Маусым айында елде президенттік сайлау өткені белгілі. 2018 жылы мемлекет тізгінін ұстаған Иван Дуке конституцияға сай бір мерзімнен артық президенттік лауазымды иелене алмайтынына байланысты саяси бәсекеге қатысқан жоқ. Дауыс беру қорытындысы бойынша Густаво Петро мемлекет тізгінін қолына ұстады.
Айта кетерлігі, бірінші раундта бірден-бір үміткер 50 пайыздық межеден аса алмады. Г.Петро халықтың 40,34 пайызының қолдауына ие болса, бұған дейін Букараманга өңірінің мэрі болған Родольфо Эрнандес 27,17 пайыз дауыс жинады. Екінші турда халықтың 50,42 пайызы Густаво Петроны қолдады.
Жалпы, Колумбия конституциясына сәйкес президент екі кезеңдік жүйе арқылы төрт жылдық мерзімге сайланады. Егер бірінші турда бірде-бір кандидат 50 пайыздық межеден аса алмаса, екінші турда ең көп қолдауға ие болған екі кандидат сынға түседі. Сондай-ақ вице-президент бірге сайланады. Мемлекет басшысы бір рет қана бұл лауазымды атқара алады. Сондай-ақ дауыс беру қорытындысы бойынша екінші орын иеленген үміткерге Сенаттан депутаттық мандат беріліп, оның ұсынған вице-президенттікке үміткері Өкілдер палатасының депутаты атанады.
Биылғы сайлауға 8 үміткер қатысты. Дегенмен сайлауалды сауалдамалар Густаво Петроның шоқтығы басқалардан биік екенін көрсеткен-ді. Мәселен, наурыз айында оны қолдайтындар 32 пайыз көлемінде болса, дауыс беру қарсаңында 40 пайызға жетті. Айта кетерлігі, бірінші тур қорытындысы бойынша оған елдің шеткері аймақтары, ал Р.Эрнандеске ішкі бөліктегі облыстар дауыс берген екен.
Г.Петроның өмірбаянына көз жүгіртсеңіз, жастайынан саяси өмірге белсене араласқанын көруге болады. Ол 17 жасында 19th of April Movement партизандық тобының қатарына енген. Кейіннен топ M-19 Democratic Alliance атты партияның құрамына өтіп, саяси өмірге бел шешіп кіріскен. 1991 жылы Өкілдер палатасының мүшесі атанды. Alternative Democratic Pole (PDA) партиясы атынан Сенатқа да сайланды. 2010 жылы президенттікке үміткер ретінде тіркеліп, төртінші орынға тұрақтады.
Партия басшылығымен келіспеушілікке байланысты партия қатарынан шығып, 2011 жылы Humane Colombia қозғалысын ұйымдастырды. Сөйтіп, Богота қаласының мэрі болып сайланды. 2018 жылы да президенттікке таласып көрген. Бірақ бірінші турда екінші орын иеленгенімен, келесі кезеңде Иван Дукеге есе жіберді.
Сарапшылар Колумбияның жаңа президентінің көршілес елдерге қатысты пікірі сусымалы екенін алға тартады. Г.Петро кезінде Уго Чавес пен Николас Мадуроны қатты қолдаған. Тіпті Чавесті Латын Америкасындағы ұлы көсем деп сипаттады. Бірақ кейіннен пікірі өзгеріп, олардың билігі кезінде авторитарлық жүйе орнағанын сынға алды.
Десек те, сарапшылар сайлауда Г.Петроның жеңіске жетуін 2021 жылғы наразылық акцияларымен байланыстырады. Естеріңізде болса, Иван Дуке үкіметі ұсынған салықтардың өсуіне, сыбайлас жемқорлыққа және денсаулық сақтау реформасына қарсы халық көтерілген еді. Богота мен Кали секілді ірі қалаларда жүз мыңдаған адам көшеге шығып, өз талап-тілектерін жеткізді. Қарулы күштер мен халық арасында қақтығыс болып, 26 адам қаза тапты. Ақыры «халық қаласа, хан түйесін сояды» дегеннің кері келіп, И.Дуке жоспарынан бас тартты. Дегенмен тұрғындар тынышталған жоқ. Наразылық акциялары бірнеше айға созылды.
Сондықтан шығар халық солшыл бағыттағы жаңа басшы Г.Петроны қызу қолдап отыр. Бұған дейін наурызда елде парламенттік сайлау өткен-ді. Сол кезде де қоғамның өзгерісті қалайтыны анық байқалды. Г.Петроның Humane Colombia партиясы басқа да солшыл бағыттағы партиялармен коалиция құрып, саяси бәсекеде жеңіске жетті. Осылайша, Historic Pact коалициясы Сенатта 20 мандат (17 пайыз) және Өкілдер палатасында 28 мандат (17 пайыз) иеленді.
Енді, қызметіне жаңадан кіріскен Г.Петро жаңа салық реформасын ұсынып отыр. Сонымен қатар елдегі ахуалды өзгертетін тың бағдарламалар мен реформалар пакетін енгізбек. Жаңа президенттің жоспарынан үміт күтетіндер көп. Мәселен, сарапшылар Колумбияның Революциялық Қарулы Күштері (FARC) мен үкімет арасында 2016 жылы жасалған келісім ақыры орындалып, елде тыныштық орнайтынына сенеді.
Г.Петро министрлер кабинетінің мүшелерін тағайындады. Сарапшылар оның саяси қарсыластарымен тіл табысуы өз миссиясына адал екенін көрсетеді деп есептейді. Густаво мырза инклюзивті қоғам құруды мақсат етіп отыр. Ол бітімгершілік келісімін толық орындауға уәде берді. Полицияны әскери бақылаудан шығаруға, Венесуэламен қарым-қатынасты қалпына келтіруге нық қадам жасамақ. Қарулы топтармен келіссөздерді жаңарту да жоспарда бар. Кедей, жалғызбасты аналарға жәрдемақы тағайындалып, колледжде тегін оқу секілді әлеуметтік бағдарламалар енгізілмек. Ең бастысы, мұнай экспорттаудан бас тартып, экономиканы әртараптандыруды көздейді.
Қазіргі таңда Г.Петроның үкіметі әлеуметтік бағдарламалармен айналысып, 10 пайызға жеткен инфляциямен күресуге тиіс. Әсіресе сарапшылар да, халық та жаңа салық реформасын мұқият қадағалап отыр. Жоспар бойынша, бай колумбиялықтарға салынатын салық нәтижесінде шамамен бюджетке 5,75 млрд доллар түсуі керек.
Қорыта айтқанда, Колумбия үшін сын сағаты келіп тұр. Бір жағынан кедейшілік пен инфляция қысса, екінші жағынан бұрыннан келе жатқан қарулы топтарды тыныштандыру қажет. Бұл мәселені Г.Петро үкіметі қаншалықты шеше алатынын уақыт көрсетеді.
