Тараз қаласынан Қордай ауданына барған «Діни мәселелер» тобының мүшелері әуелі аудан әкімдігінде жергілікті атқарушы және құқық қорғау органдарының, сондай-ақ діни бірлестіктердің өкілдерімен кездесті. Облыстық дін істері басқармасының басшысы Жангелді Омаров бастаған топ құрамында аталған басқарманың қызметкерлері, имамдар мен теолог мамандар болды. Жиынға аудан әкімі Рүстем Дәулет төрағалық етіп, қатысушыларды жобаның мақсатымен таныстырды. Дін саласындағы өзекті мәселелерді шешу мақсатында пікір алмасты. Бұдан кейін топ мүшелері бірнеше ауылдық округте болып, жергілікті халықтың тыныс-тіршілігімен танысты. Олар бес топқа бөлініп, аудандағы діни ахуалды зерделеу жұмыстарымен қатар, дәстүрлі емес діни бағыттағы азаматтармен де кездесті. Кейбір мәселелер бойынша тұрғындарды жеке қабылдады.
Үш күн бойы Қордай ауданында болған «Діни мәселелер» тобының мүшелері аудан әкімдігінде жиын өткізді. Кездесуде басқарма басшысы Жангелді Омаров осы уақыт аралығында 16 іс-шара ұйымдастырылып, оған 300-ден астам тұрғынның қамтылғанын жеткізді. Топ жетекшісінің айтуынша, жергілікті жұртшылықпен кездесу барысында дін саласымен қатар, әлеумет, медицина және білім беру саласы бойынша да бірқатар мәселе оң шешімін тапқан. Деструктивті діни көзқарастағы азаматтармен де сұхбат жүргізіліп, оңалту жұмыстары атқарылған. Сондай-ақ, ол азаматтарға дін саласындағы жаңалықтармен қатар, құқықтық, жауапкершілік мәселелерінің де түсіндірілгенін айтты. Ең бастысы – «Қордай» Құран қариларын дайындау орталығына қатысты барлық мәселелер шешілген. Ал жиынға қатысқан жергілікті құқық қорғау органдарының басшылары қоғамдық тәртіп пен ұлттық қауіпсіздікке қатысты бірқатар мәселе көтеріп, нақты ұсыныстарын алға тартты.
Өңірде бастау алған «Бейбітшілік пен келісім» жобасын кең көлемде насихаттау және оны жүзеге асыру мақсатында облыстық ішкі саясат басқармасының басшысы Дауыл Бейсенқұлов бастаған ақпараттық-түсіндіру тобы Шу ауданында болды. Топ мүшелері әуелі аудан активімен жиын өткізіп, жобаның маңыздылығына тоқталды. «Облыс басшысының тапсырмасына сәйкес, жоба аясында «Ақпараттық-түсіндіру», «Әлеуметтік-тұрмыстық мәселелерді шешу», «Ауылда бизнесті дамыту», «Діни мәселелер» және «Құқық қорғау саласы» сынды бес жұмыс тобы құрылды. Алдағы уақытта аталған топтардың мүшелері Шу, Меркі, Байзақ, Жамбыл аудандарында ұлтаралық қақтығыстардың алдын алу мен шешуге, жергілікті халықтың діни және құқықтық сауаттылығын арттыруға, ауылдықтардың кәсіп бастауына бағытталған түрлі шара өткізіп, шалғай ауылдардағы шешімін күткен мәселелерді анықтайтын болады», деді Дауыл Бейсенқұлов. Бұдан кейін топ мүшелері Қорағаты ауылдық округіндегі Мойынқұм орта мектебінде тұрғындармен кездесті. Кездесу барысында көпшілікке облыстық тілдерді дамыту басқармасының бөлім басшысы Медет Атен «QazOnline» мобильдік қосымшасын таныстырды. Қазақ тілін үйренуге арналған мобильдік қосымша облыстық тілдерді дамыту басқармасының тапсырысы бойынша құрастырылған. Қосымша 16 сабақтан тұрады. Мұнда жаңа сөздер, оқылым, грамматика, жазылым, тыңдалым және өзін-өзі тексеру бөлімдері мен оларды бекітуге арналған тапсырмалар бар. Аталған қосымшаны кез келген ауыл тұрғыны Play Market және App Store қосымшалары арқылы ұялы телефонына жүктей алады. Ауыл тұрғындары да бұл қосымшаға қызығушылық танытты. Сонымен қатар облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Еркінбек Солтыбаев пен облыстық жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы Серікбол Берікқожа жергілікті жастармен кездесті.
Жиында Шу аудандық жастар ресурстық орталығының Д.Қонаев ауылы бойынша инспекторы Нұрдәулет Бауыржан көпұлтты елді мекенде спорт кешені мен мәдениет үйінің жоқтығын айтса, Қорағаты ауылдық округінің жастар ісі жөніндегі инспекторы Мадина Аман ауылдағы мектептің тозығы жеткендігі және ұялы байланыстың нашарлығы туралы мәселе көтерді. Бұдан бөлек те тұрғындар бірқатар мәселелерді жеткізді. Сондай-ақ «Бірлігіміз жарасқан!» тақырыбында көшпелі көрме ұйымдастырылды. Өз кезегінде облыстық ішкі саясат басқармасының басшысы Дауыл Бейсенқұлов, облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орынбасары Маржан Қожаева, «Қоғамдық келісім» мекемесінің басшысы Ранохан Убайдуллаева аудандағы этномәдени бірлестіктердің төрағаларымен кездесті. Кездесуде мемлекеттік және азаматтық институттардың өзара қарым-қатынасын белсенді жүргізу туралы сөз болып, ауылды жерлердегі ұлтаралық татулық мәселесі сөз болды.
Шу ауданындағы үгіт-насихат барысында М.Мақатаев атындағы тірек орта мектебінде «Қазақстан Республикасының этномәдени саясатының жалпы тәсілдері мен негізгі принциптері» атты семинар-тренинг өтті. Сондай-ақ топ мүшелері «Бейбітшілік және келісім» жобасының маңызына тоқталды. Бұдан кейінгі кездесу Қорағаты ауылында жалғасын тапты. Бүгінде ауылда 13-тен аса өзге ұлт өкілдері бейбіт жағдайда өмір сүріп отыр. Ауылдағы 828 жастың бірқатары мемлекеттік грант ұтып алып, жұмыс атқаруда. Сонымен қатар ауылда «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасымен келіп, еңбек етіп жүрген жастар да бар. Жалпы, ауданның бірқатар ауылдарымен қатар Шу қаласында да ақпараттық топ мүшелері жұртшылықпен жүздесті. Кездесуде дін істері, білім беру және халықтың әлеуметтік жағдайына қатысты да әңгіме өрбіді. Қорытынды жиында Шу ауданының әкімі Нұржан Календеров сөз алып, аталған барлық ұсыныстар мен кеткен кемшіліктердің жіті бақылауға алынатынын жеткізді.
Жамбыл облысында бастау алған «Бейбітшілік және келісім» жобасын іске асыру мақсатында құрылған ақпараттық түсіндіру тобы Байзақ ауданында болды. Әкімдіктің мәжіліс залында өткен жиынды аудан әкімі Нұржан Нұржігітов ашып, көпшілікті топ мүшелерімен таныстырды. Бұдан кейін облыстық ішкі саясат басқармасы басшысының орынбасары, топ басшысы Сержан Қуанышев қанатқақты жобаның мақсаты туралы әңгімеледі. Ал облыстық тілдерді дамыту басқармасының басшысы Рахия Тұрмаханбетова ұлтаралық татулық пен бірлікті сақтаудағы тілдің алатын орны маңызды екендігін айтты.
Әуелі топ мүшелері аудан орталығындағы «Қоғамдық келісім» орталығының жұмысымен және этномәдени орталықтардың тыныс-тіршілігімен танысты. Жиында облыстық ішкі саясат басқармасы басшысының орынбасары Сержан Қуанышев, «Қоғамдық келісім» мекемесі этносаралық қатынастар саласындағы әдістемелік қамтамасыз ету және мониторинг бөлімінің басшысы Аққу Қаратаева, аталған мекеменің бас және жетекші сарапшылары Альбина Тапаева және Замана Исмаилова, «Жастар-зерттеу» қоғамдық бірлестігінің төрайымы Парида Мамедова көпұлтты елімізде бірлік пен ұлтаралық келісімді сақтаудың маңызын әңгімеледі. Шара барысында түрік ұлтының өкілі, жеке кәсіпкер Жалел Аббасов, неміс этномәдени орталығының жетекшісі Варвара Найденова, корей этномәдени орталығының жетекшісі Наталья Шин ұлтаралық татулықты сақтау, тілдің қолданыс аясын кеңейту туралы айтса, зейнеткер Валентина Попандопуло қашықтан оқыту, ал аудандық қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы Қыдырәлі Оралов жол мәселесін көтерді. Сондай-ақ орыс этномәдени орталығының мүшесі, Ғ.Мұратбаев атындағы гимназияның мұғалімі Евгений Кравчук жаңартылған білім, Байзақ ауылындағы «Салтанат» балабақшасының тігіншісі Салтанат Жабо өскелең ұрпақты отансүйгіштікке тәрбиелеу төңірегінде ойларын ортаға салды.
Сондай-ақ облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Еркінбек Солтыбаев, облыстық билер кеңесінің төрағасы Оңласын Есіркепов, облыстық ардагерлер кеңесі ұйымдастыру бөлімі меңгерушісінің орынбасары Талғат Жұмабек сияқты топ мүшелері аудандағы жастар жетекшілерімен кездесті. Кездесу еркін пікір алмасу форматында өтті. Жиында жастардың коронавирус індетімен күрес кезіндегі атқарған тірліктері, сондай-ақ ұлттық бірегейлікті сақтап қалу мәселелері төңірегінде ойлар айтылды. Кездесуге қатысқан аудан әкімі Нұржан Нұржігітов Кеңес Одағының Батыры Ағаділ Сухамбаев атындағы саябақ ішінен өткен жылы аудан жастарының басын қосатын арнайы нысан пайдалануға берілгенін, оларға демеушілер есебінен жаңа көлік берілгенін атап өтті. Әкім өз сөзінде жастардың елге, халыққа пайдасы тиетін кез келген ұсынысын қолдауға әзір екендігін жеткізді. Бұдан кейін топ мүшелері Бурыл ауылдық округінде болып, тұрғындармен кездесті.
Облыстық қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы, облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары Бигелді Тәжібаев «Бейбітшілік пен келісім» жобасының мән-мақсатын түсіндірді. Ал облыстық ардагерлер кеңесі ұйымдастыру бөлімі меңгерушісінің орынбасары Талғат Жұмабек бүгінгі таңда жастарға жүктеліп отырған міндеттің ауқымдылығын атап өтті. Жиында Бірлескен қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы Серік Ермеков, Бурыл ауылдық округі қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы Сады Қуатбеков, кәсіпкер Жалел Аббасов, медиатор Ғайни Көшекбаева, Құмжота ауылының тұрғыны, қоғам белсендісі Кирман Ахметов өз ойларын ортаға салды. Жиын соңында аудандық ішкі саясат бөлімінің басшысы Салтанат Иманова келушілерге аудан аумағындағы жастармен жүргізіліп жатқан жұмыстар жөнінде мәлімет берді.
«Бейбітшілік және келісім» керуені Меркі ауданында да жалғасын тапты. Әуелі топ мүшелері Жамбыл, Қ.Сарымолдаев, Ойтал және Ақтоған ауылдық округтерінде болды. Шараның басты мақсаты – халықтың тыныштығы мен ынтымағын сақтау болғандықтан, тұрғындарға осы бағытта түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Ауылдықтар құқық қорғау, әлеуметтік көмек бойынша да сауалдарына жауап алды. Мәселен, Меркі ауданының тұрғыны, зейнеткер Совет Қалманбетов Жамбыл облысы прокурорының көмекшісі Руслан Әлімге барлық қызмет түрлерін электронды түрге өткізу туралы ұсыныс жасады. «Халыққа қызмет көрсету орталығына» құжат тапсыруға барсаң, аудандық не ауылдық әкімшілікке жұмсайды. Ары-бері жүргенде уақыт шығын болады. Сондықтан «Бір терезе» қағидаты бойынша неге бәрін бір орталықтан бітіруге болмайды?» дейді Совет Қалманбетов. Облыс прокурорының көмекшісі зейнеткерге құжат тапсырудағы ережелерді түсіндірді. Сондай-ақ ауыл тұрғындары Нураддин Сулаев, Асқар Дастан Меркі ауылы, Жақсылық көшесіндегі асфальттың жөндеуден өткенін, бірақ астындағы тастарының шетке шашылып жатқанын жеткізді. Сол сияқты кездесу Меркі ауылындағы №9 Савва атындағы мектепте жалғасты. Ауыл тұрғыны Шолпан Шынықова Ращупкин көшесінің ұзақ жылдар бойы жөндеу көрмегенін айтып, шағымданды. Бұл ретте ауыл әкімі Сәбит Бабижанов аталған көшені жөндеу үшін жобалық-сметалық құжат әзірленіп, аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөліміне тапсырылғанын айтты. Бұдан бөлек, 1 миллион 600 мың теңгеге 14 темір бағана орнатылып, түнгі жарықтандыру жұмыстары жүргізілген. Жалпы, ауданда 147 көше жөндеуден өтіп жатса, Меркі ауылының өзінде 65 көшеге жөндеу жұмыстары жүргізілуде екен.
Жоба аясында ақпараттық топ мүшелері Жамбыл ауданына да барды. Олар тұрғындармен кездесіп, әлеуметтік-тұрмыстық мәселелерді шешу, ауылда бизнесті дамыту, діни мәселелер, құқық қорғау төңірегінде түсіндіру жұмыстарын жүргізді. Сондай-ақ әкімдікте жиын өтіп, оған аудан әкімі Сәкен Арубаев қатысты. «Бейбітшілік пен келісім» жобасының мақсаты – ел бірлігі мен ынтымағын сақтау, тұрғындарды адамгершілік құндылықтарға үндеу, қоғамдық келісім мен тұрақтылықты қамтамасыз ету. Сондай-ақ құқықтық сауаттылықтың рөлін арттыру, қоғамдық-саяси ахуалға мониторинг жасау, жергілікті халықты толғандыратын өзекті мәселелерді анықтап, оны шешу жолдарын қарастыру. Аудан әкімдігі тарапынан бұл жұмыстарды ұйымдастыруға қолдау көрсетіледі», деді Сәкен Арубаев.
Бұдан кейін облыс прокурорының бірінші орынбасары Қанат Мамаев жетекшілік ететін топ мүшелері бірқатар ауылдық округте көшпелі қоғамдық қабылдау өткізді. Сондай-ақ өңірдегі бірқатар орган қызметкерлері тұрғындарды түрлі мәселе бойынша қабылдады. Кездесуде аудандық билер кеңесінің төрағасы Рахымбек Жапаров аудан орталығы Аса ауылында мал жайылымының тарылғанын айтса, аудандық ардагерлер кеңесінің мүшесі Ахан Сыдықов Б.Момышұлы көшесінде әлі күнге дейін жарық жоқ екенін жеткізді. Бұдан өзге де бірқатар азамат ауылды газдандыру, жер телімін алу, интернет желісін тарту, жол белгілерін қою, тұрғын үй алу сияқты мәселелерді көтерді. Топ мүшелері аталған мәселелердің назарда болатынын айтты.
Өңірде бастау алған жоба осылайша бес ауданда жалғасып, Жамбыл ауданында қорытындыланды. Оған Жамбыл облысы әкімінің орынбасары Ержан Жылқыбаев арнайы барып, аудан орталығы Аса ауылындағы «Өнер» мектебінде «Бейбітшілік пен келісім» жобасы аясында өткен жиынға қатысты. Жиында облыстық ішкі саясат басқармасы басшысының орынбасары Сержан Қуанышев, облыстық тілдерді дамыту басқармасының басшысы Рахия Тұрмаханбетова, облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы басшысының орынбасары Ілесбек Амалов, облыстық дене шынықтыру және спорт басқармасы басшысының орынбасары Нұржан Жолдасбеков және облыстық жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы Серікбол Берікқожа атқарған зерделеу жұмыстарының есебін берді.
Зерделеу барысында аудандардағы кейбір елді мекендерде интернет жылдамдығының өте төмен екені байқалған. Сондай-ақ, ел арасында жұмыссыздық, жалақының төмендігі, мал жайылымының тарлығы, банк терминалдары мен балалар ойын алаңшасының тапшылығы секілді өзекті мәселелер де бар. Мәселен, Жамбыл ауданы тұрғындарының 90 пайызы мемлекеттік тілді меңгергенімен, Гродеково, Жалпақтөбе ауылдарында мемлекеттік тілде сөйлейтіндердің үлесі 44 пайыз ғана екені анықталған. Сұрау салу барысында олардың 90 пайызы қазақ тілін үйренгісі келетінін айтқан. Кейбір ауылдарға клуб қажет. Бұдан бөлек спорттық алаңшалардың жетіспейтіндігі белгілі болған.
Бұл ретте Ержан Жылқыбаев қоғамда шиеленіс тудыруы мүмкін мәселелерді дер кезінде анықтап, оны шешу үшін нақты жоба ұсынуды тиісті сала қызметкерлеріне жүктеді. «Экономика мен қоғам өмірі түбегейлі өзгеріп келеді. Әлемдік пандемия дүние жүзін өзгеріске ұшыратуда. Одан бөлек, ғаламдық жаңашылдықтар біздің қоғамға дендеп енуде. Осындай өзгермелі әлемде бір ғана нәрсе өзгермеуі керек. Ол – адамның бойындағы мейірім, жұрттың бір-біріне деген қарым-қатынасы. Оны сақтап қалатын біздің тұрақты, іргелі құндылықтарымыз бар. Ол жастарға берілетін отбасылық, ұлттық тәрбие. Жастар бос сенделмеуі, қылмысқа бой алдырмауы қажет. Әр ата-ана өз баласын қадағалап отырса, жақсы тәрбие бере алса, оларға арналған мемлекеттік бағдарламаларды, көрсетіліп жатқан қамқорлықты тиісті орындар дұрыс жеткізе алса, кәсіпкерлікке тартып, арнайы курстардан өтуіне, мамандық игеруіне ықпал етсе, еш жерде жұмыс істемейтін, не оқымайтын NEET жастардың саны азаяр еді», деді ол.
Сондай-ақ Ержан Жылқыбаев Жамбыл аудандық орталық аурухананың жұмысымен танысты. Мұндағы жансақтау бөлімінде 6 төсек болғанымен, өкпені жасанды демалдыру аппаратының саны бесеу ғана екен. Ол осы олқылықтың орнын толтыруды тапсырды. Ал ауданда дәрі-дәрмек қоры жеткілікті, дәріханада дәрі тапшылығы жоқ екен. Бұдан кейін Ержан Жылқыбаев Жамбыл ауылындағы жаңадан салынып жатқан 100 орындық №1 орта мектептің құрылысымен танысты. 415 миллион теңгеге салынып жатқан мектептің қазығы биылғы маусым айында қағылғанымен, жұмыс кестесінен біршама қалып келеді екен. Облыс әкімінің орынбасары жыл аяғында пайдалануға берілуі тиіс бұл білім ошағының жұмысы назарда болатынын, құрылысты межелі уақытта аяқтауды жауапты басшыларға міндеттеді.
Жамбыл облысы
