"Өткен жылдардағы жұмыс істемейтін қарыздарды есептен шығару, банк активтерінің сапасын бағалау және AQR нәтижелері бойынша қосымша резервтер құру бойынша белсенді жұмыс арқасында сектор коронавирустық дағдарысқа дайын болды", - деді қауымдастық өкілдері журналистермен кездескен кезде.
Несиелерге келетін болсақ, қаржы операцияларының нашарлауы мен халықтың кірістерінің төмендеуіне байланысты сұраныстың төмендеуі байқалды. Сарапшылардың пікірінше, банктер тәуекелдерді бағалауға және қарыз алушыларға қойылатын талаптарға көп көңіл бөлуге мәжбүр болды.
"Сәуір айында жаңа несиелер берудің жалпы төмендеуі байқалды (-23,2%). Алайда дағдарысқа қарсы бағдарламалар, оның ішінде экономиканың нақты секторын қолдауға арналған үкіметтік бағдарламалардың ұлғаюы, несиелендіруді кеңейтуге бағытталған уақытша пруденциялық шаралар пакетімен қоса, сонымен қатар айтарлықтай резерв болды. Жүйенің өтімділігі (активтердің шамамен 46%) несиелеу ставкаларының айтарлықтай өзгеруіне жол бермейді. Ұлттық банктің мәліметтері бойынша, 2020 жылдың мамыр айында қызмет көрсету секторында айтарлықтай жақсарумен іскерлік белсенділіктің біршама жандануы байқалды.
Қаржы институттары ШОБ-тің айналым қаражатын толтыру үшін ресурстарды белсенді түрде ұсынады (12 маусымдағы жағдай бойынша несиелік өтінімдердің жалпы көлемі 522,5 млрд теңгені құрады)", - деді Қазақстан Қаржыгерлері қауымдастығы.
Сонымен қатар, шетел валютасындағы депозиттер есебінен саланың депозиттік базасы аздап төмендеді (сәуірде -0,5%). Бұл ретте халықтың ұлттық валютадағы мерзімді депозиттерінің көлемі 2% -ға өсті.
Қауымдастық сарапшыларының пайымдауынша, карантин шараларын біртіндеп тоқтату, кең салық базасына салықтық жеңілдіктер беру, азаматтардың кірістерін қолдауға қаражат бөлу жағдайында депозиттік базаның едәуір өзгеру қаупі төмен болып қалады. "Сонымен бірге, біз ірі, неғұрлым сенімді банктерге салымшылардың келуіне мүдделіміз. Сондай-ақ, банк секторындағы жағдай экономиканың қазіргі жағдайын көрсетеді, өйткені бұл сектор оқшауланған түрде жұмыс істей алмайды. Тиісінше, ҚҚҚ сарапшылары күтетін экономиканың жақсаруы бәсекелестіктің артуымен бірге, сапалы қарыз алушылар банк жүйесінің негізгі көрсеткіштеріне оң әсер етуі керек", - деп болжайды сарапшылар.
Сонымен қатар, Қазақстанның ІЖӨ-нің алдағы 1 жылдағы өсуіне қатысты болжамдар біршама жақсарды. Сонымен, ел экономикасы келесі жылы 0,8% өседі деп болжануда, ал бір ай бұрын бұл көрсеткіш 0,6% болған еді.
Бұл жағдайда сарапшылар карантиндік шектеулер алынып тасталғандықтан, Қазақстанның ішкі жалпы өнімі қалыпқа келеді деп үміттеніп отыр.
"Егер ел экономикасындағы ахуал теріс сценарий бойынша дамып жатса (мысалы, егер карантиндік шараларды қайтадан күшейту қажет болса және экономика келесі жылдың соңына дейін қалпына келмесе және көптеген секторларда айтарлықтай нашарлау байқалса), несие портфелі бойынша NP-нің едәуір өседі және жалпы тәуекел деңгейіне әсер ету етеді. Сонымен бірге, қазіргі оптимистік сценарий бойынша (сауда-саттық, қонақ үй бизнесі және тамақ, өндіріс, ауылшаруашылығындағы өсім, телекоммуникациялар, фармацевтика және электр энергетикасы саласындағы дағдарысқа дейінгі деңгейге 80% қалпына келтіру) – негізгі көрсеткіштерде айтарлықтай өзгерістер күтілмейді", - деп атап өтті ҚҚҚ.
Сонымен бірге, сарапшылар кез-келген болжамдар дереу өзектілігін жоғалтуы мүмкін екенін жиналғандардың қаперіне салып өтті. Толыққанды және айқын болжам айтуға коронавирустық пандемияның таралуы және жылдың үшінші тоқсанында оның келесі толқынының пайда болу қаупі, сондай-ақ АҚШ пен Қытай арасындағы сауда соғысы қолбайлау болып отыр.
