ерліктерін баяндап, осындай ұл тәрбиелеген оның туған еліне арнайы хат жолдаған. Бұл хат 1942 жылдың жазында аудан орталығы азаматтарының жиналысында оқылған. Кейіннен Хамза Әбілғазинге «Ленинград қаласының құрметті азаматы» атағы берілген.
Ленинград қоршауынан кейін ол артиллериялық батареяның командирі ретінде Курск иініндегі шайқаста көрсеткен табандылығы мен ерлігі үшін «Қызыл Жұлдыз» орденімен марапатталды. Днепр үшін шайқаста артиллерия бөлімшесін басқарды. Көптеген ерлік жасап, соңынан ерген солдаттарды жеке үлгі-өнегесімен рухтандырды. Сол үшін ол ірі әскери командирлердің еншісіне ғана бұйыратын «Александр Невский» орденімен марапатталды. Бұл туралы бронетанк әскерлерінің маршалы, Кеңес Одағының Батыры А.Х.Бабаджанянның Екінші дүниежүзілік соғысы туралы естелік кітабында жазылған.
Хамза Әбілғазин Одер өзені мен Зеелов биігі үшін болған шайқастарда гвардиялық артиллериялық дивизионды басқарды. Осы ұрыстар кезіндегі ерлігі үшін жауынгерлік Қызыл Ту орденімен марапатталды.
Міне, осындай ірі шайқас операцияларына белсене қатысқан майдангердің бойында табандылық пен отаншылдық, туған еліне деген сүйіспеншілік қасиеттері әрдайым басым түсіп жатты. Бұл қасиеттер оны ерлік көрсетуге бастады. Соның нәтижесінде ірі ұрыс операцияларының бәрінде ол ордендермен марапатталып отырды.
Хамза Әбілғазиннің Берлинді алу шабуылына қатысқандығын, соғысты Рейхстаг қабырғасында аяқтағандығын жоғарыда жаздық. Бұл ұрыста ол жауынгерлік «Қызыл Жұлдыз» орденімен марапатталды. Рейхстаг қабырғасына 8 мамыр күні «Баян - Берлин. Хамза» деп жазып таңба қалдырды. Сол Рейхстагқа жеңіс туын тіккен қазақтың екінші баласы – Рахымжан Қошқарбаев екеуі соғыстан кейінгі жылдары бірін бірі сыйлайтын, өте жақын жолдастар болды. Екеуінің бірге түскен суреттері отбасыларында сақталған.
Хамза Әубәкірұлы Кеңес әскерлерінің қатарында 1946 жылдың наурыз айына дейін болды. Мұнан кейінгі бейбітшілік уақытта да халық пен мемлекет үшін бар күшін салып, жан аямай қызмет етті. Атап айтқанда, 1946-1958 жылдары Қазақстан КП Орталық Комитетінде және Қазақ КСР Министрлер кеңесінде жауапты қызметтер атқарды. 1958 жылдың ақпан айынан 1962 жылдың қазан айына дейін елімізде алғаш ашылған Алматы телестудиясының тұңғыш директоры болып, отандық телеарнаның құрылуының негізін қаласты. Әрине, бұл ұмытылмайтын тарихи факт.
1962-1964 жылдары «Қазақфильм» киностудиясы директорының орынбасары, 1964-1972 жылдары Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің радиохабарлар және теледидар басқармасының бастығы, 1972-1980 жылдары Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасы істер басқармасының бастығы қызметтерін атқарды. Еңбектегі жетістіктері үшін оған 1975 жылы Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген мәдениет қайраткері атағы беріліп, 1976 жылы Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталды. Оның еңбектері үш рет Қазақ КСР Жоғары Кеңесінің Құрмет грамотасымен, көптеген медальмен атап өтілді.
Бір өкініштісі, Хамза Әубәкірұлы Әбілғазин 1980 жылы 8 желтоқсанда бар болғаны 61 жасында дүниеден өтті.
Көп жылдар Хамза Әбілғазинмен қызметтес болған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының хатшысы Бижамал Рамазанова ол кісінің еңбегіне, жұмысты ұйымдастыру шеберлігіне жоғары баға берді.
Замандастарының айтуына қарағанда, Хамза Әубәкірұлы өмірде өте сыпайы, көпшіл, кішіпейіл, ер мінезді, дархан жүректі, қайырымды және ақкөңіл, адал адам болды. Туған еліне деген сүйіспеншілігі жоғары еді. Оның өмірлік қағидасы – өзі атқарып отырған қызметке барынша жауапкершілікпен қарау, адамдарға қолынан келгенінше жақсылық жасау, үлкен демей, кіші демей қарым-қатынасты түзу ұстау болды. Сондықтан Хамза Әубәкірұлының достары мен тілектес адамдары көп еді. Ол өзімен араласқан және таныс болған адамдардың есінде өзі туралы шынайы сезімнен туындайтын жақсы пікірлер қалдырды. Өмірде өте жақын араласқан достарының бірі, заңғар жазушы Ілияс Есенберлин оның зиратындағы құлпытасқа өз атынан былай деп жаздырды:
«Сен қуансаң – мен де мәз боп қостым үн,
Сен қайғырсаң – мені торлап қысты мұң,
Аяғам жоқ қолдан, бауырым, келгенін,
Аяғам жоқ жүрегімнің жылуын».
Кейіннен Хамза Әбілғазин тұрған үйге және Алматы телестудиясының ғимаратына ол кісіге арнап ескерткіш тақталар орнатылды.
Хамза Әубәкірұлы әскерден оралған соң Гүлия Пәуенқызымен отбасын құрап, шаңырақ көтерді. Екі ұл, бір қыз тәрбиелеп өсірді. Үлкен ұлы Бақыт Павлодар облысында зейнеткерлікке шыққанша абыройлы қызмет атқарды. Аудан басшыларының бірі болды. Жұбайы Гүлістан екеуі ұрпақ өрбіткен бақытты жандар. Екінші ұлы Бағдат комсомол, партия қызметінде, кейіннен Сыртқы істер министрлігінде, еліміздің Өзбекстан мен Әзербайжандағы елшіліктерінде жауапты қызметтер атқарды. Зайыбы Света Асанбайқызымен ұрпақ өрбітіп, үлгілі отбасын құрды. 70-ке қараған шағында дүниеден озды. Хамза Әубәкірұлының қызы Ғайни – офтальмолог дәрігер. Жолдасы Болат Бутин химия ғылымдарының докторы, профессор еді, қайтыс болды. Ұрпақтары бар. Осылайша, Хамза Әубәкірұлы мен Гүлия Пәуенқызы құрған шаңырақ қанатын кең жайып, отанға адал қызмет етуде.
Хамза Әбілғазин өмірінің тағы бір үлгілі қыры – ағайын-туысқа, жора-жолдастарына, жерлестеріне аса қайырымды бола білгендігі. Ол кісінің Алматыдағы шағын пәтері елден келген адамдардан, оқу іздеп келген жастардан босамайтын. Осы жайтты інісі Қабиден Әубәкіров, жиен інісі Зайролла Дүйсенбеков еске алып, айтып отырады. Қабиден Әубәкіров кейіннен еңбек жолында жақсы жетістіктерге жетіп, кеңшар директоры, ауданда ауыл шаруашылығының басшысы болса, Зайролла Дүйсенбекұлы – елімізге белгілі ғалым, Ұлттық Ғылым академиясының академигі атанды.
«Хамза аға өзінің өнегелі істерімен, ақыл-кеңесімен біздің алдымыздағы шамшырақтай болды. Басшылық қызметтің адам өмірінде кезеңдік қана мәні барын, ал ғылым жолының және жемісінің таусылмайтын игілікті екендігін айтып, мені ғылымға қарай бағыттады» дейді Зайролла Дүйсенбекұлы.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев әкесінің өмірі мен қызметіне арналған «Әке туралы толғаныс» деп аталатын кітабында Хамза Әбілғазин туралы былай деп жазған екен:
«Парламенттік органда жүріп әкем Жоғарғы Кеңес Президиумының іс басқарушысы Хамза Әбілғазинмен жақсы араласты. Қазір ойлап қарасам, екеуінің жақындасуына соғысқа дейінгі аш-жалаңаш балалық шақ пен майданның алғы шебіндегі сұрапыл күндер – ұқсас өмірбаян себеп болған екен. Хамза Әбілғазин әкемнің айтуына қарағанда, адал, шындықты бетке айтатын, аппарат қызметкерлерінің мұң-мұқтажын (пәтер алу мәселесі, демалыс үйлеріне жолдама, т.б.) түсіністікпен әділ шешетін адам болған секілді. Іс басқарушы бола тұра өзіне артық нәрсе сұрамаған. Бұл соғыстан кейінгі қиын өмірді көрген азаматтарға тән қасиет еді». Қ.Тоқаев «Әке туралы толғаныс», Алматы, 2005 ж., 165 бет.
Қорыта келгенде айтарымыз, мәдениет және қоғам қайраткері, майдангер Хамза Әбілғазиннің өмір жолы – қазіргі жастарымыз бен мемлекеттік қызметкерлерге, жалпы қоғамымызға қажет отан сүйгіштік пен патриотизмді, адалдық пен адамгершілікті ту етіп ұстаған өмір жолы болды. Оның есімі ел тарихында осы қырынан қалады деп есептейміз.
