Техникалық реттеу және метрология комитетінің баспасөз қызметі берген мәліметке сүйенсек, бұл реформаның аясында «Е-сертификаттау» сәйкестікті бағалау бағытында электронды сертификаттау қызметінің қанатқақты жобасы іске қосылып, электронды түрде сәйкестікті растау жөніндегі құжаттарды беру процестері толық бақылауға алынды. Осы арқылы сәйкестікті бағалауға арналған құжаттарды есеп туралы бланкілерге жүгінбей, электронды форматта ұсынуға жол ашылып отыр.
Жаңа ақпараттық жүйенің басты міндеті – көлеңкелі сертификаттаудың алдын алу, сондай-ақ бүкіл процесті цифрлы технологиялар арқылы автономды режімге бейімдеу. Сөйтіп, сәйкестікті бағалау барысында өтінімдерді қарау мерзімін мейілінше қысқарту.
Заңның жаңа редакциясындағы тағы бір өзгерістердің бірі – «камералды бақылауды» енгізу. Комитет өкілдерінің айтуынша, оның артықшылығы тиісті талаптардың бұзылуын уақтылы анықтап, оған жол бермеуге, сол секілді қадағалау субъектілеріне өрескел қателіктерді реттеуге мүмкіндік береді.
Бұған қоса мамандардың баруын қажет етпейтін профилактикалық бақылау тетігі іске қосылады деп көзделіп отыр. Бұл жүйе бақылаудағы өнімнің 120 тобын, 180 мыңдай шаруашылық жүргізу құқығындағы субъектіні (статистика порталының дерегі бойынша), 1500 аккредиттеу субъектісін және 40-тан астам сараптамалық ұйымды қамтымақ. Бұл ретте өңірлер бойынша инспекторлардың нақты штаты 95 адамды құрайтынын айта кеткен орынды. Қолданыстағы жүйеде бақылау жұмыстары түсетін шағымдар мен мемлекеттік органдардың хабарламалары негізінде жоспардан тыс тексерулермен жүзеге асырылып келді.
Бүгінде белгіленген талаптар бұзылған жағдайда тиісті хабарламаны автоматты режімде жіберу тетіктері пысықталып жатыр. Уақытты үнемдеу үшін аталған кемшіліктер туралы хабарламаны электронды түрде (СМС, порталдың жеке кабинетіне хабарламалар, e-gov.kz) жеткізу мүмкіндіктері қарастырылуда.
Тұтастай алғанда, 90-нан астам бизнес-процесс, сол секілді Техникалық реттеу, стандарттау және метрология мемлекеттік жүйелерінің 3 тізілімі автоматтандырылды.
Техникалық реттеудің барлық үдерісіне тұрақты негізде 2 мыңнан астам ұйым (ТРМК, ҚазСтандарт, ҰАО, сертификаттау жөніндегі органдар, зертханалар, техникалық комитеттер, оқу орталықтары және т.б.) қатысып келеді. Ал сәйкестікті бағалау өтінімдері негізінде 10 мыңға жуық заңды тұлға (өтініш берушілер) қатысуға ниет білдіріп отыр.
Жауапты ведомствоның дерегіне сенсек, биыл білім беру, медициналық ұйымдарда, өнеркәсіп орындарында, сондай-ақ сынақ зертханаларында талапқа сай келмейтін өлшеу құралдарын қолданудың көптеген жағдайы анықталды. Сәйкестікті бағалау тәртібінің сақталмауы жеке қорғаныш құралдарын, автохимияға арналған өнімдерді және басқа да өнеркәсіптік тауарды сертификаттау кезінде әшкереленді.
Жоспардан тыс тексерулердің нәтижесінде мемлекеттік білім беру ұйымдарында тиісті тексеруден өтпеген өлшем құрал-жабдықтары (тонометр, таразы, ростомер, термометр) қолданылғаны белгілі болды. Бұл өз кезегінде «Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы» Заңның 19-бабын бұзу болып саналады. Дәл осындай олқылық медициналық орталықтарда да (қан қысымын өлшеуге арналған аспап, мөлшерлегіш, биохимиялық автоматты анализатор, жанаспайтын инфрақызыл термометрлер) орын алған. Бұдан бөлек өндіріс саласында, атап айтқанда тамақ өнеркәсібінде Кеден одағының 022/2011 «Тамақ өнімдерін таңбалау» техникалық регламентінің талаптары бұзылғаны анықталса керек.
Сауда және интеграция министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетіне қарасты департаменттер биылғы 6 айда 191 тексеру жүргізіпті. Оның ішінде жоспардан тыс 85 тексеру, 83 профилактикалық бақылау және басқа мемлекеттік органдармен бірлескен 21 тексеру өткізілген. Барлығы 109 нысанда кемшіліктер анықталды және 91 ұйғарым беріліп, салынған айыппұлдың көлемі 35 млн теңгеге жуықтады. Сонымен қатар 5 жал-
ған сертификат анықталып, олардың күші дереу жойылған.
