Орталық Азиядағы мемлекеттік үкіметі бұл идеяны ұзақ уақыт бойы талқылап, жаңа қуат өндіру қуатының қажетін алға тартып келеді. Тіпті оңтүстік-шығыстағы Алматы облысында нысанға ықтимал мекенді анықтап қойды. Әлеуетті серіктес ретінде ресейлік «Росатом» компаниясы тізімде бар.
Бірақ елдегі кей белсенді қауіпсіздік мәселесіне алаңдайды. Кеңес одағы кезінде ашылған Семей ядролық сынақ полигонына байланысты жобаға қарсылық білдіреді.
«Қазақстан – әлемдегі ең ірі уран өндіруші мемлекет. Ендеше өз жерімізде атом стансасын салуға әбден қақымыз бар. Кейбір сарапшылар шағын ядролық стансалар салу керек деген пікір айтады. Алайда көптеген азамат пен бірқатар сарапшы ядролық стансаның қауіпсіздігіне күмәнмен қарайды», деді Қ.Тоқаев.
Қаржыландырудың жаңа тетігі
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан банктерінің мемлекеттік қарызға инвестиция құюынан түсетін пайдаға салық салу жоспарымен бөлісті. Осылайша, олардың кірістерін әділ бөлуіне шақырып, экономиканы қаржыландырудың жаңа тетігін қарастырмақ.
Жұма күні халыққа Жолдауында Қ.Тоқаев елдегі банктердің экономиканы дамытуға белсенді атсалыспайтынына назар аударып, дамуға басты кедергі инвестицияның жетіспеуі екенін атап өтті. Қаржы институттарының «мол табысы» негізінен жоғары пайыздық мөлшерлемелер нәтижесінде пайда болғанын жеткізді.
«Үкімет пен Парламенттің бұл пайданы мемлекет мүддесін ескере отырып, неғұрлым әділ бөлу мүмкіндігін қарастырғаны жөн. Қаржы ұйымдарының салық салынбайтын мемлекеттік құнды қағаздарды сатып алудан түскен орасан зор табысына қатысты да сұрақтар бар. Мұнда қисын да, мемлекеттік ұстаным да жоқ. Үкімет ешбір ақылға сыймайтын осы мәселені анықтап жатыр. Соған сәйкес заңдарға түзетулер әзірленіп, Мәжіліске енгізіледі. Депутаттардың оны мұқият қарауын сұраймын», деді Қ.Тоқаев.
Сонымен бірге банктерді корпоративті несие беру ісіне белсене қатысуға, яғни кәсіпкерлерді қолдауға ынталандыруға шақырды. «Қозғалыссыз жатқан» 2,3 триллион теңгелік активтерді экономикалық айналымға қосу үшін нақты шаралар қабылдауды тапсырды.
Орта дәліз арқылы тасымалдау көлемі бес есе артады
Қасым-Жомарт Тоқаев жұма күні халыққа Жолдау жариялап, Транскаспий жолы транзиттік әлеуетті нығайтуда маңызды рөл атқаратынын атап өтті.
«Орта мерзімдік кезеңде осы дәліз арқылы тасымалданатын жүк көлемі бес есе артуы мүмкін. Ол үшін Қытай, Әзербайжан, Грузия, Түркия сияқты серіктес мемлекеттермен бірге күш жұмылдыруымыз қажет», деді Қ.Тоқаев.
Қ.Тоқаев сөйлеген сөзінде қазір әлемде жаңа экономикалық кеңістік қалыптасып жатқанына назар аударды. Қытайдан Еуропаға, Ресейге, Орталық Азияға және осы аймақтардан Қытайға жіберілетін тауар көлемі айтарлықтай көбейеді деген болжамын жеткізді.
«Қазақстан Солтүстік пен Оңтүстікті, Батыс пен Шығысты байланыстыратын жаһандық жолайрықта орналасқан. Бұл біздің елімізге зор мүмкіндік беріп отыр. Сондықтан көлік-логистика саласы экономикамызды алға бастайтын басты күштің біріне айналуға тиіс.
Қазір бәсеке күшейіп тұр. Осыған орай бірқатар маңызды мәселені шұғыл шешу керек. Ең алдымен, «Достық – Мойынты», «Бақты – Аякөз», «Дарбаза – Мақтаарал» бағытындағы ірі теміржол жобаларын сапалы жүзеге асыру қажет. Оның қатарында Алматыны айналып өтетін теміржол желісі де бар», деді Қ.Тоқаев.
