«Жол активтерінің ұлттық сапа орталығы» РМК Атырау облыстық филиалының сапа және мемлекеттік есеп бөлімінің басшысы Нұрлан Жантуриннің мәліметінше, жыл сайын асфальт төселген жолдың жайына тексеру жүргізіліп келеді. Биылғы жыл басынан бері 74 жолға 848 рет тексеру жүргізіліпті.
– Біздің филиалдың инженерлері жолдарды тексеру кезінде 302 ақауды анықтады. Оның ішінде 65 өрескел ақау бар. Жол құрылысын жүргізетін мекемелер пайдаланып отырған материалдардан 1 470 сынама алынып, филиал зертханасында тексерілді. Нәтижесінде, 218 сынаманың жол сапасы жөніндегі стандартқа сай еместігі белгілі болды. Өрескел ақаудың бірі қайта жаңғырту жұмыстары жүріп жатқан «Ақтөбе – Атырау – РФ шекарасы» республикалық жолында анықталып отыр, – дейді Нұрлан Жантурин.
Оның айтуына қарағанда, өрескел кемшілік Атырау қаласындағы Балықшы шағын ауданынан Зарослый елді мекеніне дейінгі аралықта қайта жаңғыртылып жатқан 5,7 шақырым жол бойында анықталыпты. Аталған жолда асфальтбетон жабындысының төменгі қабаты бұзылып, шөгіп кеткені байқалған. Тіпті асфальтбетон жабындысының төменгі қабаты біркелкі бірікпеген. Анықталған кемшіліктердің басым бөлігінде нормативтік-техникалық құжаттар да, тіпті құрылыс нысандарында техникалық қадағалаушы да болмаған. Исатай ауданының орталығы – Аққыстаудағы 16,3 шақырым, Х.Ерғалиев ауылында күрделі жөндеу жүріп жатқан 8,6 шақырым жол мен жаяу жүргіншілер жолы, Құрманғазы ауданындағы «7 разъезд – Асан – Азғыр – Балқұдық – Сүйіндік» жолының 0-36 шақырымдағы аралығы, Қызылқоға ауданының Сағыз ауылындағы 6,8 шақырымдық жол құрылысы техникалық қадағалаушының бақылауынсыз жүргізілген. Аққыстаудағы 16,3, Махамбет ауданының Сарытоғай ауылындағы 10,9 шақырым жол құрылысы нормативтік-техникалық құжатсыз салынған.
Ал Атырау қаласынан Ресей Федерациясының шекарасына дейін қатынайтын жолдың құрылысы 185 рет тексеріліп, 61 ақау анықталған. Алайда жол құрылысындағы 17 ақау әлі жойылар емес.
– Мемлекет басшысының өзі Ресейге қатынайтын жолдың құрылысына назар аударып отыр. Сол себептен, жол сапалы салынуы керек. Жобаға сәйкес ұзындығы 2 шақырым жол негізінің жоғары қабатына 5-40 фракциялы қара қиыршықтас төселуге тиіс. Бірақ бұл жерге 0-40 фракциялы қара қиыршықтас төселген. Біздің мамандар керн алу кезінде жол жабындысының төменгі қабатына төселген асфальтбетонның қалыңдығы талапқа сәйкес келмейтіні, асфальтбетон төсеуде жіктерінің тегістігі сақталмағаны анықталды, – деп мәлім етті Н.Жантурин.
Аталған жол құрылысына пайдаланылып жатқан материалдардан алынған 523 сынамаға сараптаманың нәтижесі де көңіл қуантарлықтай емес. Сараптама қорытындысымен 74 сынаманың нормативтік талапқа сай еместігі белгілі болған. Нақтылай айтқанда, қара қиыршықтастың, қиыршықтастың түйіршік құрамы, керн кескіндерінің тығыздығы, суға қанығу коэффициенті норма талабына қайшы болып отыр.
«Жол активтерінің ұлттық сапа орталығы» РМК Атырау облыстық филиалының инженері Мейірхан Бекесовтің уәжіне сүйенсек, жол сапасының нашарлауына әсер ететін бірнеше себеп бар. Соның бірі – ауыр жүк көліктерінің белгіленген мөлшерден әлдеқайда артық жүк тасымалдауы. Мәселен, «Атырау –Индер» жолымен ауыр жүк көліктері жиі қатынайды. Өйткені Индер ауданының аумағынан алынатын құрылыс материалдары Атырау қаласына осы жолмен тасымалданады.
– Жол сапасының бұзылуына статистикалық талдау жүргізіп көрдік. Соған сәйкес талдау нәтижесі Атырау облысында асфальттың 35 пайызы жүк көліктеріндегі ауыр салмақтың салдарынан тез тозатынын көрсетіп отыр. Сол себептен, жол сапасын сақтау үшін жылдың әр мезгілінде ауыр жүк көліктеріне бақылау іс-шаралары күшейтіледі. Ережеге сәйкес ауыр жүк көліктерінің салмағы 8 тоннадан асқан жағдайда айыппұл салынады, – дейді Мейірхан Бекесов.
Жақында филиал мамандары Атырау облысы бойынша көліктік бақылау инспекциясы, облыстық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасының өкілдерімен бірге жүк көліктерінің салмағына тексеру жүргізді. Тексеру кезінде көлік бақылау инспекторлары бірнеше жүк көлігін тоқтатып, арнайы құрылғымен салмағын өлшеді. Құм тиеген кейбір жүк көліктерінің салмағы шекті мөлшерден 3-5 тоннаға асып кеткен.
– Көлік иелеріне Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 571-бабының 6-бөлімімен әкімшілік хаттама толтырылып, айыппұл салынды. Жыл басынан бері жол бойында заң бұзған 62 мыңнан астам көлік иелеріне салынған айыппұл 46 млн теңгені құрады, – дейді инспекция маманы Талғат Жантеміров.
Міне, жол сапасын бақылайтын орталық филиалының мамандары анықтаған ақау мен кемшіліктің бір парасы осындай. Бұдан жол құрылысын жүргізетін мердігер мекемелердің нормативтік-техникалық құжатты да, техникалық қадағалаушыны да қажет етпейтіні аңғарылып отыр. Жол құрылысына пайдаланатын инертті материалдардың сапасына мән берілмейді. Демек мердігерлер мен шамадан тыс ауыр салмақты жүк тиейтін көлік иелері өзімбілемдікті ұстанып отыр. Жол сапасының төмендігі мен тез тозуының басты себебі осында жатқан жоқ па?
Атырау облысы
