Жұқпалы ауруларды зерттеу орталығының директоры Майкл Остерхолмның айтуынша, вирус ВИЧ сияқты адамзатпен бірге өмір сүреді. Сондай-ақ маман вакцинаның көмегімен адамдар ұзақ мерзімді иммунитетті алатынына сенбейді. Себебі ауруға шалдыққан адамдарда антиденелермен қамтамасыз ету біртіндеп әлсірейді. Вакцинация бірнеше айдан бірнеше жылға дейін созылатын иммунитетті қалыптастырады. Тиімді вакциналарды жасау үшін көбірек зерттеу қажет болады, бірақ қазір адамзаттың бұған уақыты жоқ. Одан бөлек вирус уақыт өткен сайын мутацияланып, бастапқы формасынан өзгеріп отырады.
Доктор Алмас Шарманов кешегі авторлық блогында
коронавирустың екі апта сайын өзгеріп отыратынын айтыпты. Дәрігерлер әзірге дерттің уханьдық және итальялық формасын зерттеуді бастады. Уханьдық түрі Қытайдан – Иранға, сонан соң Италияға тарады. Вирустың бұл формасымен дерттенгендердің басым көпшілігі жазылған. Бірақ оның жан-жағына ауруды жұқтыру қаупі 10 есе жоғары екен. Біз әлеуметтік желі арқылы Алмас Шарманмен хабарласып, оның пікірін білдік.
"Коронавирус – бұл көптеген тікенектер отырғызылған сфералық капсулаға салынған генетикалық материал. Осының арқасында ол тәждің өзіндік түріне ұқсайды. Шпиктер – бұл коронавирустың адам ұлпаларына қосылуына мүмкіндік беретін ақуыз молекулалары. Белгілі болғандай, итальяндық вирус өзінің қытайлыққа қарағанда тұрақты омыртқаларына ие. Осының арқасында ол адам тіндеріне тезірек және тиімді қосыла алады. Бұл оның жоғарылауын анықтайды. Тірі қалу үшін вирустар қозғалады және жұқпалы болады, бірақ аз өледі. Айту керек, мутацияға қабілеттілік вирустардың табиғи эволюциясының көрінісі, олардың өмір сүруге деген құштарлығы", дейді Алмас Шарман.
Алмас Шарманның айтуынша, вирусты жұқтырған адам вирустың екі түрінің тасымалдаушысы болады, олардың бірі жұқпалы, екіншісі өлімге әкеледі. "Вирус өзінен-өзі жойылады. Бірақ қашан жойылатынын ешкім білмейді. Білетініміз ол адамсыз өмір сүре алмайды. Сол себепті вирусқа адамға өлім әкелгенен гөрі жұқпалы болған тиімді. Сол кезде ол өз бетінше өмір сүріп, жан-жағына тарала береді", дейді Алмас Шарман.
Ғалымдар осыдан 100 жыл бұрын адамзат өміріне үлкен қауіп төндірген тымау пандемиясы да осылай басталғанан осыған дейін де талай рет ескерткен болатын. Бұл планетадағы миллиондаған адамды құртып жіберген аса қауіпті вирустан басталды. Содан кейін бұл вирус біраз уақытқа жоғалып кетті, содан кейін күтпеген жерден шошқалардың ағзасында қайта жанданды, содан кейін қайтадан адамдарға берілді. Алайда, осы уақытқа дейін ол өзінің агрессивтілігін едәуір жоғалтты және жыл сайын әдеттегі маусымдық тұмауға айналды. Бұл қазіргі коронавируспен де болады деп үміттенемін. Алайда, бұл жолы бәрі өзімізге байланысты болады, біздің әрқайсысымыз өз өмірімізге жауаптымыз", дейді Алмас Шарман.
Алмас Шарман «Денсаулықтың сегіз құпиясы: қазіргі заманғы көшпенділердің конфессиялары» кітабында геномға енген кейбір вирустар мыңдаған жылдар бойы адамдармен бейбіт қатар өмір сүріп жатқанын жазған болатын. Доктордың айтуынша, біздің геномның шамамен 10 пайызы ежелгі вирустардың қалдықтарынан тұрады. Олар бір кездері ата-бабаларымыздың генетикалық құрылымымен біріктірілген және осылайша бүгінгі күнге дейін генетикалық жолмен ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келді.
"Адамзат қазіргі коронавируспен бейбіт қатар өмір сүре ала ма?" деген сауал әзірге зерттеліп жатыр. Эпидемияның тез таралуы тек вирустың көбеюіне, жұқпалы бола түсуіне байланысты деп ойлау қате болар еді. Басты себеп – біздің мінез-құлқымызда, сана-сезімімізде. Біздің өзімізді –өзіміз тануымыз нақты жағдайларға, уақытқа, кеңістікке және болып жатқан оқиғалардың масштабына байланысты. Кейде ұтымды ойлау қабілетімізді жоғалтады, және бұл қорқыныш сезімін ұқыпсыздықпен, байсалды оймен, қажеттіліктерді қанағаттандырумен ұштасады", дейді Алмас Шарман.
Қазір бізге тәуелсіз екі әлем арасында күрес жүріп жатыр. Бірі өмір сүру үшін жанталасып жатса, екіншісі адамзатты жоюға асық. вирус мөлшерін планета масштабындағы адам мен ғалам шкаласындағы планетамен салыстыруға болады.
Сондай-ақ Алмас Шарман: "Осыдан сәл ғана уақыт бұрын адамда планетаны бағындырдық деген пыйғыл оның деградациясына әкелді. Біздің ғаламшарымыз адамның ессіз әрекеттері салдарынан тұншығып жатыр. Біздің өмір сүруге деген инстинктіміз пайда табуға деген шексіз сүйіспеншілікке жақын, ал догматикалық дүниетаным айналамыздағы әлемге қатысты орынсыз өрескелдікпен үйлеседі. Вирустар сияқты, бізге хост - сау планета қажет, онсыз біз өмір сүре алмаймыз. Белгілі болғандай, вирустар барлық жағдайға бейімделгіш болып шықты. Олар өмір сүру үшін олар өзгереді, өзгереді, бейімделеді, ал көбіміз сенімдері мен күнделікті әдеттерін өзгертуден бас тартып жатамыз. Вирус адамның бойындағы осалдықты өз мүддесіне пайдаланып жатыр", дейді ол.
Джонс Хопкинс университетінің мәліметі бойынша әлемде SARS-CoV-2-ді 16 миллионнан астам адам жұқтырған, ал қайтыс болғандар туралы деректер сағат сайын жаңарып отыр. Сонымен қатар, АҚШ-та коронавирус жұқтырған адамдардың саны төрт миллионнан асты. Жалпы, Ресейде COVID-19 оқиғасының 789 мыңнан астам оқиғасы тіркелген.
