Экономика • 27 Шілде, 2020

Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуға басымдық бере басталды

731 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

"Сарапшылар бұл құбылыс мамыр айынан бастап басталғанын байқаған. Ал маусым айы қолма-қол ақшасыз есеп айырысу көлемі жағынан рекордты жаңартты". Бұл туралы Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығының бүгінгі шолуында айтылды, деп хабарлайды Egemen.kz

Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуға басымдық бере басталды

"Дегенмен, біздің ойымызша, қолма-қол ақшасыз төлемдер нарығы қанықтыру нүктесіне жақындап келеді. Тиісінше, әсіресе коронавирустық пандемиямен күрестегі шектеулердің қайтарылуына байланысты елдегі экономикалық белсенділіктің күтілетін құлдырауын ескере отырып, одан әрі серпін байқалмайды", делінген хабарламада.

Көрсеткіш 2,4-тен 2,7 трлн теңгеге дейін өсті (+ 15,4%), ал өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 1,0 трлн теңгеге қарағанда 2,7 есе өскен.

Нарықтағы шешуші ойыншылардың төлем инфрақұрылымының қарқынды дамуы, бұрын әлеуметтік төлемдер арқылы қолма-қол ақшасыз төлемдер жүргізудің мүмкіндігі болмаған жүздеген мың қазақстандықтардың қол жетімділігі, сондай-ақ азаматтардың COVID-19 арқасында қолма-қол ақшаны төлемдерді азайтуға деген ұмтылысы қолма-қол ақшадан қолма-қол жасалмайтын төлемдерге көшуге оң әсерін тигізетіні анық.

Қолма-қол ақшасыз төлемдердің белсенді дамуы еліміздің барлық аймақтарында байқалады. Сонымен қатар, аймақтар бойынша олардың біркелкі енбеуі байқалады. Қолма-қол ақшасыз операциялардың қолма-қол ақшаны алу операцияларына қатынасының ең жоғары көрсеткіші Алматы, Нұр-Сұлтан және Атырау облыстарында байқалады, ал СҚО мен ШҚО көрсеткіштері көшбасшылардан бірнеше есе артта қалып отыр. Айта кету керек, республика бойынша бұл көрсеткіш 184% құрайды, бұл қолма-қол ақшаны алуға қарағанда қолма-қол ақшасыз төлемдердің тұрақты таралуын көрсетеді.

Карточкаларды қолдана отырып қолма-қол ақшасыз төлемдер үшін "орташа чек" 12,177 теңгені құрады (мамырда - 12142), ал банкоматтан алынған орташа сома осы көрсеткіщтен  бес есе артық және 56 355 теңгені құрайды (52 708 - мамырда). Қолма-қол ақшаны алу кезінде азаматтар, әдетте, алдын-ала бірнеше апта бойы ақша резервтерін қалыптастырады. 

Сонымен бірге, маусымда POS-терминалдар арқылы төлемдердің (+ 16.9%) және Интернеттегі төлемдердің (+ 15.2%) бірдей өсуі байқалды. Осыған қарамастан, абсолютті түрде Интернет-төлемдер (2,2 трлн теңге) POS-терминалдар арқылы жасалған төлемдерден (489 млрд теңге) бес есе артық. Естеріңізге сала кетейік, 2019 жылдың маусымында POS-терминалдар арқылы тиісті төлемдерден Интернет төлемдерінің артуы 2,2 есе құрады.


Осылайша, соңғы екі айда қатарынан елдің қолма-қол ақшасыз экономикаға жедел өтуі байқалды, ол барлық тараптар үшін тиімді, ең алдымен қауіпсіздік пен ыңғайлылық, сонымен қатар қаржылық операциялардың шығындарын оңтайландыру, ақша айналымын жеделдету, салықтық басқаруды жетілдіру. және, тиісінше, көлеңкелі экономиканың төмендеуі.