Жол жүрісін қадағалаудағы оң өзгерістер

Мұндай полиция бөлімшелері 2013 жылы Мемлекет басшысының тапсырмаларын жүзеге асыру мақ­сатында құрылған болатын. Әрине, арада көп жыл өте қойған жоқ. Бірақ, ең басты мәселе, жол-патрульдік полициясын құру нәтижесі бұл істің өзін-өзі ақтайтындығын көрсетті. Ал бұлардың саны бұрынғы бір-бірінің ісін қайталайтын бірқатар қызметтердің басын қосу арқылы арттырылған болатын. Сөйтіп, кезек­шілікке шығатын полиция жасағы да көбейе түсті. Енді жұрт­шылықтың бір байқағаны, олар осы қимыл-әрекеттері арқылы кез келген құқық бұзушылықтарға байланысты түскен дабылдарға орай тез қимылдап, көптеген қылмыстың ізін суытпай ашуға септесін болады екен. Соның нәтижесінде, дер кезінде ашылған қылмыс саны 6,9 пайызға артса, жол қозғалысы ережесін бұзушыларды анықтау 7,7 пайызға өсіп отырған көрінеді.

Әрине, мұндай үлгілі үрдіс біздің ел тәжірибесіне соңғы жылдары ғана еніп отырғаны белгілі. Мұндай озық қызмет түрі өркениетті елдердің бірқатарында баяғыдан бері жүзе­ге асырылып келеді. Сондықтан, олардың көп жылғы жұмысында жеткен жетістіктеріне сай оны үлгі етіп алу көше тәртібін қадағалауда белгілі бір тиімді нәтижелерге нақты қол жеткізуге деген ұмтылыстан туындағаны түсінікті. Мәселен, оған дәлел, өткен жылы қоғамдық орындарда жасалатын қылмыс­тар саны 3,2 пайызға азайса, соның ішінде көшеде орын алатын құқық бұзушылықтар 4,1 пайызға төмендеген. Сол сияқты, қазіргі кезде елімізде көлік саны жыл сайын емес, ай сайын көбейіп отыр. Бәрін айтпағанда, осы соңғы төрт жылда елімізде түрлі көлік түрінің қарасы айтарлықтай артқанына қарамастан, керісінше, жол апаты азая түскені де байқалды. Міне, мұны да көліктердің ортасында жүріп, жүргізушілердің жол ережелерін бұзбауын мұқият қадағалау арқасында жеткен жетістік дейміз. Қоғамға нақты керегі де осы емес пе?

Жоғарыда жол-патрульдік поли­циясы 2013 жылы ғана пайда болды дедік. Ал осы жылға дейін жол-көлік оқиғалары (ЖКО) 65 пайызға өскен екен. Соның ішінде жол апаты салдарынан опат болғандар саны 0,5 пайызға, жарақаттанғандар саны 71 пайызға артып кеткен еді. Жол-патрульдік полициясы қызметі өз міндетін орындауға кіріс­­сімен, яғни 2014 жылдың қоры­тын­дысына көз салсақ, ЖКО 13 пайызға қысқарған. Апат салдарынан қаза болғандар саны 15 пайызға азайса, жарақаттанғандар саны да 13 пайызға төмендеген. Сол сияқ­ты, былтыр жол апатынан қазаға ұшы­рағандар саны 3 245-тен 2 390-ға дейін кеміпті. Демек, жол-көлік оқиғаларының біртіндеп болса да азаюы – күшейтіле түскен бақылау нәтижесі екені анық.

Міне, енді сол 2013 жылдан бері қарайғы біздің еліміздегі жоғарыда айтылған тәжірибе нәтижесін ескере келе, үстіміздегі жылдың қаңтар айынан бастап жол қозғалысын қадағалау түгелдей автопатрульдеу тәсіліне көшті. Оған қоса, тағы бір жаңалық, құқық бұзушылықты автоматты түрде тіркеу жүйесі ен­гізілді. Ал бұған дейін осы жүйе ар­қылы тек жол қозғалысы ережесін бұз­ғандар ғана анықталатын.

Мұндай бақылау мен ізгілен­діру ісінің жақсылығы ұштаса келе, полиция қызметкерлері ала таяқты да ұстамайтын болды. Жүр­гізушілердің жүйкесіне тиетін ала таяқтың орнына басқа тәсілдер­дің қолданылуы да өркениеттілік­тің бір көрінісі екені анық. Осы ар­қы­лы жүргізушілердің де өзара бір-біріне деген сыйластығы, тәртіп­ке, заңға деген құрметі арта түседі деп ойлаймыз. Сол секілді, көлік құралдарын тоқтату патрульдік автокөліктегі арнайы дыбыс және жарық көмегімен де іске асыры­лады. Ал кейбір жағдайларда көлік құралдары қолмен белгі беру кезінде бір мезгілде ысқырық үнімен де тоқ­татылады. Демек, енді жол поли­циясы қол көтергенде оны жаман­дықтың емес, жақсылықтың белгісі деп ұғайық, ағайын!

Александр

ТАСБОЛАТОВ,

«Егемен Қазақстан»