Референдум-2022 • 19 Мамыр, 2022

Адам құқығын қорғаудағы жаңа белес

300 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Қостанай облыстық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасының ұжымы заң ғылымдарының докторы, Парламент Сенаты жанындағы Сенаторлар кеңесінің мүшесі Сергей Жалыбинмен кездесіп, 5 маусымда өтетін республикалық референдумның жай-жапсарын талқылады.

Адам құқығын қорғаудағы жаңа белес

Білікті заңгер қолданыстағы Ата Заңның қалыптасу, даму тарихын тарқата баяндай келіп, агроөнеркәсіп саласының мамандарына алдағы референдумға түрткі болып отырған саяси ре­фор­малардың мән-маңызына тоқталды.

«Бұл жолғы Конституцияға енгізілетін өз­герістерге биылғы қаң­тар оқи­ғасының ықпалы бол­ғанын айтпай кетуге болмайды. Тікелей ықпал етті деу­ге келе қоймас, дегенмен бұл қанды оқиғадан кейін бі­раз мәселенің беті ашылып, қоғам­да тұрақтылықтың орнына то­қы­раудың орын алғаны, оған ха­лықтың төзе бермейтіні бел­гілі. Сондықтан Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халық пен биліктің арасындағы тепе-теңдіктің сақталуына, то­лыққанды демократиялық қо­ғам­ның қалыптасуына кепілдік бола алатын конституция­лық өз­герістер керек деген бас­тама көтер­ді», деді Сергей Жалыбин.

Жиында экс-сенатор жинал­ған­дарға Конституция баптарына енетін он өзгерістің де оң өз­геріс екенін түсіндіріп берді. Мәселен, бұған дейін Ата Заң­ның қолданыстағы редакция­сындағы 6-баптың 3-тармағында «Жер және жер қойнауы, су көздері, өсімдіктер мен жануар­лар дүниесі, басқа да табиғи ре­сурс­тар мемлекет меншігінде болады» делініп келсе, енді бұл тармаққа аталған игіліктер ха­лыққа тиесілі деген өзгеріс ен­бек. Мемлекет бұдан былай ха­­лық атынан меншік құқығын жүзеге асырушы ғана болады.

Сондай-ақ алдағы референдумда бұған дейін Ата Заңда қарастырылмаған мүлдем жаңа нормалар халық талқысына ұсынылады. Мысалы, 72-баптың құқықтық мүмкіндігі кеңейтіліп бұрын-соңды болмаған «Қазақ­стан Республикасындағы адам құ­қықтары жөніндегі уәкіл» деген жаңа ұғым енеді. Бұл уәкіл адам­ның және азаматтардың құқық­тары мен бостандықтарына нұқ­сан келген жағдайда оны қал­пына келтіруге жәрдемдеседі. Соны­мен қатар Қазақстан азам­ат­тары­ның құқықтары мен бостан­дық­тарын ілгерілетуге ықпал етеді.

«Адам құқықтары жөніндегі уәкіл қазір де бар. Бірақ өкініш­ке қарай, оның жұмыс нәти­же­сін көре алмай отырмыз. Ал ұсынылып отырған консти­ту­ция­лық өзгеріс жаңа уәкілге толы­қ­қанды дербестік беруді көздейді, яғни уәкіл өркениет дамыған ел­дер­дегідей биліктің ешбір тар­мағына тәуелді болмайды. Бұл еліміздің адам құқығын қорғау саласын жетілдіру жолындағы жаңа белес екені сөзсіз», деді заңгер.

Кездесу барысында Сергей Михайлович көпшілік тарапынан қойылған сауалдарға жауап беріп отырды. Жиын соңында агроөнеркәсіп саласының мамандары заңгерге ризашылықтарын білдіріп, ел тарихындағы маңыз­ды науқанға бір кісідей атсалысатындарын айтты.

        

Қостанай облысы