Коллажды жасаған Қонысбай ШЕЖІМБАЙ, «EQ»
«Егеменнің» өңірдегі тілші қосынына мұңын шаға келген аңшылардың пікірінше, олар қоғамның да, өздері төлеген жарнаның да қайырын көрер емес. Өйткені аңшыларды алаңдататын мәселе жетерлік. Бір деректі айтар болсақ, Каспий теңізінің жағалауынан аңшылар үшін төрт учаске бөлінген. Соның бірде-біреуінде аңшыларға қолайлы жағдай жасалмай отыр.
– Аңшылар құстардың ұшып келетін мезгілінде осы учаскелерге барады. Ал біздің қоғам сол учаскелерге вагондар қойып, батпақты, ойлы-қырлы жермен жүруге қолайлы квадроцикл, қажет кезде байланысқа шыға алатындай рация секілді құралдармен қамтуы тиіс. Құстың қай бағытта болатынынан хабардар ететін мамандар болуы керек. Алайда мұның бірін де көрмедік. Тіпті көлік қоятын арнайы орын да жасақталмаған. Әсіресе, күзде нөсер жауын, қатты жел болғанда, ықтасын болар ештеңе таппаймыз. Аңшылардың бірінің көлігі бұзылса, енді бірі ауырып қалса, көмек берер тірі жан табылмайды, – дейді байырғы аңшының бірі Сабыртай Шомиров.
Бұл облыс аумағындағы барлық учаскеге тән болып отыр. Осындай себептен болар, аңшылардың бір тобы алыстағы Қостанай, Ақмола облыстарына сабылады екен. Әрине өңірлер арасы шалғай демесең, қазақ жерінің әр қиырынан да аң-құс аулауға болады. «Бірақ, сол өңірлерде аң аулауға да, демалуға да қолайлы жағдай жасалған. Аң-құсқа шығу үшін арнайы техника бөледі. Қорықшыны қосып береді. Тұрғын жайдың мәселесі де шешілген. Ал бізде неге бұлай емес?», дейді атыраулық аңшылар.
Атырауда мұндай аңшылық базасы жоқ деуге болмайды. Аңшылардың айтуына қарағанда, Қиғаш өзенінің Құрманғазы ауданындағы жағалауында осындай база ашылыпты. Алайда оған жергілікті аңшылардың бас сұғуына мүмкіндік жоқ. Бірақ шетелдіктерге сол базаның аумағынан аң-құс аулауға рұқсат етіледі. Әрине мұндай базаға шетелдік болсын, өзге болсын, аңшылар тегін жіберілмейтіні анық. Басқасын айтпағанда, соңғы екі жылда аталған база аумағындағы аңшылықтан 20 млн теңгеден астам қаржы түсіпті. Тіпті өткен жылы шетел валютасымен түскен табыс та кірістеліпті. Оның көлемі – 52 643 еуро.
Тағы бір мәселе қоғамның жарғысына байланысты өрбіп отыр. Қоғам мүшелері «жарғымен таныспадық, тіпті көрмедік» дейді. Жарғыда қоғам жұмысын жақсартуға қатысты мәселелер қамтылған ба, жоқ па? Мұны да білмейді. «Себебі, жарғыны қоғамның 26 мүшесінен құралған кеңес бекіткен. Ал бұл заңға қайшы. Қоғамды құрған оның мүшелері емес пе? Ендеше, біз неге жарғымен таныса алмаймыз?», деп мұң шағады аңшылар.
Ал Дауылбай Қанатбаев Исатай ауданында 2011 жылдан бері аға қорықшы болып жұмыс істеген. Алайда 2018 жылдың қаңтарында оның орнына басқа адам тағайындалыпты. Ол содан бері нендей себеппен атқаратын міндетінен босатылғанын біле алмай жүр.
– Сол жылы қаңтарда мені қоғамның басқарма төрағасы Асылтек Испусинов Атырауға шақырып алды. «Мөр мен журналды тапсыр. Біз сені резервке ауыстырдық. Енді сенің орныңа басқа адам жұмыс істейді дегенді айтты. Жұмыстан босап қалудың жүйкеге тиер әсері бар ғой. Қандай қателік жібергенімді ойлап, уайымға баттым. Бір айдан соң жүрегіме ота жасалды, –дейді Дауылбай Қанатбаев.
Атырау өңіріндегі аңшыларды алаңдатқан түйінді мәселелердің бір парасы осындай. Олар жоғарыда айтылған жайттардың түйіні тарқатылғанын қалайды. Қоғамның есепшотына түскен кірістің қалай, қайда жұмсалғанын білгісі келеді. Осы мақсатпен қоғамның басқарма төрағасы Асылтек Испусиновтың атына әлденеше рет өтініш жазыпты. Бірақ, басқарма төрағасынан бірде-бір рет жауап алмағанына қамығады.
Мұны қоғамның 26 мүшесі кіретін кеңестің отырысынан да аңғардық. Басқарманың әрі оның жанындағы кеңестің қос тізгінін уысында ұстап келген төраға аңшылар көтерген мәселеге орай дәлелді жауабын бере алмады. Сол себептен, кеңес мүшелері басқарма төрағасын ауыстыру туралы мәселені қозғады. Дәл осы себептен бе, әлде басқалай жайт түрткі болды ма, әйтеуір, басқарма төрағасы А.Испусинов өз еркімен орнын босатуға уәде берді. Оның орнына уақытша төраға сайланды.
Енді бұл қоғамның жұмысы қалай өрбиді? Аңшылардың алаңдаушылығын тудырған толғауы тоқсан түйін тарқатыла ма? Мұны әрине, алдағы уақыт көрсететін шығар. Десек те, аңшылар қоғамның ортақ қазанына теңгемен де, шетел валютасымен де түскен кірістің қайда, қалай жұмсалғанын анықтауға бекініп отыр. Ал оны кім анықтап береді? Кеңес мүшелері ме, әлде тәуелсіз аудит пе?
Атырау облысы
