Қазақстан • 20 Қаңтар, 2021

2020 жылы қанша кәсіпорын жабылып қалды?

2021 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша елімізде 467 623 кәсіпорын тіркелген. Былтыр ел аумағындағы ұйымдар саны 21 мыңға көбейіпті. Әсіресе, көтерме және бөлшек сауда, автомобиль және мотоцикл жөндеу, құрылыс, сондай-ақ түрлі қызметтер ұсыну саласында ұйымдар саны артқан.

Абай ҚАЗБЕКҰЛЫ

2020 жылдың өзінде 36 286 жаңа кәсіпорын тіркелсе, 15 281 кәсіпорын жабылып тынған. «Elim маркетингтік және әлеуметтік зерттеулер институты» 2020 жылдың негізгі экономикалық көрсеткіштеріне талдау жасап, 2021 жылға болжамын жария еткен. Институт талдауды жеті негізгі сала – кәсіпорын, экономиканың жетекші салалары, экспорт және импорт, өндіріс, ауыл шаруашылығы, ЖІӨ, инвестиция, экономикалық болжам бойынша жасаған.

Талдауды жасаған сарапшылар Ерболат Кекчебаев, Гүлнәр Жакупова және Русланбек Сүлейменовтер 2020 жылы ел дамуындағы басым бағыт ретінде тау-кен өндірісі мен өңдеуші өнеркәсіпті және ауыл шаруашылығын атайды. Тау-кен өндірісінде 481 компания, өңдеуші өнеркәсіпте 1612 кәсіпорын, ауыл шаруашылығында 1675 ұйым ашылған. 2020 жыл мұнай мен валюта үшін аса жайсыз жыл болғаны белгілі. Отандық сарапшылар Қазақстан экономикада табысқа жетуі үшін жер қойнауын пайдалану мен ауыл шаруашылығына басымдық беру керек екенін ежелден айтып жүр. Институттың осы зерттеуі бұл ойды растай түскендей. Ауыл шаруашылығы ұйымдары Алматы, Ақмола және Түркістан облыстарында көптеп ашылған.

«Халықтың шамамен 45 пайызы ауылдық жерлерде өмір среді және экономикалық белсенді халық табысының 30 пайызы ауыл шаруашылығы секторында жұмыс істеу арқылы қалыптасады. ҚР ҰЭМ статистика комитетінің дерегінде еңбекке жарамды 8,5 млн адамның 2 миллионы ауыл шаруашылығы саласында жұмыс істейді» делінген зерттеуде.

Зерттеуде Қазақстанға ең көп тауар импорттаушы елдің Ресей екендігі жазылған. Былтыр қазан айында Ресей 1 216 928,8 мың доллардың тауарын жіберген. Екінші орында – Қытай. Олар 665 845,8 мың доллардың өнімін тасымалдаған. Корей Республикасы 546 830,9 мың долларға тауар жеткізген. Өз кезегінде Қазақстан Қытай, Ресей, Италия елдеріне жиі экспорт жасаған. Еуроодақ елдеріне жалпы 1,6 млрд доллардың тауарын экспорттапты.

Өндіріс бойынша зергерлік бұйымдар өндірісі көш бастайды. Сонымен қатар 2020 жыл киім, тоқыма, металл рудасы, жиһаз, сусын, автокөлік, тамақ өндірісіне серпін берген. Керісінше, электр және химиялық өнеркәсіп өнімдері, табиғи газ, қағаз, былғары өндірісі минус көрсеткішке ие.

«Elim МӘЗИ» маркетингтік компаниясының талдауына сүйенсек, 2020 жылдың 10 айында негізгі капиталға салынған инвестиция 450 076 млн теңгені құраған. Алғашқы жарты жылдықтағы тікелей шетелдік инвестиция көлемі 3 034,9 млрд доллар болған. Инвестицияның көбі АҚШ (673,3 млрд доллар), Нидерланды (667,1), Гонконг (492,6), Ұлыбритания (284,1), Кипр (165,1), Түркия (136,0) елдерінен келген.