Коллажды жасаған Зәуреш Смағұл, «ЕQ»
Ластаушы шығарынды көлемі төмендеді
Эмиссияларды төмендету бойынша нақты жұмыстар ірі ластаушы кәсіпорындар бөлінісінде де жүргізіледі. Мысалы, «АрселорМиттал Теміртаудың» ластаушы заттар шығарындыларының лимиті биыл 16%, яғни 250 мың тоннадан 210 мың тоннаға дейін төмендетілді (2021 жылы – 325 мың тонна). 2025 жылға дейін лимитті 149 мың тоннаға төмендету жоспарланған.
Ең үздік қолжетімді техникаға көшу реформасы шеңберінде өнеркәсіптің негізгі салалары бойынша 91 кәсіпорында кешенді технологиялық аудит аяқталды. 83 салалық есеп дайындалды. ТОП-50 ірі кәсіпорындар үшін 2 жыл ішінде 12 ең үздік қолжетімді технологиялар анықтамалығы әзірленді. Осы жылдың соңына дейін тағы 4 анықтамалық әзірленбек.
Экология министрінің халықпен кездесуі барысында бірнеше рет қалдықтарды басқару бойынша мәселе көтерілді. Саланы дамытуды сапалы жоспарлау мақсатында әкімдіктер қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаларды әзірлеу жұмыстарын бастады. Бұл ретте министрлік тиісті әдіснамалық көмек көрсетеді.
Климаттық саясат саласында ведомство 2020 жылға парниктік газдар шығарындыларын 1990 жылғы деңгейден (381,6 млн. тонна) 8%-ға төмендетуге қол жеткізді. Еске сала кетейік, Қазақстан парниктік газдар шығарындыларын 15%-ға қысқартуға міндеттеме алған.
Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Қазақстанның 2060 жылға дейінгі көміртегі бейтараптығына қол жеткізу стратегиясы әзірленіп, Президент Әкімшілігіне енгізілді.
Арал табанына сексеуіл отырғызылады
З.Сүлейменованың айтуынша, орташа көпжылдық өзен ресурстары жылына 102,3 текше шақырымды құрайды, оның жылына 54,5 текше шақырымы жергілікті ағын, ал жылына 47,8 текше шақырымы Орталық Азия мемлекеттерінен, Ресей Федерациясынан және Қытай Халық Республикасынан келеді. Осы бағыттағы көршілес елдермен жұмыс жүйелі негізде жүргізіліп жатқанын мәлімдеген министр уақтылы қабылданған шаралардың нәтижесінде 2022 жылдың вегетациялық кезеңі тұрақты өткенін жеткізді. Сондай-ақ Мемлекет басшысының тапсырмасы аясында жаңа Су кодексі бойынша жұмыс жүргізіліп жатыр. Бүгінде кодекс жобасы әзірленіп, мүдделі мемлекеттік органдарға келісуге жіберілді. Жоба наурызда Парламентке енгізіледі.
Президент бастамасымен орман қоры жерлерін көгалдандыру мақсатында 2 млрд ағаш отырғызу жұмыстары да жалғасын тапты. Былтыр (166 мың гектар алқапқа) 239,0 млн түп ағаш отырғызылды, биыл (188 мың гектар алқапқа) 409 млн түп ағаш отырғызу жоспарлануда.
Арал теңізінің құрғаған түбіне сексеуіл отырғызу жұмыстары тұрақты жүргізіліп келеді. Өткен жылы 250 мың гектар жерге фитомелиоративтік жұмыстар жүргізілді.
Заңнама қатаңдатылды
Жыл басында Мемлекет басшысы Өсімдіктер әлемі туралы заңға қол қойды, сондай-ақ Әкімшілік бұзушылықтар туралы және Қылмыстық кодекстерге экологиялық бұзушылықтар мен вандализм көріністері үшін жауапкершілікті күшейту мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы заңдар қабылданды.
Жануарлар дүниесін дамыту және қорғау бағытына тоқталар болсақ, сирек кездесетін тұяқты жануарлар мен ақбөкендер санының жыл сайын артуы байқалады. Мәселен, ақбөкендердің саны 1 млн 318 мыңнан астам басқа жетті. Алайда заңнаманың қатаңдатылуына қарамастан, ақбөкендерді ату фактілері тоқтамай отыр. Былтыр браконьерліктің 67 фактісі анықталды. Киік санын басқару мақсатында биыл кешенді ғылыми зерттеуді бастау жоспарланған. Бұл ретте киікті алып қоюға мораторий келесі жылға дейін созылды.
«Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы» заңды іске асыру мақсатында нормативтік-құқықтық актілер бекітілді. Жергілікті атқарушы органдар зоо-қоғамдық ұйымдармен және қажетті инфрақұрылымды (жануарларға арналған баспаналар, уақытша ұстау пункттері) құру бойынша жұмыс жүргізуде.
Сонымен қатар тазы мен төбеттің қазақ халқының ұлттық игілігі екенін ескере отырып, Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қазақ ит тұқымдарын сақтау және молайту мәселесі бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңға қол қойды.
Каспийде табиғи резерват құрылады
Балық саласын дамыту бойынша З.Сүлейменова балық шаруашылығын дамытудың 2030 жылға дейінгі бағдарламасы іске асырылып жатқанын атап өтті. Былтыр 3,7 млрд теңге сомасына 11 жоба іске асырылды. Нәтижесінде, 17 мың тонна балық өсірілді, бұл 2021 жылғы деңгейден 12%-ға жоғары (2021 жылы – 14,9 мың тонна).
2020 жылмен салыстырғанда балық өсіру шаруашылықтарының саны 2 есеге артып, 380-ге жетті. Өсірілген балық көлемі де соңғы 5 жылда жылына 5,6 мың тоннадан 17 мың тоннаға дейін ұлғайды.
«Аквамәдениет туралы» заң жобасын әзірлеу жүргізілуде, онда бизнес үшін қолайлы жағдайлар жасау жөніндегі шаралар да көзделетін болады. Заң жобасы осы жылдың қараша айында Парламентке енгізіледі», деді ведомство басшысы.
Сонымен қатар Каспий итбалықтарының популяциясын сақтау – маңызды мәселелердің бірі. Президенттің тапсырмасы аясында Каспий теңізінде мемлекеттік табиғи резерват құру жұмыстары жүргізіліп жатыр. Бүгінгі таңда жаратылыстану-ғылыми негіздемесі (НҒҚ) әзірленуде, содан кейін техникалық-экономикалық негіздеме әзірленеді.
