Атап айтқанда, «2014 жылғы 12 қарашадағы Еуразиялық экономикалық комиссияның бәсекелестіктің бірыңғай қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыруы кезінде құпия ақпаратты қорғау тәртібі және оны жария еткені үшін жауаптылық туралы келісімге өзгерістер енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы» заң жобасы мақұлданды.
Құжат Еуразиялық экономикалық комиссияның бәсекелестіктің бірыңғай қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыруы кезінде құпия ақпаратты қорғау тәртібі және оны жария еткені үшін жауаптылық туралы келісімді 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың ережелеріне сәйкес келтіруге бағытталған.
Тақырып бойынша Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің төрағасы Серік Жұманғарин баяндама жасады. Оның айтуынша, ЕАЭО-ның тұрақты жұмыс істейтін реттеуші органы ретінде Еуразиялық экономикалық комиссия құрылғалы 10 жылға жуық уақыт өтті.
«Осы кезеңде Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер үшін монополияға қарсы заңнаманы жетілдіру бөлігінде бірыңғай саясаттың жұмыс істеуі үшін қолайлы жағдайлар қамтамасыз етілді. Комиссия трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өз өкілеттіктерін іске асыру аясында өтініштерді қарау, тергеп-тексерулер жүргізу мен істерді қарау сияқты қажетті ақпаратты, оның ішінде мемлекеттік билік органдарынан, заңды және жеке тұлғалардан құпия ақпаратты сұратады әрі алады. Осы Келісім құпия ақпаратпен жұмыс істеу тәртібін реттейді және Комиссия қызметкерлерінің құпия ақпаратты алған кезде оны жария еткені үшін жауапкершілігін регламенттейді», деді Серік Жұманғарин.
Агенттің басшысының айтуынша, ратификацияланатын Хаттама редакциялық сипаттағы өзгерістер енгізу арқылы Келісімнің мәтінін ЕАЭО туралы шартқа сәйкес келтіруге бағытталған. Осы орайда «тараптар» деген сөз «мүше мемлекеттер», «бірыңғай» деген сөз «жалпы», «қызметкерлер» деген сөздер «лауазымды адамдар мен қызметкерлер» деген сөздермен ауыстырылды. «Осылайша, Хаттаманы ратификациялау және қабылдау Еуразиялық экономикалық комиссияның Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың ережелеріне сәйкес бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерін толық іске асыруды қамтамасыз етуіне мүмкіндік береді», деді С.Жұманғарин.
Жалпы отырыс соңында Мәжіліс депутаттары мемлекеттік органдар басшыларына депутаттық сауалдар жолдады. Депутат Аманжан Жамалов Үкімет басшысы Әлихан Смайыловтың атына сауал жолдап, «Самұрық-Қазына» қорының басшылығының шешімдеріне қатысты мәселе көтерді. «Мәжілістің жалпы отырысында Мемлекет басшысы «Самұрық-Қазына» қорының жұмысын қайта қарау туралы тапсырма берді. Қоғамда қордың тағдырына қатысты пікірталас басталды. Осы жағдайда қордың басшылығы пысықталмаған әрі асығыс шешімдер қабылдай бастағанын көріп отырмыз. Бұл өз кезегінде теріс салдарға алып келуі мүмкін. Осыған байланысты қорды жаңғыртуға қатысты жоспарлы, нақты жұмыстарға оралу керек деп санаймыз», деді А.Жамалов.
Депутат Жамбыл Ахметбеков Премьер-Министрге жолдаған сауалында мүгедектігі бар жандардың зейнетке шығу жасын төмендету мәселесін көтерді. Оның айтуынша, мүгедектігі бар зейнеткерлер міндетті түрде зейнетақыны да, мүгедектігі бойынша жәрдемақыны да алуға тиіс. «Мүгедектігі бар қазақстандықтардың еңбек етуге құқығы бар және олардың кейбіреулері зейнет жасына жеткеннен кейін жұмысын жалғастырғысы келеді. Дегенмен мұндай адамдар аз. Зейнетке шығу қарсаңындағы мүгедектігі бар адамдарға жұмыс істеу денсаулығына байланысты физикалық қиындық туғызады. Бұрынғы Үкімет мүгедектігі бар адамдардың зейнет жасы төмендеген кезде тағайындалған ынтымақты зейнетақы мөлшері мүгедектік бойынша ай сайынғы жәрдемақыдан төмен болады деп жауап берді. Неліктен зейнетақы жүйесін мүгедектігі бар адамдар үшін ерекше жағдай жасауға өзгертпеске», деді Ж.Ахметбеков
Еділ Жаңбыршин Үкімет басшысы Әлихан Смайыловтың атына жолдаған сауалында функцияларды мемлекеттік операторға берудің рәсімдерін аяқтағанға дейін утиль жинауға мораторий жариялауды сұрады. Оның айтуынша, кейінгі бес жылда автокөліктер мен ауылшаруашылық техникасын сатып алушылар, жеке операторға сатып алынатын техниканың мақсаты мен үлгісіне қарай, 400 мыңнан 13 миллион теңгеге дейін утиль алымын төлеген. Мұндай заңды «бопсалаудың» нәтижесі елімізде көліктердің қымбаттауына әкелді. 2015 жылдан 2021 жылға дейін жаңа көліктердің бағасы екі есеге жуық өсті. Осының салдарынан ескі көліктердің де бағасы көтеріліп кетті. «Көрші елдермен баға айырмашылығы елге шетелдік көліктердің белсенді түрде тіркеусіз әкелінуіне мүмкіндік берді. Қазақстанға шетелдік нөмірлері бар 200 мыңнан астам көлік кірген. Олардың көпшілігі ескірген, ал кейбіреуі тіпті қылмысқа қатысы бар мүлік. Сонымен қатар 2021 жылдың маусымынан бастап кабель мен сым өнімдерінің құнына да 5 пайыз утиль жинау қарастырылған. Осы мәселелерге қатысты Президенттің тапсырмасын халық зор ықыласпен қабылдады.
Бірақ қазіргі таңда тапсырмалардың басқаша атқарылып отырғанын көріп отырмыз. Ашық нормативтік-құқықтық актілер порталында жеке оператордың құқықтарын мемлекеттік акционерлік қоғам «Жасыл Дамуға» дереу беруді көздейтін қаулының жобасы орналастырылды. Бұл қаулы жобасына сәйкес бес жыл бойы жеке оператордың ақшаны белсенді түрде жинау процесінің ашықтығы ұмытылып қалатын сияқты. Жалпы, утиль жинаудан түскен қаржы туралы әртүрлі цифрлар айтылып жүр. Жеке оператордың бұқаралық ақпарат құралдарына берген мәліметіне қарасақ, 2016 жылдан 2021 жылдың қыркүйек айына дейін түскен қаржы 600 млрд теңгеден астам. Бұл қыруар қаржы қайда кеткен? Ол жөнінде толық дерек жоқ. Біз тәуелсіз аудит нәтижелерінің орнына Экологиялық кодексте жеке оператордың ақшаны «идея бойынша» неге жұмсау керек екені туралы ақпарат аламыз», деді Е.Жаңбыршин.
Депутаттың айтуынша, ашық көздерден алған мәліметтер бойынша 300 млрд-қа жуық қаражатын автокөлік өнеркәсібін және ауыл шаруашылығы техникасын өндірушілерді ынталандыруға берілген. 30 млрд-қа жуық теңге ескі көліктерді тапсырған халыққа төленген. 29 млрд-қа жуық теңге ескі техникаларды жинақтауға және утилизациялауға жіберілген, ал 181 млрд-тан астам қаржының қайда кеткені белгісіз.
Депутат Қазыбек Иса Бас прокурор Ғизат Нұрдәулетов пен Президент жанындағы Адам құқы жөніндегі уәкіл Эльвира Әзімоваға депутаттық сауал жолдады. Депутат мемлекеттік төңкеріс жасауға талпынғандар толық анықталып, жауапқа тартылуға тиіс екенін айтты. «Басында әлеуметтік әділеттіліктер сұрап, бейбіт митингіге шыққан шерушілерді кейін Алматыдан бастап, көптеген қалада арнайы дайындалған бүлікшіл топтар пайдаланып кетіп, заңды шерудің соңы қанды шеруге айналды. Қаңтардағы қырғында 227 адам қаза тапты. Жалпы, 4 500-ден астам адам зардап шегіп, 4 353 адам түрлі жарақат алған. Мұндай қасиетті қазақ тарихына қара таңба салған қанды қасірет қайта қайталанбауы үшін, Мемлекеттік төңкерісті жасамақ болған кімдер, басшысы кім, қосшысы кім, орындаушылары кімдер, бәрі толық анықталып, түгел жауапқа тартылуға тиіс!
Ереуіл кезінде бейбіт шеруге шыққаны үшін ғана көп адам, әсіресе, жастарымыз жазықсыз тұтқындалып, соққыға жығылып, азапталып жатқандары туралы нақты мәліметтер мен видеолар таралып жатыр. Әлеуметтік желілерде де жиі жазылады. Тек қылмыс жасағандар ғана жауапқа тартылуы тиіс! Бұндай жазықсыз жандарды тұтқындап, азаптау нағыз арандату, мемлекетке, Президенттің саясатына қарсы қасақана жасалып жатқан қастандық деп санаймыз. Өйткені Президент Қасым-Жомарт Тоқаев әрбір істің әділ тергеліп, тіпті ауырлататын мән-жай болмаса, жазаларын жеңілдету керек деген талап қойды», деді Қ.Иса.
Сондай-ақ жалпы отырыста Елнұр Бейсенбаев, Құдайберген Ержан, Екатерина Смышляева, Серік Ерубаев, Азат Перуашев, Ғани Хамзин, Айқын Қоңыров, Ерлан Смайлов депутаттық сауал жолдады.
