Қазақстанда бұрынғы Семей ядролық сынақ полигонының аумағын қауіпсіз жағдайға келтіру бойынша жүйелі жұмысты қамтамасыз ететін заң жобасы әзірленуде. Заң жобасы ҚР Энергетика вице-министрі, қоғам қайраткерлері мен бұқаралық ақпарат құралдарының қатысуымен өткен онлайн режиміндегі қоғамдық тыңдау барысында талқыланды, деп хабарлайды Egemen.kz.

Тыңдалым барысында Қазақстан Республикасы Энергетика вице-министрі Қайрат Рахимов Семей ядролық қауіпсіздік аймағы туралы жаңа заң жобасы әзірленгенін айтты. Заң жобасында бұрынғы полигон аумағын қауіпсіз жағдайға келтіру ескерілген.
- Өздеріңіз білетіндей, 29 жыл бұрын Қазақстан халқының қалауымен Семей ядролық полигоны жабылды,-деді вице-министр Қайрат Рахимов,- Семей полигоны әлемдегі ең ірі ядролық сынақ алаңының бірі болды. 40 жылдан астам уақыт ішінде 456 ядролық және термоядролық жарылыстар жасалды. Ел басшылығы мен қоғам қайраткерлерінің орасан күш-жігерінің арқасында полигон жабылды. 1991 жылы 29 тамызда Қазақ КСР Президентінің Жарлығы шықты. Еліміздің күш-жігері халықаралық деңгейде бағаланып, мойындалды. Қырық жыл бойы жүрген ядролық сынақтар ландшафттың бұзылуына, халқымыздың денсаулығы мен өмірінің орны толмас жапа шегуіне әкелді. Бұрынғы Семей ядролық сынақ полигоны аумағын қауіпсіз жағдайға келтіру және оның инфрақұрылымын дамыту жоспары жасалған. Жоспардың орындалуы Қауіпсіздік Кеңесі мен Үкіметтің ерекше бақылауында. Жоспарды іске асырудың негізгі бағыттарының бірі - бұрынғы полигон аумағында заңнамалық базаны дамыту. Осыған байланысты Семей ядролық қауіпсіздік аймағы туралы жаңа заң жобасы әзірленді.
Атом энергиясы және өнеркәсіп департаменті директорының орынбасары Рыскен Мұхаметжарова заң жобасы экономикалық қауіпсіздікке кері әсерін тигізбейтіндігін айтты.
- Заң жобалары ғылыми-құқықтық және ғылыми-экономикалық сараптаманың қорытындысын алды. Заң жобаларының нормалары елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына, бәсекеге қабілеттілік пен экономикалық қауіпсіздік параметрлеріне кері әсерін тигізбейді. Сонымен қатар, заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Семей ядролық қауіпсіздік аймағын тиімді басқару үшін арнайы аймақтың қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғаны қамтамасыз ету қарастырылған, - деп атап өтті Рыскен Мұхаметжарова.
Оның айтуынша, заңды тұлғаның міндеттеріне мыналар жатады: Ядролық және радиациялық қауіпсіздік, ядролық қаруды таратпау режимін қамтамасыз ету,ядролық сынақтардың салдарын жою,аумақты қауіпсіз деңгейге дейін қалпына келтіру, радиоактивті қалдықтарды есепке алу және т.б.
Ұлттық ядролық орталықтың директоры Эрлан Батырбеков заң жобасы Семей ядролық сынақ полигонының жаңа тарихындағы өте маңызды кезең болатындығын атап өтті.
- Заң жобасының негізгі міндеті - бұрынғы полигон аумағын толығымен зерттеу барысында кездескен мәселелерді шешу. Біз шеше алмаған мәселелер заң жобасы барысында қалыптасады және жұмыс жалғасады. Бұның аймақ тұрғындарына тигізетін пайдасы айқын: заңда бұрынғы полигонның жерлерін пайдалану ережелері жазылған, осы аудандардағы жағдай мен қызметті анықтайтын аймақ операторы жұмыс істейтін болады. Заң бойынша біраз мәселелер, соның ішінде бүгінгі күні полигон аумағындағы қандай да бір қызметпен айналысатын адамдарға қатысты нақты ережелер жоқтығына байланысты дүниелер да шешіледі,- деп атап өтті Эрлан Батырбеков.
Заң аясында Семей полигонындағы баруға тыйым салынатын ең ластанған аймақтар анықталады. Олар күшейтілген бақылау мен қорғауда болады. Семей ядролық қауіпсіздік аймағы аумағынан тыс болатын аумақтар заңды түрде экономикалық салаға шаруашылық үшін берілуі мүмкін.
Қазіргі кезде бұрынғы Семей сынақ полигонының барлық жерлері арнайы қор аумағында тұр. Келесі жылдың аяғында радиоактивті қалдықтармен ең көп ластанған бөліктер анықталады. Жердің қалған бөлігін Жер кодексіне сәйкес иелікке беруге болады. Бірақ, бұл үшін бірқатар сараптамалар мен қорытындылар жүргізіледі.
- Полигон аумағының үлкендігі соншалық, біртұтас еуропалық мемлекеттің жалпы жер көлеміне тең. Бүгінгі күні, біздің бағалауларымыз бойынша, жаңа аймаққа тек ядролық жарылыстар болған аудандар, ҚР ҰЯО-ның барлық стратегиялық нысандары және ең қуатты жарылыстардың орны енеді. Барлық басқа аймақтар таза және оларды ауылшаруашылығы немесе өнеркәсіп үшін пайдалануға болады. Қажет болса, оларды жеке саудагерлерге беруге болады, - деп баса айтты Ерлан Батырбеков.
Радиоактивті қалдықтарды сақтау ерекше мәселе болып табылады. Шетелден мұндай қалдықтар әкелуге болмайды. Себебі бұл заңға қайшы. Ал Семейдегі полигоны қалдықтарын жинау бойынша іс-шаралар жалғасады, оларды сақтау ҚР ҰЯО мен МАГАТЭ бақылауымен жүзеге асырылады. Ядролық және ядролық емес қалдықтар «Балапан» учаскесі деп аталатын жерде сақталады.
ҚР Ұлттық Ядролық Орталық директоры Эрлан Батырбековтың айтуынша, өндірістік қалдықтар полигоны халыққа қауіп төндірмейді. Ол орналасқан «Площадка 300» немесе «Балапан учаскесі» - бұл ядролық жарылыстардың барлығы жер бетінде емес, ұңғымаларда, яғни жер астында жасалған аумақ. Демек, бұл жер ешқашан кез-келген мақсатта пайдаланыла алмайды. Сондықтан қазір «Казцинкке» тиесілі бұл аумаққа радиоактивті қалдықтар тасымалданады. Мұндай қалдықтарды сақтаудың ерекше шарттары бар, олар толық сақталған және ешбір қауіп төндірмейді.
Ауыл шаруашылығын дамытуда арнайы гранттар бөлінеді
Білім • Бүгін, 12:57
Қыс басталғалы қар құрсауынан 1242 адам құтқарылды
Қазақстан • Бүгін, 12:57
БҰҰ-ның Нигериядағы базасына шабуыл жасалды
Әлем • Бүгін, 12:55
Әлем елдеріндегі коронавирусқа қатысты ахуалға шолу
Әлем • Бүгін, 12:48
АӨК мемлекеттік қолдау тұрақты әрі оңтайлы болады - Сапархан Омаров
Экономика • Бүгін, 12:47
Атырауда «30 игі іс» қайырымдылық марафоны басталды
Аймақтар • Бүгін, 12:38
Шымкентте көктемгі әскерге шақыру басталды
Аймақтар • Бүгін, 12:21
Алексей Цой медицина саласында мәселе көптігін мойындады
Медицина • Бүгін, 12:14
Шымкенттік дәрігер 3 мыңға жуық ананы босандырған
Аймақтар • Бүгін, 12:05
ҚазҰУ белгілі ғалым Әлия Оспанованың 70 жылдығын онлайн режимде атап өтті
Руханият • Бүгін, 12:02
Жалған нөмір таққандар ісі сотқа жолданды
Аймақтар • Бүгін, 11:49
Алексей Цой ауылдағы дәрігерлер тапшылығын қалай шешуге болатынын айтты
Медицина • Бүгін, 11:44
2 наурызға арналған валюта бағамы
Қаржы • Бүгін, 11:43
Бокстан ұлттық құрама Испанияда халықаралық турнирге қатысады
Спорт • Бүгін, 11:43
«Алғыс айту күнінде» ардагерлер тыс қалған жоқ
Аймақтар • Бүгін, 11:35
Әскердің қауіп-қатерге даярлығы қалай?
Қазақстан • Бүгін, 11:24
Шетелден келген 5 жолаушыдан коронавирус табылды
Қоғам • Бүгін, 11:15
Азық-түлік бағасын реттемеген әкім орынбасарлары жауапқа тартылады
Қоғам • Бүгін, 11:13
Қызылжарда Х қысқы Қазақстан оқушылар гимназиадасының ашылу рәсімі өтті
Спорт • Бүгін, 11:10
Нұрлан Нығматулин: Квазимемлекеттік сектордың қолжетімділігін қамтамасыз ету қажет
Парламент • Бүгін, 10:54
Пара алған ҚТЖ филиалының басшысы ұсталды
Аймақтар • Бүгін, 10:47
Шығыс Қазақстанда жолда қалып қойған 194 адам эвакуацияланды
Аймақтар • Бүгін, 10:46
Қазақстанда қандай әлеуметтік желілер жиі қолданылады
Қоғам • Бүгін, 10:46
Қазақстан 2020 жылғы экономикалық еркіндік рейтингінде 39-орынды иеленді
Экономика • Бүгін, 10:45
Үкімет медициналық-санитариялық алғашқы көмекті дамыту шараларын қарады
Үкімет • Бүгін, 10:34
Қырғызстан президенті мемлекеттік сапармен Қазақстанға келді
Саясат • Бүгін, 10:24
Ассамблея өкілдері алғыс айту күнімен құттықтады
Аймақтар • Бүгін, 10:21
Өсімдіктер әлемі туралы Заң қабылданады
Қазақстан • Бүгін, 10:13
5 жылда ауыл тұрғындарына шағын несие беріледі
Қоғам • Бүгін, 10:07
Қазақстандағы ең танымал әлеуметтік желі қайсы?
Қазақстан • Бүгін, 10:06
Дариға Назарбаева Тараздағы инклюзияны қолдау кабинеттерінің жұмысымен танысты
Аймақтар • Бүгін, 10:05
Forte Challenger 125 турнирі қазақстандықтар үшін сәтсіз басталды
Спорт • Бүгін, 10:02
Анасы ұрып-соққан 3 жасар қыздың өліміне қатысты іс қайта қаралады
Аймақтар • Бүгін, 09:54
Асқар Мамин: Әкімдер азық-түлік бағасын бақылауды күшейту қажет
Үкімет • Бүгін, 09:45
Елордалық оқушылар 2 наурыздан бастап қалай оқиды
Аймақтар • Бүгін, 09:38
Алматыда КВИ-мен күрескен дәрігерлерге ескерткіш ашылады
Аймақтар • Бүгін, 09:32
Пневмониядан 3 адам қайтыс болды
Коронавирус • Бүгін, 09:25
Ержан Бабақұмаров Алматы қаласының Қазақстан халқы Ассамблеясы Кеңесінің отырысын өткізді
Аймақтар • Бүгін, 09:24
Еуропалық одақ енді қай тілде сөйлейді?
Әлем • Бүгін, 09:08
Аймақтар • Бүгін, 09:02
Қазақстанда 893 науқас коронавирустан ем алды
Коронавирус • Бүгін, 09:02
Ясауидің шежіресі мен мөрі табылды
Руханият • Бүгін, 09:01
Елімізде бір тәулікте қанша адам вирус жұқтырды
Коронавирус • Бүгін, 09:00
Спорт • Бүгін, 08:59
Спорт • Бүгін, 08:58
Қай елдерге әуе рейсі көбейеді?
Қоғам • Бүгін, 08:57
Өкпе дертінен өлім-жітім азайды
Қоғам • Бүгін, 08:56
Аймақтар • Бүгін, 08:55
Қоғам • Бүгін, 08:52
Жас отбасыларға – баспана сертификаты
Аймақтар • Бүгін, 08:51
Театр • Бүгін, 08:50
Қоғам • Бүгін, 08:48
Қатерлі ісік және қантты сусындар
Қоғам • Бүгін, 08:46
Үнемді өндіріске – үлкен қадам
Экономика • Бүгін, 08:44
Қоршаған орта қамы қоғамға ортақ
Экология • Бүгін, 08:42
Көзбояушылықпен айналысатын компания
Экология • Бүгін, 08:42
«Сарыарқа самалының» алғашқы редакторы белгілі ғалым Бейсенбай Кенжебаев болған еді
Руханият • Бүгін, 08:40
Әдебиет • Бүгін, 08:39
Беларусьпен байланыстың бір белесі
Әлем • Бүгін, 08:37
Перзент сүймей адамның мейірі қанбас
Қоғам • Бүгін, 08:32
Қайырымды да батыл жандар құрмет төрінде
Қоғам • Бүгін, 08:31
«Сары аймақ» шектеулері өзгертілді
Аймақтар • Бүгін, 08:29
Қоғам • Бүгін, 08:28
Қоғам • Бүгін, 08:27
МӘМС: жиі қойылатын жеті сауал
Қоғам • Бүгін, 08:24
Академиктің мерейтойын атап өтті
Қоғам • Бүгін, 08:22
Ауыл оқушыларына арналған олимпиада
Білім • Бүгін, 08:20
Білім • Бүгін, 08:19
Ұқсас жаңалықтар