Үздіктер Астанаға барады

– Бұл біздің жыл сайын өткі­зетін байқауымыз. Ақпан айында осы көрме туралы хабарландыруды жариялап, қатысушылар­ды іріктей бастадық. Әрине, ниет білдірушілер көп болды. Бірақ оларды іріктеп, 40 кәсіпкерді осы көрмеге қосып отырмыз. Осы жерде мемлекеттік органдар өкілдері, ұлттық стандарттау мекемесі мен техникалық рет­теу департаменті мамандары және тәуелсіз қауымдастық өкіл­дерінен құралған жергілікті сарапшылар комиссиясы ең үздік 9 кә­сіп­керді анықтайды. Ол үздіктер республикалық байқауда Батыс Қазақстан облысының намысын қорғайды, – дейді Батыс Қазақстан облыстық кәсіпкер­лер па­латасының бөлім басшысы Эльмира Өтешова.

Биылғы байқаудың бір ерек­шелігі – осы көрмеге «Бір ауыл – бір өнім» атты жаңа жобаға қа­тысушы 15 кәсіпкер де осы көр­меге өз өнімдерін шығарып, ха­лық талқысына ұсынған екен. Бұл жобаның негізгі шарты – ауыл­дық елді мекенде жұмыссыз отыр­ған қыз-келіншектер тек қана жергілікті шикізаттан түрлі бұйым жасап, бір ауылдың атымен бренд ретінде тауар шығаруға тиіс. Әу баста Жа­пониядан шыққан жоба елімізде, соның ішінде Батыс Қа­зақ­станда да тамыр жайып үлгер­ген.

– Мен Батыс Қазақстан об­лы­сындағы белгілі мүйіс – Ешкі­таудың дәрілік өсімдіктерін жи­­нау­мен айналысамын. Осы көр­­меге 12 түрлі шөпті алып кел­­дім. Бұл шөптерден табиғи-ем­­дік қай­натпалар, түрлі шай өнім­де­рін жасауға болады. Болашақта жергілікті дәріханалар жүйесін осы жергілікті дәрілік шөптер өнім­дерімен қамтамасыз етсек дейміз. Ал әзірге бізде Қазақстанның оң­түстік өңірлерінен әкелінген шөп­тер сатылады, – дейді тасқалалық жеке кәсіпкер Эльмира Дәкішева. Эльмира Мұратқызының негіз­гі мамандығы биология пәнінің мұға­лімі екен.

Бөкей ордасы ауданындағы әйгілі Хан ордасы ауылынан кел­ген Назымгүл Оразгелдиева ерекше өнім – құмаршық дәні­нен жасалған тәтті печенье өндірі­сін жолға қойыпты. Құмаршық – негізінен Нарын құмында өсе­тін тікенекті өсімдік. Оның дә­ні жергілікті қазақтарға талай ға­сырдан бері азық болған. Әсіресе ашаршылық жылдары құмар­шық талай қазақты ажалдан алып қалғаны туралы аңызға бергісіз әңгіме көп. Көршілес Атырау облысында құмаршыққа ескерткіш те орнатылған болатын.

– Құмаршық дәні – өте құнар­лы, 100 грамм өнімде 343 калория болады. Мұның құрамында адамның иммунитетін көтеретін кремний, фосфор қышқылы се­кілді элемент көп. Біз жапондық сарап­шымыз Харагучи Санның көмегімен құмаршықтан жасалған тәтті күлшенің екі түрін жасадық: мұның бірі таза құмаршық дәні­нен жасалса, екіншісіне күріш ұны қосылған, – дейді Назымгүл Мәдиқызы.

Хан ордасы ауылындағы әйгілі қорық-мұражайда ғылыми хатшы болып жасайтын Назымгүл құмаршықтың қазіргі қазақ дас­тарқанынан жойылып кеткеніне алаңдаулы. «Ауылымызда құмар­шық дәнін жинап, өңдеуді білетін екі-ақ апамыз – Талшын Кикенова мен Аққоян Мұсағалиева ғана қалыпты. Аққоян апаның жасы 80-нен асты. Бұл кісілерден барынша үйреніп жатырмыз», дейді Назымгүл.

Қазір ауылда мал баққан аға­йынның алдында тұрған үлкен бір мәселе – жүн мен терінің ке­рек­сіз болып, далада қалуы дер едік. Ақжайық ауданына қа­рас­ты Тайпақ ауылының қыз-келін­шек­тері былтыр тамыз айында қой жүнінен жасалатын байпақ-шұлық өндірісін бастаған бола­тын. Міне, содан бері Жанна Ба­қаева бастаған ісмерлер қой жү­нінен жылы байпақ, үйде киетін сүйретпелердің неше түрін, мон­шаға арналған бас киім мен қол­ғап, тіпті ноутбукке арналған киіз дорба да жасай бастапты. Соңғы өнім қыс күндері ноутбукті аязға шалдырмай, қуатын ұзақ уақытқа жеткізеді екен.

– Жүнді өзіміз жуамыз, өзіміз өңдейміз. Бұрын еңбек биржасында тіркеуде тұрған 5 қыз-ке­ліншек бас қосқанбыз. Қыс бойы байпақ саттық. Қостанайдан, Шым­кент­тен, Астанадан тапсырыс бе­ріп алған­дар бар. «Атамекен» кәсіпкер­лер палатасының Аста­на филиалы был­тыр жаңа жыл қарсаңында өз қыз­меткерлеріне сыйлық үшін ­50 дана тәпішке сатып алды, – дейді Жанна Бақаева.

Жанна Айтмұқанқызы бо­ла­шақта жүн түтетін үлкен станок алып, өндіріс көлемін ұлғайтқысы келетін ойын айтты. Жоспар көп. Мысалы, көрпе тігу, текемет басу ойда тұр. Тіпті жұмсақ ойыншық өндірісі де жоспарда жүр екен. Бір тәуірі, жергілікті басшылар Тайпақ ауылының әкімі Болат Шәленов, Ақжайық ауданы­ның әкімі Қалияр Айтмұхамбетов қол­дан келген көмегін аямайды. Соның арқасында тайпақтық шеберлер ауылда цех ғимаратын тегін пайдаланып отыр. Ісін жаңа бастаған ісмерлер үшін бұл – үлкен көмек.

Үздік тауарлар көрмесін тү­гел аралап шығып, шынында да бә­се­кеге қабілетті, халыққа керек түр­лі тауар жергілікті кәсіпкерлер­дің қолынан шығып жатқанына көзі­міз жетті. Бұл көрмеде химия, азық-түлік, жеңіл өнеркәсіп, құрылыс бағыттарында жасалған тауарлар қойылған. Жоғарыда айтылған­­дай, Батыс Қазақстан облысы әкі­мі­нің бірінші орынбасары Ержан Балтаев бастаған комиссия әрбір қатысушы компанияның ұсынған өнімімен танысып шықты. Ержан Талғатұлы кәсіпкерлерден жұмыс барысында туындайтын мәселелер жайлы сұрастырып, мемлекет көмегі­мен бизнесті дамыту бойынша өз ұсынысын да айтып жүрді.

Шолпан Құспаеваның негіз­гі мамандығы – қазақ тілі мен әде­биеті пәнінің мұғалімі екен. Ұзақ жыл Махамбет атындағы универ­ситетте сабақ берген Шолпан Нәси­боллақызы отбасылық жағ­дай­ға байланысты мүлдем жаңа салаға бет бұрған.

– Бірнеше жыл бұрын отба­сымызда ерекше бала дүниеге келді. Сол баламыздың тәрбиесі, емі үшін бүкіл тұрмыс-тіршілігі­міз өзгеріп кетті. Әуелден қол қусырып қарап отыра алмайтын мазасыз мінезім бар еді. Сөйтіп үйде отырып түрлі тәттілер жасауды қолға алдым. Соның ішінде бұл өнімдердің экологиялық жа­ғы­нан таза, өз балаларыма бере алатындай пайдалы болуын ес­кердім. Мыса­лы, біз шығаратын өнім­нің ішінде ешқандай зиянды қоспа жоқ. Тіпті жергілікті бау-бақша өнімдерін дәмі мен иісін сақтай отырып кептірудің амалын таптым. Құдайға шүкір, осы іс­пен айналысқалы өткен 4-5 жыл ішін­де бізге шағым айтқан бір де бір клиент болмады, – дейді Шолпан Құспаева.

Шолпанның шағын цехынан шыққан «ТÄТТІ МЕ» өнімдері са­палы безендіруімен, қазақы қал­пымен де көз тартады екен. Асық бейнелі, торсық түріндегі, т.б. тәт­­тілер көзге жылы ұшырайды. «ТÄТТІ МЕ»-нің дәмін Батыс Қа­зақстан облысынан тыс жердегі тұ­тынушылар да татып үлгеріпті.

«Қазақстанның үздік тауарлары» өңірлік байқау-көрмесі өткен 4-5 сағаттың ішінде келу­ші­лер көп жаңалыққа қанықты. Кәсіп­керлердің ортаға салған өнімдерін түгел көріп, саралап шыққан комиссия мүшелеріне де үздікті ірік­т­еу оңай болмаған шығар. Әри­не, халыққа ұсынылатын дүние болғандықтан, ең алдымен бұл өнімдердің сапасына, рұқсатнама қағаздарының болуына баса назар аударылғаны анық.

Айтпақшы, көрме жәрмеңке форматында өтті. Халық көрмеге қойылған өнімдерді қуана сатып алып жатты. Кәсіпкерлер үшін де тұтынушылармен әрі бизнес-серіктестермен жақын көрісіп, тығыз қарым-қатынас орнату­ға мүмкіндік туды. Осы іс-шара кезінде «Мария ханым сән үйі» ұлттық стильдегі ерекше киімдер үлгісін көрсетті.

Сонымен өңірлік сараптама комиссиясы «Қазақстанның үздік тауары» өңірлік көрме-байқауын­да «Халық үшін ең жақсы тауар» аталымына – белгілі «Конденсат» акционерлік қоғамын лайық деп тапты. Дәл осы аталым бойынша жүлделі орындарды «Zhulduz» жеке кәсіпкері – «Мария ханым» сән үйінің директоры Жұлдыз Хұс­панова мен ағаштан ұлттық ыдыс-аяқ жасайтын «Дәстүр» шеберханасының директоры Нұр­сұлу Бисманова бөлісті.

Ал «Өндірістік мақсаттағы үз­дік тауарлар» аталымында «Орал сау­да-өнеркәсіп компаниясы», (ди­ректоры Крылов Валерий Юрье­вич), «Орал трансформатор зауыты» ЖШС (дирек­торы Тұр­лы­бе­ков Дәурен Дас­танұлы) және «Орал ­кабель» ЖШС (директоры Ирме­нов Роберт Мутиголлаұлы) ком­па­ниялары үздік шықты.

«Үздік азық-түлік тауарлары» аталымы бойынша «Балзия» ЖШС директоры Балзия Евенеева, «Сартаев» ЖК директоры Әлібек Сартаев, «Қазақ-ақбас» ЖШС директоры Игорь Климов жеңімпаз атанды.

Дәл осы 9 кәсіпкер енді Астана қаласында өтетін «Қазақстанның үздік тауары-2023» республикалық байқау-көрмесіне Батыс Қазақстан облысының атынан қатысады.

Республикалық байқауда үз­дік шыққан компания өніміне арна­йы диплом және «Қазақстан­ның үз­дік тауары» деген логотипті ­4 жыл бо­йына пайдалану құқығы бе­рілмек.

– Бүгін көрмеге шыққан та­уар­лардың көпшілігін өзім де бірінші рет көріп, ерекше қуанып отырмын. Бұл тауарлардың біразының әлеуеті, мүмкіндігі өте жоғары. Кейбір тауарлар экспортқа да шы­ғуға лайық деп ойлаймын. Осындай көрмелердің арқасында болашақта кәсіпкерлердің екінші тынысы ашылып, өндірісі ұлғаюға тиіс. Қыркүйек айында біз Орал қаласында «WestQazInvest» көр­месін өткіземіз, оған алыс-жа­қын шетелдерден инвесторлар ша­қырылады. Сондай-ақ Астанада өте­тін «InoForum»-ға да біздің орал­дық компанияларды белсене қа­тысуға шақырамыз. Біздің об­лыстың экономикалық әлеуеті өте жоғары, жергілікті билік орындары жерлестеріміздің кәсіпкерлік бас­тамаларын үнемі қолдап, барын­ша көмектесуге әзір, – деді Батыс Қазақстан облысы әкімінің бірінші орынбасары Ержан Балтаев.

Көрме-байқаудың қорытын­ды­сында осы іс-шараға қатысқан бар­лық кәсіпкерге алғысхат табыс­талды.