Экспорт • 04 Қазан, 2023

Экспорттың барлық түрі артады

174 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Орталық коммуникациялар қызметінде Қазақстанның экспорт­тық әлеуетін дамыту туралы баспасөз мәслихаты өтті. Онда Сауда және интеграция вице-министрі Қайрат Төребаев еліміздің экспорттық әлеуеті туралы баяндама жасап, тілшілерді қызықтырған сұрақтарға жауап берді.

Экспорттың барлық түрі артады

Елімізде экспорттық әлеуетті дамытуға қатысты бірқатар тиім­ді жұмыс атқарылып жатыр. Жалпы, елдегі шикізаттық емес тауарлардың тауар айналымы биылғы қаңтар-шілде ара­лығында 46,7 млрд долларды  құрапты. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 21,7%-ға жоғары, яғни 38,4 млрд долларға көп. Өткен 7 айда ши­кізат­тық емес тауарлардың экс­­­порты 14,2 млрд долларды құрады. Ал қызметтер экспортына тоқталсақ, ол көрсет­кіш 2,1 млрд долларға жетіп, өт­кен жылдың осы мерзім көрсет­кішінен 16,7%-ға жоғары.

Шикізаттық емес экспорттық тауарлардың топ үштігіне мыс пен мыс катодтары (олардың үлесі 12,9%), ферроқорытпалар (10,2%), уран (9,4%) кіреді. Сон­дай-ақ тауар себетін әрта­рап­тандырудың, экспорт геогра­фиясының кеңеюі анық байқа­лады. Мұнда негізгі нарықтар дәстүрлі түрде Ресей, Қытай, Өзбекстан, Түркия, Нидер­ланд болып қала береді. Осы ретте, ЕО елдеріне, Қытайға, Ор­талық Азия елдеріне жеткі­зілімдердің айтарлықтай өсімі тіркелген.

«Экспорттаушыларды қол­­дау­дың қаржылық және қар­жылық емес шараларын ұсыну бо­йынша жұмыстар жалғасуда. Бүгінгі таңда 100-ден аса ком­пания халықаралық сауда іс-шараларына қатысты. Бұл 7 ел­дегі сауда миссиялары, Қытай­да­ғы халықаралық көрме. Ағым­дағы жылдың бірінші жарты­жылдығында мемлекеттік қол­дау­дың нәтижесінде 500 млн доллардан аса сомаға экспорт­тық келісімшарттар жасалды. Экспортты ілгерілету экожүйесін жақсарту бөлігінде белсенді заң­намалық жұмыс жүргізіліп жатқанын атап өткім келеді», деді вице-министр.

Мемлекет басшысы экспортты ілгерілету желісі бойынша Қазақстан халқына Жолдауында «KazakhExport» компаниясының базасында барлық қажетті құралды шоғырландыра отырып, Экспортты ілгерілетудің толыққанды институтын құруға назар аударған еді. Сауда және интеграция министрлігі экспорттық-кредиттік агенттік мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы заңы­ның жобасын әзірледі. Заң жобасы экспорттық-кредиттік агенттіктің арнайы құқықтық мәртебесін құруға бағытталған. Ол сақтандыруға және қайта сақтандыруға лицензиясыз әрекет ететін ЭКА қолында шикізаттық емес экспортты қаржылық қолдау мен дамытудың негізгі шараларын біріктіруге мүмкіндік береді.

«Біз Ресей, Мажарстан, Ка­нада, Аустралия және Үндістан­дағы экспорттық несие агент­тік­те­рінің халықаралық тәжіри­бе­сін талдадық, бұл ЭКА экс­порт­тық операцияларды сақ­тан­дыруды, қайта сақтанды­ру­ды, кепілдендіруді және қаржы­ландыруды жүзеге асыратынын көрсетті. Оған қоса, ECA құру кезінде нақты функцияларды, мысалы, сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру, шартты салымдар, субсидиялау, басқа компаниялардың функцияларымен қайталанбайтын нақты функцияларды қарастыру ұсынылады», деді Қ.Төребаев.

Оның айтуына қарағанда, мұ­ны тұтастай алғанда ел эко­но­­ми­касының дамуына, экспорт геог­рафиясын кеңейтуге, халық­­ара­лық ынтымақтастыққа, өнім­ді сату және салық төлеу есебі­нен республикалық бюд­жетті то­лық­тыруға, ЭКА қол­даған экс­порт­таушылардың жаңа жұмыс орындарын құруына, т.б. елеулі үлес қосатын көрінеді.

Сонымен қатар бүгінгі таң­да шекара маңындағы сауда­ны дамытуға бағытталған транс­шекаралық хаб құру бойынша жұмыстар жүргізілуде. Озық даму аймақтары ретінде транс­шекаралық хабтар жүйесін құру арқылы шекара маңы елдерімен бірлесіп жаңа өндірістер құру өнеркәсіптік кооперация мен көліктік-логистикалық инфра­құрылымды дамытуға ықпал ететін болады. Сондай-ақ экспорт көлемін едәуір арттыруға және отандық тауарды жеткізу географиясын кеңейтуге мүмкіндік береді. Жалпы, шикізаттық емес экспортты ұлғайту бойынша жұмыс нәтижесінде елдің төлем балансына оң әсер етеді.

Келесі жылдан бастап бар­лық халықаралық іс-шараның кестесін бекітеміз, оны жариялаймыз, осы арқылы бизнес өз сапарлары мен келіссөздерін алдын ала жоспарлай алады. Осы ретте, бизнесті белсенді болуға шақырамыз. Біз нарықтарды талдау бойынша толық кеңес беруге, серіктес табуға және кез­десулеріңізді ұйымдастыруға дайынбыз», деп сөзін түйіндеді Қ.Төребаев.

Журналистер тарапынан қойылған бірқатар сұраққа жауап беріп, салада туындайтын кез келген түсініспеушілік пен түйінді мәселені отандық кәсіпкерлерге тиімді жолмен шешуге болатынын айтты.