Бүгінгі таңда біз digital трансформация туралы көбірек естиміз (немесе цифрлық трансформация), бірақ оның не екенін және қалай пайдалану керектігін адамдардың көпшілігі біле бермейді. Анықтауға тырысатын болсақ, Digital трансформация – бұл сатып алуларды автоматтандырудан бастап маркетинг пен сатуға дейінгі кәсіпорын функцияларының бүкіл жиынтығына әсер ететін кең ауқымды трансформация. Бұл цифрлы технологияларға негізделген және тұтынушылардың сұранысының өзгеруі, технологияның дамуы және бәсекелестіктің күшеюі секілді үш негізгі драйверлердің әсерінен жүреді. Кәсіпорынның жұмыс моделінің де, инфрақұрылымының да өзгеруіне тікелей әсер етеді. Бүгінгі күні сандық технологиялардың ықпалына түспейтін бірде-бір компания қалған жоқ. Транзакциялардың көп бөлігі онлайн режімде жүзеге асырылады: несие алуға өтініш беру, интернет-дүкеннен тауар сатып алу, заңгерден кеңес алу немесе есепшоттағы деректерді қарау. 2020 жылғы Covid-19-ға қарсы төтенше жағдай кезеңі бұл арнаға серпін бергендей болды.
Digital трансформация туралы енді айтыла бастағанымен, ол біздің айналамызда көп уақыттан бері іске асуда. Трансформацияның мысалдарына келер болсақ: Газет орнын әлеуметтік желі, қағаз кітаптар орнын eBooks, дәстүрлі дүкен орнын онлайн дүкен, такси диспетчері орнын Uber, кассадағы ұзақ кезек орнын онлайн билеттер басқанын айтамыз. 10 жыл бұрын барлығы өз кампаниялары үшін веб сайттар қалап, оларды белсенді түрде дамытып отырды. Содан кейін сайттар кезеңінен барлығы жарнамалық кампанияларға көшті – жарқын лого мен шығармашылық. Қазір барлығы Интернет-технологияларды қолдана отырып, бизнесті жаңартқысы, жаңа қызмет түрлерін ұсынғысы келеді.
Digital трансформацияның қандай нысандары бар екенін қарастырайық. Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдарына сүйенер болсақ, Digital трансформация үш нысанға бөлініп қарастырылады.
Адамдар: тұтынушылар бірлесіп жұмыс істеу немесе мақсаттар мен міндеттерге жету үшін технологияларды көбірек қолдана бастады. Мысалы, өнім жасап шығару, краудфандинг арқылы жобаларға қаражат жинау, әлеуметтік желілерді, блогтарды, форумдарды және басқаларын пайдалана отырып ерікті түрде өздеріне керек мамандарды табу.
Процестер: басқару моделінің тиімділігін сапалы арттыра алатын жаңа технологиялық құралдарға көшу жүруде. Бұған бұлтты қойманы және қосымшаларды пайдалану, жасанды интеллект енгізу және басқалары жатады.
Өнімдер – сәтті digital трансформацияның нәтижесі болып табылатын жаңа өнімдер пайда болуда. Мысалы, кеңейтілген виртуалды шындық, 3D-принтерлер, ашық коды бар өнімдер және т.б.
Бизнес-процессі дәстүрлі қалпынан өзгермейді. Адамдар әлі де қонақүйлерде тұрады, киім сатып алады, тек тәсілдері өзгерді: онлайн брондау, онлайн тапсырыс беру.
Digital трансформация нарық үшін қажеттілік пе, тренд пе? – деген сұраққа Softline компаниясының дамыту бойынша директоры «Барлық жаңа технологиялар: бұлтты және мобильді технологиялар, үлкен мәліметтер, заттар интернеті, ынтымақтастық технологиялары, әлеуметтік желілер, чаттар, жасанды интеллект, тозуға болатын құрылғылар, дрондар 3D басып шығару, өздігінен басқарылатын машиналар қажеттілік үшін туған технология түрлері. Егер мысал ретінде алсақ – қазір орман өрттерін қалай бақылап отырғанымызды көрейік. Тіпті мұның бірнеше жолы бар: камералар мен түтін детекторлары, берілген аумақты айналып ұшатын дрондар немесе 3D басып шығару: енді зауытта плиталар немесе кірпіштер шығуын күтудің қажеті жоқ, жай өнеркәсіптік 3D принтерін пайдаланып, ғимаратты басып шығарады. Мұндай эксперименттер қазірдің өзінде жүргізілуде. Дегенмен технология әлі де өсуі керек – әзірге оның көмегімен тек шағын ғимараттар салуға болады», деді.
Алдағы 5 жылдағы сандық трансформация бизнесті жүргізудің тиімді компоненті болуға уәде береді. Ол трансформация сәтті өтуі үшін digital трансформацияның келесі ережелерін сақтау керек:
1. Тез бейімделу
Біз сенімді бола алатын бір жайт – технологияның одан әрі өзгеруі мен өсуі. Сондықтан егер жетістікке жеткіңіз келсе, сізге нарықтың қажеттіліктеріне тез бейімделіп, digital технологияларды өз компанияңыздың болашағы үшін белсенді қолдануыңыз қажет. Digital трансформация – бұл брендтің технологиясы мен корпоративті мәдениетінің симбиозы екенін ұмытпаңыз.
2. Тұтынушы бірінші орында
Тұтынушының тәжірибесі кез-келген digital трансформацияның мақсаты болып табылады. Бүгінгі күннің тұтынушылары өте талапшыл және олар өздерінің қажеттіліктері мен идеалдарына сәйкес келмейтін брендтермен жұмыс істеуді тоқтатады.
Бүгінгі таңда клиенттер үшін сіздің брендіңізбен олар үшін ыңғайлы кез келген уақытта қарым-қатынас жасау мүмкіндігі өте маңызды және бұл өзара әрекеттесу процесі пайдаланушылар үшін жағымды болуы керек. Аналитика көмегімен сіз өзіңіздің клиенттеріңіздің кім екенін, немен айналысатынын, қандай дүниелерге мән беретінін анықтай аласыз және олардың сіздің брендпен өзара әрекеттесуін оңтайландырасыз.
3. Инновациялық әрекеттер
Сіз бәсекеге қабілетті болғыңыз келе ме? Бұл сіз қолдануды жоспарлап отырған барлық жаңа технологиялар мүмкіндігінше тезірек зерттеліп, енгізілуі керек дегенді білдіреді. Сіздің компания идеядан іске асыруға неғұрлым тез жүрсе, сіз өзіңіз үшін нарықты реттеу үшін соғұрлым көп мүмкіндік аласыз. Бірнеше жыл бұрын банктер әртүрлі жағдайларда клиенттерге көмектесетін кеңес берушілермен толы болған еді. Қазір банктер «виртуалды көмекшілерді» белсенді түрде енгізуде – клиенттердің сұрақтарына жауап беретін боттар. Бұл байланыс орталығы қызметкерлерінің санын мың консультанттан жүзге дейін қысқартады. Осындай қызметтерді құру үлкен құрылымдар үшін өте үлкен әлеуетті көтереді және қызметкерлердің жалақысынан қаржы үнемдейді. Мұндай инвестициялар қаржылық жағынан да, уақыт шығындары жағынан да өзін ақтайды.
Digital трансформация формулалық өнім немесе бәріне бірдей ережелер жиынтығы емес. Бұл брендтің жеке ерекшеліктерін ескере отырып құрылған бизнеске жаңа көзқарас. Нарықтағы бәсекеге қабілеттілік компаниялардың қаншалықты икемді және өзгеруге дайын екендігіне байланысты.
Digital трансформация қоғамның барлық саласының алдында тұрған қажеттілік. Сол себепті, алдағы уақытта кез келген компания кәсіпті автоматтандыруға,нарықта жаңа деңгейге және жетекші орынға шығуға көмектесетін digital жобаларды іске асыруға ұмтылуы тиіс.