Еңбегімен қадірлі

Жасыратыны жоқ, қазір құ­рақ көрпе тігу былай тұрмақ, ине сабақтай алмайтындар көп. Осы бір көшелі өнерді өлтірмей жүрген ақ жаулықты аналарымыз ғана сияқты. Солардың бірі Раушан әжейдің қолынан шық­қан төл туындыларына сұра­ныс көп қазір. Таңнан кешке дейін тігін мәшіңкесімен құрақ құ­райды.

Раушан Зиядақызы қазір 72 жаста. Әлі тың. Әбден ма­шықтанған саусақтарымен ине сабақтап, матаны көзбен-ақ өлшеп, түп-түзу қияды. Қиын­дыны қиындыға жалғайды. Мата бетіне өрнектеген оюлары да көз тартады. Түстерді де үйлесімді етіп таңдайды. Гео­метрия, дизайнды оқымай-ақ осы жұмыстың бәрін оңай игер­ген әжей – өз ісінің нақ шебері.

Құрақ көрпе тігіп отырып, халық әндерін қоңыр үнімен шырқайды. Әжесінің мейірімінен шуақ сезінген немерелері болса, ертегісін тыңдайды. Бұдан бөлек, обал мен сауап, ар мен ұят жөнінде тағылымын айтады. Сонысымен уақыты өтеді. Үстелінде қолмен айналдыратын өткен ғасырдан сақтап келе жатқан тігін мәшіңкесі тұр. Үйіндегі тарихи жәдігері. Мұныңыз да тың. Тапсырыстың көп бөлігін осы мәшіңкемен сы­рылдатады. Көрпесіне сұра­ныс көп. Жарнамасыз-ақ кә­сібін дөңгелетіп отыр. Әр көр­песін бар ынта-ықыласымен құ­рағандықтан, ісмер әжені көбі біледі. Раушан әжей бір айда жиырмадан аса көрпе сатады. Ши құрақ деген түріне көп уақыт кетеді.

– Бұл кәсіппен қазіргі келін­шектер айналыспайды. Өйткені машақаты көп. Төзім мен ұқып­тылық қажет. Оларды да кінә­лауға болмайды. Қазір заман басқа. Үйде омалып отыратын уақыт жоқ көбінде. Бірақ бұл – ұлттың қолөнері. Сол себепті де сақтауға күш салу керек, – дейді әжей.

Раушан әжеміз қазір құрақ құрауды өзінің қыздары мен келіндеріне үйретіп жатыр.

Ша­ңырақ иесі Сейсенбек Нәрін­ұлы да қолөнермен айналысады. Жасы – 73-те. Қаңылтырды иіп шелек әзірлейді, қайыстан қам­шы өреді, арқан еседі, ағаш­тан түрлі жиһаз жасайды, тағысын тағы. Одан бөлек, жаз бойы бау-бақшасын баптайды. Бақшасы да түрлі жеміс-жи­декке бай. Қыс бойы ауланың қа­рын кү­рейді. Көршілерінің үйінде Сей­сенбек ақсақалдың шебер­ханасынан шыққан шелек пен түрлі бұйым бар. Ауыл­дас­­тары «Сейсенбегі бар ауыл жұ­та­майды», деп шеберін бір марқайтып қояды.

Ақсақал ауылына еңбегімен сыйлы. Әрине, жасынан еңбекпен шыңдалған ақсақал оңай шаршасын ба? Әлі күнге дейін тыным таппайтыны да содан. Күні бойы шағын шеберханасынан шық­пайды. Кеңес үкіметі кезінде компартия мүшесі болыпты. Трак­тор жүргізіп, кеңшарда мал басын көбейтуге үлес қосқан еңбеккер. Мал басын артығымен көбейткені үшін 1980 жылы III дәрежелі «Еңбек Даңқы» ор­денімен марапатталған. Ор­ден­нен бөлек түрлі мадақтама қағаздары сөресінде қаланып тұр. «Еңбек ете жүріп, қойын-қонышымызға журнал, кітап салып, қыр басында көркем әде­биетті оқитын едік», дейді қа­дірлі ақсақал.

– Бүгінгі қоғамда еңбекке құлықсыз жастар көп. Әр нәр­сені сылтау етеді. Бірақ «ең­бек­тенемін, нәпақа табамын» деген адам ештеңеге қарамайды. Бастысы, ниет пен ынта. Біз жетпістен ассақ та, еңбектен қол үзген жоқпыз. Қимылдаған адам­ның жағдайы оң, дені сау болады, – дейді Сейсенбек ақ­сақал.

Сейсенбек ақсақал мен Рау­шан әжейдің шаңырақ құр­ғанына елу жылдан асты. 4 қы­зы, 3 ұлы бар. Солардан жи­ен, немере, шө­­бере көріп отыр. За­манның қи­ын кезінде жағ­­дайы төмен отба­­сыдан бала алып, асырап, жеткізгені және бар. Көмек сұра­ғанның көңілін қай­тар­маған қа­йырымды жандар «Осы күніміз халықтың ақ батасы ғой», дейді.

Қарағанды облысы