Әлем • 26 Ақпан, 2023

Қазақстан Қытай ұстанымын құптайды

276 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Қытай Халық Республикасы Украинаға қатысты ұстанымын жариялады. «Қытайдың Украин дағдарысын саяси реттеу жөніндегі ұстанымы» деп аталатын құжатта 12 тармақ қамтылған. ҚХР-дың осы ұстанымына қатысты еліміздің Сыртқы істер министрлігі түсініктеме беріп, құптайтынын жеткізді.

Қазақстан Қытай ұстанымын құптайды

Қазақстан Украина­да­ғы дағдарысты саяси жолмен реттеу бойынша Қытай Халық Респуб­ли­касының ұстанымын құптай отырып, Біріккен Ұлттар Ұйы­мы­ның қағи­дат­та­ры негізінде мем­ле­кеттің аумақтық тұтастығы мен тәуел­сіздігі негізінде қан­төгісті тоқ­та­туға көмектесу ретінде қол­дауға ла­йық екенін білдіреді. «Біз бұл мәсе­ле­ні халықаралық құқық пен БҰҰ қағидаттары негізінде бейбіт жолмен шешу ұстанымына балама жоқ деп санаймыз», делінген СІМ хабарламасында. Сонымен қатар ведом­с­тво Қазақстан әскери қақтығысқа қа­­тысушы тараптардың ізгі ниет танытуын, ұрыс-қақтығысты тоқтатып, келіс­сөз үстеліне отыруын, ал әлем­дік қоғам­дастықтың жағдайды барынша дипломатиялық жолмен шешуге үлес қосуын жақтайтынын мә­лімдеді. «Қазақстан Қытай Халық Рес­публикасының Жаһандық қауіпсіздік бас­тамасының тұжырымдамасында ай­қындалған біздің мемлекеттеріміздің бү­гінгі таңдағы өзекті мәселелерді ше­шуінің ұқсастығын атап өтеді», делінген мәлімдемеде.

Ал Бейжіңнің бітімгершілік жоспа­ры­ның қақтығысты шешу бойынша ұсы­ныс­тары бар құжатта, атап айтқанда, қырғи-қабақ соғыс менталитетінен бас тарту, бейбіт келіссөздерді қайта бастау және біржақты санкцияларды тоқтату қажеттігі айтылған. Нақтырақ айтсақ, «Барлық елдің егемендігін құрметтеу; Үлкен немесе кіші, күшті немесе әлсіз, бай немесе кедей екеніне қарамастан, барлық ел – халықаралық қауымдастықтың тең мүшелері; Қырғи-қабақ соғыстан бас тарту қажет. Елдің қауіп­сіздігі басқалардың есебінен қам­та­­ма­сыз етілмеуі керек; Әскери қақ­ты­ғыс қимылдарын тоқтату қажет. Қақ­ты­­ғыстар мен соғыстар еш­кімге пайдалы емес. Барлық тарап­ осы бағыттағы жұмыста Ресей мен Украинаны қолдауы керек; Бейбіт келіссөздерді қайта бас­тау қажет. Украина дағдарысының ше­шімі – диалог пен келіссөздер; Гума­нитарлық дағдарысты шешу керек. Гуманитарлық көмек көлемін ұлғай­ту және гуманитарлық жағдайды жақ­сарту үшін күш салу қажет; Бейбіт тұр­­ғындар мен әскерилерді қорғау қа­жет. Атап айтқанда, тараптар халық­ара­лық гуманитарлық құқықты қатаң сақтауы, бейбіт тұрғындарға немесе аза­маттық нысандарға шабуыл жасамауы, әйелдерді, балаларды және басқа да жанжал құрбандарын қорғауы және әскери тұтқындардың негізгі құ­қық­­тарын құрметтеуі керек; Атом электр стансаларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету керек. Қытай атом электр стансалары мен басқа да ядро­лық қару шабуылдарына қарсы, стра­те­гиялық тәуекелдерді азайту керек. Ядролық қаруды қолдануға болмайды. Ядролық қарудың таралуы мен ядролық дағдарыстың алдын алу қажет; Астық экспортын дамыту керек. Барлық тарап Ресей, Түркия, Украина және БҰҰ астық бастамасын толық және тиімді түрде жүзеге асыруға тиіс; Біржақты санкция­ларды тоқтату керек. Олар мәселені шеше алмайды. Олар тек жаңа мәселелер тудырады; Өндіріс тізбегі мен жеткізу тізбегінің тұрақтылығын сақтау керек. Қытай жаһандық экономиканы саяси мақсаттағы құрал немесе қару ретінде пайдалануға қарсы; Соғыстан кейінгі қалпына келтіру жұмыстарына көмек беру қажет. Халықаралық қауымдастық қақтығыс аймақтарын қалпына келтіруді қолдау үшін шаралар қабылдауы керек. Бұл мәселеге Қытай тарапы көмектесуге дайын», делінген ҚХР ұстанымында.